این استاد دانشگاه علم و صنعت در گفتگو با آتیه آنلاین، اضافه کرد: در حال حاضر تنها حرفی که به طور قطعی می‌توان درباره آینده بازار خودرو مطرح کرد آن است که رکود ادامه خواهد داشت اما درباره مسائل دیگری مانند قیمت و سایر موارد نمی‌توان پیش‌بینی خاصی داشت.

وی در ادامه گفت: اکنون در یک دوراهی عجیب قرار داریم به گونه‌ای که طی هفته‌های گذشته شاهد بودیم لبخند دو دیپلمات به یکدیگر حدود ۲۰ درصد روی نرخ ارز اثر گذاشت. در دوره‌های مختلف مذاکرات روی بازار ارز تاثیر قابل توجهی دارند و چنانچه یک لبخند می‌تواند منجر به کاهش نرخ ارز شود ممکن است با یک اخم هم این قیمت‌ها دوباره بالا برود.

کاکایی ادامه داد: این نکته گویای آن است که اقتصاد ما به شدت دچار شکنندگی شده و حتی شاید بتوان گفت در مقطع فعلی اقتصاد ایران نسبت به دوران مذاکرات برجام نیز شکننده‌تر است. اقتصاد شکننده نیز ابعاد مختلفی دارد و شاید اینک بتوان گفت که تاب آوری در اکثر شاخص‌های اقتصادی کاهش پیدا کرده و این موضوع صرفاً به صنعت خودرو محدود نمی‌شود.

بازار خودرو دیگر برای واسطه‌ها هم جذاب نیست

این کارشناس خودرو در ادامه گفت: بدیهی است به دلیل کمبود برق، آب و گاز و نوسانات شدیدی که در سیاست‌گذاری‌های صنعتی رخ می‌دهد بازار خودروی ما بیش از هر زمان دیگری تحت تنش قرار دارد. اکنون در همین اولین ماه‌های سال که هنوز با روزهای اوج گرما فاصله داریم قطعی‌های برق آغاز شده است. از سوی دیگر گاه عنوان می‌شود که اقتصاد ما در هفت سال گذشته یک سوم شده و برخی حتی می‌گویند این عدد به یک دهم رسیده است. درآمد مردم اینک در قیاس با هزینه‌های آن‌ها به شدت عقب افتاده و بر همین اساس سبد مصرف مردم به شدت از سمت سرمایه‌گذاری به سوی تامین نیازهای حداقلی رفته است.

وی ادامه داد: واقعیت آن است که در چنین شرایطی خودرو دیگر جذابیت‌های قبلی خود را ندارد و حتی برای دلالانی که می‌خواهند وارد این بازار شوند هم در نهایت باید خریداری وجود داشته باشد اما اکنون رکود در بازارها حاکم شده و خریدار خودرو بسیار کم شده است.

این کارشناس درباره تاثیر واردات خودروهای خارجی بر بازار داخل توضیح داد: رویکردی که از سوی مجلس مورد توجه قرار گرفته منجر به آن شده که واردات خودروهای دست دوم تسهیل شود.

کاکایی ادامه داد: در این میان مذاکرات سیاسی نیز موجب شده تردید و بلاتکلیفی مردم در خرید افزایش پیدا کند. در چنین شرایطی اگر مذاکرات سیاسی طولانی شود مشکلات متعددی رخ خواهد داد و بر این اساس امسال و سال آینده از دست می‌رود اما چنانچه مذاکرات در زمان کمتری به نتیجه برسند هم، همچنان شاهد رکود در بازار خواهیم بود.

این کارشناس خودرو افزود: اگر مذاکرات به نتیجه مثبت رسیده و موفقیت آمیز باشد قطعاً رکود تشدید خواهد شد.

کاکایی گفت: زمانی که ما درباره عموم مردم صحبت می‌کنیم آنها مشتری خودروهای خارجی دست دو محسوب نمی‌شوند چرا که قیمت این خودروها در قیاس با محصولات داخلی به مراتب بالاتر است. قشر مرفه جامعه نیز ترجیح می‌دهد به جای خودروی کارکرده خارجی به بنز و بی‌ام‌و دسترسی داشته باشد. بنابراین واردات خودروهای کارکرده نیاز چندانی را در بازار پوشش نمی‌دهد. از این پس نیز چنانچه توافقی صورت گیرد امید مردم به آن خواهد بود که قیمت‌ها تعدیل شده و شاهد واردات خودروهای خارجی باشیم بنابراین برای دوره‌ای رکود استمرار خواهد داشت.

وی افزود: از سوی دیگر هنوز مذاکرات به نتیجه نرسیده صحبت‌هایی مبنی بر سرمایه‌گذاری هزار میلیارد دلاری آمریکایی‌ها در ایران مطرح می‌شود که این صحبت‌ها اقتصاد رفتاری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. باید بپذیریم که اکنون صنعت خودروی ما درگیر تنش‌های متعددی شده و در این میان یکی از اتفاقات بد آنکه واردات خودروهای کارکرده و دست دو تسهیل شده است. اینک به شرط تامین ارز ممکن است موجی گسترده از این واردات رخ دهد. حال اگر مذاکرات به نتیجه مثبتی رسیده و منابع ارزی تقویت شود طبیعی است که این رویکرد می‌تواند با سرعت بیشتری دنبال شود.

