به گزارش آتیه آنلاین، بخش عمده‌ای از جمعیت نیروی کار کشور در قالب حدود ۱۴ میلیون نفر شامل جامعه کارگری و بخشی از نیروی انسانی شاغل در حوزه کارمندی دستگاه‌ها و نهادهای دولتی به عنوان بیمه‌شدگان اصلی و نیروی فعال شاغل به‌کار، تحت پوشش تأمین اجتماعی قرار دارند.

بهره‌مندی این جمعیت از خدمات سازمان تأمین اجتماعی، در شرایطی که به واسطه حضور آنان در محیط کار به‌ویژه کارگاه‌های تولیدی و صنعتی زمینه حوادث شغلی را موجب می‌شود، طبیعتاً ارتباط مستقیم تأمین اجتماعی با حوادث ناشی از کار غیرقابل انکار است.

براساس ارتباط تعریف شده سازمان تأمین اجتماعی با حوزه کسب و کار، اشتغال و تولید، نیروی کار، کارگاه، کارفرمای دولتی و بخش خصوصی، اساساً بررسی حول محور ارتباط این سازمان و حوادث ناشی از کار و مسأله پیشگیری یا هزینه پس از حادثه باید در دستور کار تأمین اجتماعی باشد.

به عبارتی این سازمان تأمین اجتماعی است که در شرایط ارتباط گسترده با فضای کار و تولید و فعالان این حوزه، باید هزینه‌کرد در راستای پیشگیری از حوادث ناشی از کار را در قالب سرمایه‌گذاری، جلوگیری از هدررفت منابع سازمان و صیانت از نیروی کار در دستور کار داشته باشد یا حوادث پرشمار کاری و هزینه‌های پس از آن را تقبل کند.

ثبت حدود ۳۹ هزار حادثه شغلی برای بیمه‌شدگان شاغل تأمین اجتماعی

بر اساس آمار سازمان تأمین اجتماعی در سال ۱۴۰۱ از مجموع بیمه‌شدگان در معرض حوادث کار، ۳۸ هزار و ۷۳۴ نفر دچار حادثه شغلی شدند که این تعداد نسبت به سال قبل از آن کاهش ۱۵,۶ درصدی داشته است. همچنین از آمار مذکور، ۴۵۵ مورد منجر به فوت و ۳۶ مورد دیگر منجر به ازکارافتادگی کلی نیروی کار تحت پوشش شده است.

بخش دیگری از داده‌های آماری حوزه حوادث ناشی از کار نشان می‌دهد از مجموع حادثه‌دیدگان گزارش شده توسط این سازمان، ۹۴,۸ درصد به میزان ۳۶ هزار و ۷۱۹ نفر مرد و ۵,۲ درصد در قالب ۲ هزار و نفر زن هستند.

براساس آمارها بیشترین تعداد افراد حادثه دیده در فضای کار مربوط به گروه‌های سنی «۳۵-۳۹ ساله» و «۳۰-۳۴ ساله» به ترتیب با ۲۲,۰ درصد و ۲۰,۳ درصد اعلام شده و به عبارت دیگر ۴۲,۳ درصد از مجموع حادثه‌دیدگان شغلی مربوط به این دو گروه سنی بوده است. با توجه به زمان وقوع حادثه نیز به ترتیب ۶۶,۶ درصد، ۱۵,۸ درصد و ۱۷,۶ درصد از حادثه‌دیدگان شغلی در هنگام صبح، عصر و شب دچار حوادث کار شده‌اند.

قانون و حمایت از بیمه‌شدگان حادثه‌دیده

براساس مواد ۷۱، ۷۳ و بند ۳ ذیل تبصره ۳ ماده ۸۰ قانون تأمین اجتماعی، اگر بیمه‌شده بر اثر حوادث ناشی از کار یا به علت بیماری حرفه‌ای از کارافتاده جزیی و کلی شود یا فوت کند، سازمان تأمین اجتماعی بدون در نظر گرفتن سابقه پرداخت حق بیمه، مستمری از کارافتادگی یا بازماندگان واجد شرایط را برقرار خواهد کرد.

همچنین با توجه به مواد ۵۹، ۶۲، ۶۳ و ۷۴ قانون تأمین اجتماعی در صورت حوادث ناشی از کار و به شرط عدم اشتغال به کار و دریافت نکردن کارگران، افراد بیمه‌شده استحقاق دریافت غرامت دستمزد ایام بیماری و نقص عضو را از تأمین اجتماعی دارند. طبق ماده ۶۵ قانون تأمین اجتماعی نیز در صورت وقوع حادثه ناشی از کار، کارفرمایان کارگاه‌ها موظف به انجام اقدامات اولیه برای جلوگیری از تشدید وضعیت فرد حادثه‌دیده است و باید موضوع ظرف سه روز اداری به صورت کتبی به سازمان تأمین اجتماعی اعلام شود.

در ماده ۶۶ قانون تأمین اجتماعی نیز آمده است، در صورتی که وقوع حادثه به طور مستقیم ناشی از عدم رعایت مقررات حفاظت فنی و بروز بیماری ناشی از رعایت نکردن مقررات بهداشتی و احتیاط لازم از سوی کارفرمایان یا نمایندگان آنان باشد، سازمان تأمین اجتماعی هزینه‌های مربوط به معالجه، غرامت‌ها و مستمری‌ها را پرداخت می‌کند، اما طبق ماده ۵۰ این قانون این مطالبات از کارفرما وصول خواهد شد.

