به گزارش آتیه‌آنلاین، طی سال‌های گذشته دولت در راستای حمایت از قشر اجاره‌نشین که با تورم بالای بازار مسکن در تامین سرپناه با مشکل مواجه بودند اقدام به ابلاغ دستورالعملی کرد تا به واسطه آن بانک‌ها مکلف به پرداخت تسهیلاتی به مستاجران شوند.

با این وجود در شرایطی که بانک‌ها سیستم انقباضی به خود گرفته‌اند، مانند بسیاری وام‌های دیگر پرداخت این نوع تسهیلات نیز با چالش‌های متعدد همراه شده و در نهایت شاید بتوان گفت تعداد آن دسته از متقاضیان که موفق به دریافت این تسهیلات شده‌اند نسبت به افرادی که در دریافت آن ناکام مانده‌اند به مراتب بیشتر است به گونه‌ای که مدیرکل دفتر طرح‌ریزی و پایش طرح‌های نهضت ملی مسکن به تازگی از پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن به بیش از ۳۹۲ هزار متقاضی توسط بانک‌ها خبر داده است. عددی که در قیاس با جمعیت بالغ بر ۸۰ میلیونی ایران رقمی بسیار پائین به نظر می‌رسد.

همچنین طبق آمارهای موجود وام ودیعه مسکن فقط شامل سه‌دهم درصد از کل مبلغ تسهیلات پرداختی بانک‌ها در ۹ ماه ابتدایی امسال شد.

سایت ثبت‌نام وام ودیعه مسکن مستاجران

نحوه دریافت وام ودیعه مسکن از مسیر سامانه جامع طرح‌های حمایتی مسکن که زیرنظر وزارت راه وشهرسازی فعالیت می‌کند، می‌گذرد و در قدم اول احتیاجی به مراجعه حضوری و رفتن به بانک نیست.

سال گذشته، متقاضیان این تسهیلات از خرداد امکان ثبت‌نام و اقدام برای دریافت را داشتند، اما سازوکار پرداخت وام ودیعه مسکن ۱۴۰۲ به ماه‌های پایانی سال کشیده شد اما بالاخره بهمن ماه سال جاری برای سال جاری نیز امکان ثبت‌نام دریافت این تسهیلات فراهم شد.

دریافت وام ودیعه مسکن از مسیر سامانه جامع طرح‌های حمایتی مسکن که زیر نظر وزارت راه و شهرسازی است، آغاز می‌شود. متقاضی بعد از ورود به سامانه https: //saman.mrud.ir با چهار گزینه وضعیت درخواست‌ها، درخواست مسکن، تسهیلات ساخت و نهایتا تسهیلات ودیعه روبه‌رو می‌شود و با کلیک روی گزینه تسهیلات ودیعه مسکن، دستورالعمل اجرایی تسهیلات کمک ودیعه مسکن را مشاهده کرده و پس از تائید و پذیرفتن شرایط آن به مراحل بعدی راه می‌یابد تا اطلاعات مورد نظر را به ثبت رسانده و ثبت‌نام خود را تکمیل کند.

زمان ثبت‌نام و مبلغ وام ودیعه مسکن ۱۴۰۲

در آخرین روزهای آذر ماه سال جاری دولت چنین اعلام کرد که به منظور حمایت از اجاره‌نشینان، تسهیلات ودیعه مسکن در پایتخت با افزایش دو برابری مواجه شده و از ۱۰۰ میلیون به ۲۰۰ میلیون تومان رسیده و مبلغ این وام در سایر شهرها نیز بیش از دو برابر شده است.

بر این اساس مقرر شد مبلغ این تسهیلات در مراکز استان‌ها از ۷۰ میلیون به ۱۵۰ میلیون تومان افزایش یابد و در سایر شهرها از ۴۰ میلیون به ۱۰۰ میلیون تومان. در روستاها هم برای اولین‌بار وام ودیعه مسکن تا سقف ۴۰ میلیون تومان مجوز صادر شد.