این استاد دانشگاه همچنین اضافه کرد: چنانچه اتفاقاتی مانند مذاکره با آمریکا به نتیجه مثبت رسیده و اف ای تی اف اجرایی شود ممکن است پس از یک تا دو سال پر تنش بسیاری از امور اصلاح شود اما اگر در زمان مذاکرات دلارهای بلوکه شده به طور پشت پرده‌ای منتقل شوند، قطعاً شرایط نابسامانی در انتظار صنایع و مردم خواهد بود. در این میان یکی از راه‌های موثر برای جابجایی ارز بلوکه شده می‌تواند واردات خودروی کارکرده یا حتی نو باشد. بنابراین در این صورت ما موجی از واردات خودرو را خواهیم داشت که البته برای انجام این امر لازم است سیاست‌ها نیز تا حدی حمایتی باشد.

وی ادامه داد: در غیر این صورت نیز چنانکه مذاکرات نتایج منفی به همراه داشته باشد، ما همچنان درگیر کمبود ارز خواهیم بود.

کاکایی درباره وضعیت خودروسازان نیز توضیح داد: در سال جاری در قیاس با سال قبل درجا زده‌ایم و بسیاری از وعده‌های تولید محقق نشده که یکی از عمده‌ترین دلایل آن کمبود ارز و در گام‌های بعدی کمبود انرژی و تعطیلات متعدد محسوب می‌شود. حال در سال جاری شاهد کمبود مضاعف انرژی هستیم و بر این اساس می‌توان گفت شرایط و وضعیت عجیبی را شاهد خواهیم بود.

کاکایی ادامه داد: شاید بتوان گفت که حتی در زمان جنگ هم تا این اندازه دچار مشکلات اقتصادی نبودیم چرا که در آن دوره توقعات مردم تا این حد بالا نبود و همگان می‌دانستند که باید برای مدتی مقاومت کنند اما اکنون شاهد دو قطبی شدن جامعه هستیم و در وضعیتی که یک عده بسیار مرفه شده‌اند، عده دیگری با چالش‌های اقتصادی بسیار مواجه هستند و روز به روز فقیرتر می‌شوند.

اکنون همه از الفاظی مانند ارابه مرگ و تعطیلی صنعت خودرو یاد می‌کنند

وی گفت: اکنون سطح توقع جامعه بسیار بالا رفته و وکلای مردم در مجلس به راحتی تمام درباره تعطیلی صنعت و واردات صحبت می‌کند. اکنون همه به راحتی از الفاظی مانند ارابه مرگ و تعطیلی صنعت خودرو یاد می‌کنند که این اظهارات در نهایت منجر به مدیریت توقعات خواهد شد. در شرایطی که ما در اوج جنگ تجاری با آمریکا قرار داریم وکلای مردم در مجلس با اطلاعات و قانونگذاری نادرست سطح توقع جامعه را بالا می‌برند.

این استاد دانشگاه افزود: از سوی دیگر در شرایطی به سمت واردات خودرو گام برمی‌داریم که این رویکرد در نهایت منجر به کاهش قیمت نیز نشده است و دسترسی عامه مردم به وسیله نقلیه را تسهیل نکرده اما سرمایه اجتماعی حداقل در حوزه صنعت خودرو نزدیک به صفر شده است که این روند بسیار خطرناک است.

وی ادامه داد: در زمان جنگ و پس از آن همواره صحبت از سازندگی بود اما اکنون نمایندگان ما بر بحث واردات متمرکز شده‌اند و از واردات و مونتاژ و بالا بردن تولید به هر شکل ممکن صحبت می‌کنند در حالی که مبانی اقتصادی آنها با یکدیگر همخوانی ندارد.

کاکایی گفت: در همین چند ماه اخیر شاهد افزایش و کاهش تعرفه‌های وارداتی بوده‌ایم. اگر تنها همین رویکرد در ماه‌های گذشته را در نظر بگیریم آیا می‌توان در چنین شرایطی برنامه‌ریزی صنعتی داشت؟ این رویکرد تنها برای دلال‌ها اثرگذار است. بر این اساس شاید حتی بتوان گفت که در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات هم نمی‌توان اوضاع خوبی را برای صنعت پیش‌بینی کرد چرا که این تصمیمات حداقل در کوتاه مدت قطعاً به ضرر صنایع خواهد بود.

کاکایی افزود: نرخ ارز را هم نمی‌توان پیش بینی کرد و این وضعیت موجب می‌شود نه تنها صنعت خودرو بلکه تمام بازارها و صنایع با مشکلات مواجه شوند. یکی از شاخص‌های اقتصاد بیمار آن است که یک شبه در آن چندین پلتفرم فروش طلا روی کار می‌آید و از سوی دیگر مسئولان تاکید می‌کنند که مردم برای حفظ ارزش پول خود باید طلا بخرند. این در شرایطی است که همه ما به خوبی می‌دانیم این حجم از طلا در بازار وجود ندارد و این پلتفرم ها به نوعی اقدام به خالی فروشی می‌کنند. اکنون ما به شدت شاهد بی‌ثباتی سیاستگذاری و سیاست‌های ضد توسعه‌ای هستیم که دائم تزریق می‌شوند و هر یک از آنها برای صنایع مختلف اثرات مخرب متعدد به همراه خواهند داشت.