همچنین طبق ماده ۳۹ قانون تأمین اجتماعی همه کارگران شاغل در بخش‌های مختلف عرصه کسب و کار باید از روز نخست اشتغال، بیمه شوند و در صورت بروز حوادث و آسیب‌دیدگی کارگر، حمایت‌های اجتماعی و اقتصادی از این اقشار از سوی این سازمان صورت گیرد. پرداخت هزینه‌های مربوط به درمان و بازتوانی حادثه‌دیدگان، پرداخت غرامت دستمزد دوران بیماری، غرامت نقص عضو، برقراری مستمری از کارافتادگی جزیی و کلی و پرداخت مستمری به بازماندگان حادثه‌دیدگان متوفی از عمده تعهدات سازمان تأمین اجتماعی در قبال کارگران آسیب‌دیده در مواجهه با حوادث ناشی از کار است.

کاهش هزینه‌های تامین اجتماعی با مشارکت در کاهش حوادث کار

«علیرضا حیدری» کارشناس حوزه کسب و کار، رفاه و بیمه‌های اجتماعی در گفت‌وگو با آتیه آنلاین در ارتباط با تاثیر حضور فعالانه سازمان تأمین اجتماعی در راستای کاهش آمار حوادث شغلی بیان کرد: مشارکت فعال این سازمان بزرگ بیمه‌ای در حوزه کاهش حوادث شغلی و آسیب‌های ناشی از آن را باید نوعی سرمایه‌گذاری و آینده‌نگری در فضای راهبری تأمین اجتماعی محسوب کرد.

این کارشناس حوزه کسب و کار در ادامه با اشاره به مشارکت نسبی سازمان تأمین اجتماعی در اجرای طرح‌ها و فعالیت‌های مرتبط با حوزه کاهش حوادث و آسیب‌های ناشی از کار، توضیح داد: نظارت و بازرسی‌های کار و کارگاه در حوزه عملکردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی را می‌توان از سازوکارهای تاثیرگذار در اجرای قوانین و مقررات ایمنی توسط کارفرما و نیروی کار محسوب کرد.

او ادامه داد: در این راستا فراهم کردن محیط ایمن کار در بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار کارگاه برای اشتغال افراد بیمه‌شده شده سازمان تأمین اجتماعی در قالب نیروی مولد، حتماً سیر کاهشی آمار حوادث شغلی و آسیب های نیروی کار و به دنبال آن، کاهش هزینه‌های پس از حادثه را برای تأمین اجتماعی موجب می‌شود.

او در ادامه با بیان اینکه تأمین اجتماعی با بهره‌مندی از ظرفیت‌ها، ابزار و تعاملات گسترده با شرکای اجتماعی امکان کاهش ضریب حوادث ناشی از کار را دارا است و باید از این فرصت در راستای تأمین منافع دوسویه جامعه تحت پوشش و فضای کسب و کار استفاده کند. در واقع این سازمان باید هزینه‌کرد در حوزه پیشگیری از حوادث کار را نوعی سرمایه‌گذاری به‌شمار آورد.

حیدری با اشاره به پرداخت مستمری ماهانه از کارافتادگی بیش از ۱۴۲ هزار نفر از سوی تأمین اجتماعی، کنترل و کاهش ریسک حادثه در محیط کار و هزینه‌های ناشی از آن را در کاهش ازکارافتادگان و آسیب‌دیدگان حوادث کار و کم کردن هزینه‌های مرتبط موثر دانست.

حمایت از آسیب‌دیدگان کار بدون توجه به سابقه بیمه‌ای

البته بدون لحاظ سابقه بیمه‌پردازی و پس از بیمه‌پردازی افراد، تأمین اجتماعی امکان دریافت خدمات بیمه‌ای و درمانی را در چارچوب قوانین و مقررات برای افراد آسیب‌دیده فراهم کرده است. به عنوان نمونه پس از حادثه ناشی از کار و با فوت کارگر بدون توجه به مدت زمان پرداخت حق بیمه، بازماندگان این فرد از مستمری تأمین اجتماعی بهره‌مند خواهند شد.

با اعلام دفتر فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمین اجتماعی در سال گذشته، ۱۷۰۳ نفر از مستمری‌بگیران ازکارافتاده از مجموع ۱۴۲ هزار و ۲۲۸ نفر، کمتر از یک ماه سابقه بیمه‌پردازی داشتند اما به دلیل ازکارافتادگی ناشی از کار، از حمایت‌های این سازمان و دریافت مستمری ماهانه بهره‌مند شدند.

همچنین ۱۱۵۲ نفر مستمری‌بگیر از کارافتاده با بیمه‌پردازی یک تا سه ماه، ۱۸۲۳ مستمری‌بگیر با پرداخت حق بیمه بین ۳ تا ۶ ماه و ۳۱۲۵ مستمری‌بگیر دیگر با سابقه بیمه‌ای بین ۶ ماه تا یک سال از همه حمایت‌های تأمین اجتماعی برخوردار شدند.