البته مبالغ در نظر گرفته شده پس از اخذ مدارک و مستندات مورد نیاز و استعلامات صورت گرفته از سوی بانک/موسسه اعتباری غیر بانکی و بر اساس توافق متقاضی و بانک/موسسه اعتباری غیر بانکی می تواند به مبالغ کمتر از سقف های تعیین شده تقلیل یابد. در این صورت متقاضی موظف است نسبت به اصلاح سقف تسهیلات درخواستی در سامانه اقدام کند تا با دریافت وامی با مبلغ کمتر قسط‌هایی با مبلغ کمتر داشته یا در مدت زمان کمتری وام خود را تسویه کند.

شرایط جدید وام ودیعه مسکن مستاجران

به هنگام مراجعه به سایت مذکور و برای ثبت‌نام، متقاضی باید اطلاعات شخصی خود شامل چیزهایی مثل کد ملی، شماره موبایل، مشخصات فردی، مشخصات افراد تحت تکفل را وارد کند. متقاضی بعد انجام این مراحل پیغامی با عنوان "اطلاعات شما با موفقیت ثبت و رمز عبور شما جهت ورود و پیگیری‌های بعدی از طریق پیامک ارسال گردید. نتیجه بررسی درخواست شما از طریق پیامک اعلام خواهد گردید تا در صورت داشتن شرایط مورد نظر به انتخاب بانک و شعبه مورد نظر اقدام نمایید" دریافت خواهد کرد.

متقاضی باید دارای اجاره‌نامه رسمی یا اجاره‌نامه ثبت شده در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات و دارای رمز رهگیری باشد.

نحوه دریافت وام ودیعه مسکن بعد از ارسال پیامک تازه از حالت غیرحضوری به حالت حضوری تبدیل می‌شود و متقاضی می‌تواند به بانک و شعبه معرفی‌شده مراجعه کند. البته طبق دستورالعمل بانک مرکزی اگر متقاضی حداکثر تا ۱۵ روز کاری بعد از تاریخ معرفی به شعبه برای کارهای اداری اقدام نکند، بانک وظیفه دارد نسبت به رد درخواست متقاضی اقدام کند.

جامعه هدف تسهیلات ودیعه مسکن طبق روال سال‌های گذشته مستاجران متاهل معرفی می‌شوند، اما آقایان مستاجر بالای ۴۵ سال و خانم‌های مستاجر بالای ۳۵ سال هم در زمره متقاضیان وام قرار می‌گیرند.

همچنین متقاضیان می‌بایست دارای اجاره‌نامه رسمی یا اجاره‌نامه ثبت شده در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات و دارای کد رهگیری، از تاریخ ۱۴۰۱.۰۱.۰۱ به بعد باشند. متقاضی موظف است اطلاعات سکونت و مالکیت خود را در سامانه املاک و اسکان ثبت کند.

علاوه بر این کلیه متقاضیان و همسر ایشان متعهد هستند که در زمان ثبت‌نام، فاقد مسکن و یا زمین مسکونی ملکی باشند. چنانچه در هر زمان سابقه مالکیت ایشان محرز شود، از فرآیند پرداخت تسهیلات حذف شده و در صورت اخذ آن تسهیلات، متعهد به استرداد کلیه تسهیلات دریافتی و جبران خسارات و جرایم مربوطه خواهند بود.

اقساط وام ودیعه مسکن

اما درباره بازپرداخت و سود این وام نیز باید گفت که این تسهیلات با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار و بازپرداخت حداکثر ۵ سال قابل اعطا است و ۲۰ بانک به عنوان بانک‌های عامل پرداخت‌کننده این تسهیلات در نظر گرفته و معرفی شده‌اند.

اقساط وام ودیعه مسکن به این‌ترتیب برای مستاجری که در تهران سکونت دارد و می‌تواند از سقف تسهیلات ۲۰۰ میلیون استفاده کند، ماهی پنج میلیون و ۶۳۸ هزار تومان خواهد بود.

