امیرحسن کاکایی در گفتگویی با آتیه آنلاین، به بررسی وضعیت بازار خودرو پرداخت و گفت: سال گذشته در سامانه فروش، دو خودروساز اصلی کشور برای حدود دو سال محصولات خود را برای فروش گذاشتند، برهمین اساس به عبارتی تا پایان سال ۱۴۰۳ خودرو پیش فروش کردند.

وی ادامه داد: این ثبت نام بدان معناست که خودروسازان مبالغی را بابت این موضوع دریافت کردند تا برای خرید خودرو به مشتریان نوبت بدهند که همین مسئله نیز سوء تفاهم‌های متعددی ایجاد کرد و همچنان این دو شرکت در حال واگذاری خودروهای ثبت نامی آن دوره‌اند.

کاکایی با اشاره به مشکلات مالی شدیدی که برای خودروسازان داخلی ایجاد شده، گفت: بر همین اساس ایران خودرو اقدام به ثبت نام جدید برای ۱۲۰ هزار دستگاه خودرو کرده است که آنها را طی ۳ تا ۶ ماه آینده واگذار کند. در این میان از میان این ۱۲۰ هزار دستگاه ۵۰ درصد ظرفیت به مادران جوان، ۲۰ درصد به دارندگان خودروهای فرسوده و ۳۰ درصد به مردم عادی تعلق می‌گیرد. به عبارت دیگر از این میان تنها حدود ۴۰ هزار دستگاه به مردم عادی واگذار و بابت آنها مبالغی به حساب خودروساز واریز می‌شود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: از مبلغ واریز شده نیز فعلا چیزی به جیب خودروساز نمی‌رود چرا که باید این مبالغ در بانک‌ها بلوکه بماند. اما از سوی دیگر باید این نکته را در نظر داشت که خرید خودرو از خودروسازان مانند برنده شدن در لاتاری می‌ماند چرا که بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد سود را برای خریدار به همراه دارد و طبیعی است که هرگاه فردی مبلغی در حساب خود داشته باشد، می‌تواند به این شیوه به افزایش سرمایه خود فکر کند.

وی گفت: در چنین شرایطی عده‌ای سوداگر هم به بازار می‌آیند و با استفاده از کارت ملی افرادی که شرایط ثبت‌نام را دارند، اما از نظر مالی امکان این کار را ندارند به ثبت‌نام می‌پردازند و اینگونه است که به یکباره شاهدیم برای ۴۰ هزار خودرو بیش از یک و نیم میلیون درخواست ثبت می‌شود.

این کارشناس خودرو درباره تاثیر این ثبت‌نام بر بازار خودرو نیز توضیح داد: جدا از این طرح ثبت‌نامی، همچنان به مانند گذشته در بازار رکود حاکم است و تا زمانی که نرخ ارز تغییر چندانی نداشته باشد بعید به نظر می‌رسد که بازار از رکود خارج شود. پس به نوعی می‌توان گفت که ثبت‌نام صورت گرفته و واگذاری خودروها در بازار کلی خودرو اثری نخواهد داشت اما هجومی که برای ثبت‌نام این خودروها صورت گرفته در راستای همان بحث لاتاری است و نمی‌توان آن را به مثابه تقاضای واقعی بازار دانست.

کاکایی درباره وضعیت بازار خودرو در ماه‌های باقیمانده سال نیز معتقد است: در حال حاضر مدتی است که نرخ ارز روندی کاهشی به خود گرفته است. این مسئله نه تنها در بازار خودرو بلکه در اکثر بازارها باعث ایجاد نوعی رکود شده است. بر همین اساس اگر در ماه‌های باقیمانده نیز شاهد ثبات نرخ ارز باشیم، احتمال ادامه رکود در اکثر صنایع بالا خواهد بود.

وی ادامه داد: اما چنانچه شاهد افزایش نرخ ارز یا هر اتفاق دیگری در اقتصاد باشیم به احتمال زیاد به یکباره نوعی شوک قیمتی در بازارها مشاهده خواهد شد و البته در این میان باید به این نکته نیز توجه داشت که نرخ ارز هر چقدر هم کاهش یابد تولیدکنندگان و خودروسازان از یک حد خاص بیشتر نمی‌توانند قیمت‌های خود را کاهش دهند یعنی در نهایت قیمت خودروساز کاهش نخواهد داشت اما در بازار آزاد ممکن است افراد قیمت کمتری برای کالای خود در نظر بگیرند.

این کارشناس بازار خودرو همچنین یادآور شد: ثبات دستوری قیمت‌ها امری است که در نهایت باعث رکود در بازارهای مختلف می‌شود و به ویژه تابستان امسال تولیدکنندگان حوزه‌های مختلف به دلیل قطعی‌های متعدد برق شرایط خاصی را پشت سر گذاشته‌اند و اغلب میزان تولید خود را به ناچار کاهش داده‌اند. در حالت طبیعی این مسئله باید منجر به افزایش قیمت شود اما اینکه هم تولید کاهش یافته هم نرخ ارز روند کاهشی دارد و هم در بازارهای متعدد قیمت‌ها ثابت مانده یا حتی کاهش یافته‌اند، موضوعی است که خیلی قابل درک نیست.

وی در پایان گفت: بازار خودرو در این سال‌ها تبدیل به بازار سرمایه‌ای شده است اما در سایر بازارها باید دید که این وضعیت چه تحلیل و توجیهی دارد. در هر صورت اینکه اکنون شاهدیم حدود یک و نیم میلیون نفر برای ثبت نام خودرو اقدام کرده‌اند گویای آن است که عده‌ای نگران آینده هستند و بر همین اساس در صف می‌مانند تا شاید در لاتاری خودروسازان موفق به خرید خودرو شوند که این مطلب اصلا نشانه خوبی نیست.