سود وام ودیعه مسکن ۲۳ درصد است و متقاضی باید نهایتا بعد پنج سال روی هم ۳۳۸ میلیون و ۲۸۵ هزار تومان به بانک برگرداند. سود اقساط وام ودیعه مسکن در این حالت به شکل خالص ۱۳۸ میلیون و ۲۸۵ هزار تومان محاسبه می‌شود.

وام ودیعه مسکن ۱۴۰۲ برای متقاضیان ساکن مراکز استان، ۱۵۰ میلیون تومان است. با این اوصاف مستاجری که مثلا در مشهد، شیراز، اصفهان و... سکونت دارد، بعد از دریافت وام ودیعه مسکن باید ماهی چهار میلیون و و ۲۲۸ هزار تومان بپردازد.

اقساط وام ودیعه مسکن برای متقاضیان ساکن سایرشهرها به ماهی دو میلیون و ۸۱۹ هزار تومان می‌رسد. وام ودیعه مسکن ۱۴۰۲ برای متقاضیانی که در سایر شهرها زندگی می‌کنند، ۱۰۰ میلیون تومان و این عدد برای متقاضیان ساکن مناطق روستایی ۴۰ میلیون تومان تعیین شده است. اقساط وام ودیعه مسکن برای متقاضیان روستایی به این ترتیب ماهی یک میلیون و ۱۲۷ هزار تومان خواهد بود.

شرایط ضامن وام مسکن

در ارتباط با ضمانت بازپرداخت اقساط این تسهیلات نیز در مصوبه ابلاغی بندهای متعددی دیده شده و بر این اساس تاکید شده است: شرایط ضمانت این وام نیز مانند تسهیلات خرد بانکی است.

شرایط ضمانت وام ودیعه مسکن نیز در قالب همین بخشنامه مطابق با دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات خرد ابلاغی در بخشنامه‌های صادر شده در سال گذشته است. مطابق این دستورالعمل بانک یا مؤسسه اعتباری موظف است قبل از اعطای تسهیلات، نسبت به استعلام سابقه چک برگشتی و بدهی غیرجاری مشتری اقدام کند چرا که در این شرایط پرداخت تسهیلات به این دسته از مشتریان ممنوع است.

همچنین در این دستورالعمل‌آمده است که «در اعطای تسهیلات خرد به مشتری دارای سابقه و امتیاز اعتباری، مؤسسه اعتباری می‌تواند با رعایت تکالیف قانونی و مقررات مرتبط و همچنین شرایط مندرج در این دستورالعمل، متناسب با امتیاز اعتباری مشتری، میزان تسهیلات خرد اعطایی و درجه‌ی نقدشوندگی وثایق و تضامین ارایه شده، حداکثر دو مورد از تضامین و وثایق به شرح مصادیق ذیل از تسهیلات‌گیرنده یا ضامن دریافت کند.»

شرایط ضمانت یا توثیق وام های خرد بانکی بر اساس بخشنامه بانک مرکزی به این صورت است که البته وام ودیعه مسکن را نیز شامل می شود. اوراق تجاری از قبیل چک یا سفته مشتری، اوراق بدهی اعم از اوراق پذیرفته شده در بازار سرمایه و غیر آن، سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس از جمله سهام عدالت، واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس، چک یا سفته توسط ضامن، اموال عینی با ارزش عرفی از قبیل خودرو، مسکوکات یا مصنوعات طلا، حساب‌یارانه اشخاص، گواهی کسر از حقوق توسط مشتری یا ضامن، ضمانت یک نفر کاسب دارای پروانه کسب که در زمان اعطای تسهیلات دارای فعالیت اقتصادی دایر باشد.

در این بخشنامه بانک مرکزی همچنین آمده است که در مناطق روستایی ضمانت یک نفر ساکن روستا که اهلیت و صلاحیت وی توسط شورای اسلامی روستا مورد تأیید واقع گردد مهمور به مهر شورای اسلامی روستا، سیم کارت دایمی ثبت شده تحت مالکیت مشتری، برای روستائیان، کشاورزان، دامداران سنتی و عشایر، پروانه چرای دام، پروانه چاه کشاورزی، سند مالکیت اراضی کشاورزی، ضمانت زنجیره‌ای، ضمانت صادره توسط بنگاه محل اشتغال مشتری، متضمن تضمین دیون تسهیلات‌گیرنده، قرارداد لازم‌الاجرا و سایر تضامین متناسب با امتیاز اعتباری مشتری و تشخیص مؤسسه اعتباری نیز از دیگر شرایط ضمانت وام ودیعه مسکن است.

آخرین وضعیت ارائه تسهیلات ودیعه مسکن

اما در نهایت آنطور که اشاره شد در این سال‌ها عده چندانی موفق به استفاده از تسهیلات ودیعه مسکن نشده‌اند و بر همین اساس مهر ماه سال جاری نیز نمایندگان مجلس در تذکری کتبی به مسئولان اجرایی بر ضرورت پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن تاکید کردند.

حال در آخرین اظهار نظرهای صورت گرفته در این زمینه احمد خادمیان، مدیرکل دفتر طرح‌ریزی و پایش طرح‌های نهضت ملی مسکن روند ارایه تسهیلات ودیعه مسکن را تشریح کرده و گفته است: «تاکنون بیش از یک میلیون و ۴۸۲ هزار متقاضی در سراسر کشور برای تسهیلات ودیعه برای اجاره مسکن ثبت‌نام کردند که از این تعداد در سامانه tem.mrud.ir، بیش از یک میلیون و ۳۱۵ هزار متقاضی حائز شرایط اولیه شناخته شدند.»

بنا بر اظهارات این مسئول، «از تعداد افراد واجد شرایط شناخته شده تاکنون ۹۱۳ هزار و ۳۶۴ متقاضی حائز شرایط برای دریافت تسهیلات ودیعه مسکن به بانک‌های معرفی شدند که بانک‌ها تاکنون با ۳۹۲ هزار و ۳۰۳ متقاضی انعقاد قرارداد کرده‌اند.»

به گفته خادمیان «بانک‌ها به یک سوم تعهدات خود برای پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن عمل کردند که انتظار می‌رود تا در ماه‌های پیش رو این همکاری تقویت شود.»

بانک مرکزی نیز در گزارشی که روز ۱۴ اسفند ماه منتشر کرده چنین تاکید کرده است که «از تیرماه سال ۱۴۰۱ تاکنون از مجموع ۴۵۴ هزار و ۶۰۱ متقاضی معرفی شده از طریق سامانه وزارت راه و شهرسازی به بانک‌های عامل برای دریافت تسهیلات کمک ودیعه مسکن حدود ۲۷ هزار میلیارد تومان تسهیلات به ۳۹۳ هزار و ۸۵۰ نفر از متقاضیان توسط شبکه بانکی پرداخت شده است.»

به استناد گزارش بانک مرکزی «طی این مدت از مجموع ۴۵۴ هزار و ۶۰۱ متقاضی معرفی شده از طریق سامانه وزارت راه و شهرسازی به بانک‌های عامل برای دریافت تسهیلات کمک ودیعه مسکن از محل منابع ماده (۴) قانون جهش تولید مسکن که نسبت به تشکیل پرونده اقدام نموده‌اند، تعداد ۳۹۳.۸۵۰ هزار فقره تسهیلات به مبلغ ۲۶۹ هزار میلیارد ریال پرداخت شده و الباقی متقاضیان نیز (تعداد ۶۰ هزار و ۷۵۱ نفر) در حال سپری کردن فرآیند تشکیل پرونده می‌باشند تا درصورت واجد الشرایط بودن نسبت به دریافت تسهیلات اقدام کنند.»

این گزارش در عین حال حاکی است «طی سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ نیز مجموعاً ۴۵۴.۳۵۸ متقاضی به مبلغ ۱۳۸ هزار میلیارد ریال موفق به دریافت تسهیلات کمک ودیعه مسکن از محل منابع مالی اختصاص یافته به ستاد ملی مقابله با کرونا شدند.»