حسن صادقی در گفت‌وگو با آتیه آنلاین افزود: با توجه به رصد اثرات فرار بیمه‌ای در حوزه منابع سازمان تأمین‌اجتماعی اکنون براساس آمارهای موجود این تعداد فرار بیمه‌ای در حوزه اقتصاد غیرمولد که اشتغال غیرمولد را شکل داده مشغول فعالیت بوده که این افراد شاغل در فضای کسب و کار، فاقد هرگونه پوشش بیمه‌ای هستند.
وی اظهار داشت: فرار بیمه‌ای علاوه بر اثرات مخرب در حوزه اجتماعی، هزینه‌های فراوان به خانواده‌ها و مجموعه درمانی کشور به دلیل حوادث ناشی از کار تحمیل کرده است.
وی با بیان اینکه اثرات مخرب در حوزه کاهش نسبت پشتیبانی سازمان تأمین‌اجتماعی نیز به دلیل مساله فرار بیمه‌ای رقم خورده است، تصریح کرد: براساس آمارهای غیررسمی حدود ۶ میلیون نفر مشمول فرار بیمه‌ای بر پایه اشتغال غیررسمی هستند بنابراین این موضوع نیازمند چاره‌اندیشی برای تحت پوشش قرار دادن افراد فاقد بیمه در این عرصه و توجه به افزایش منابع سازمان‌ها و صندوق‌های بیمه‌گر است.
فرار بیمه‌ای در اشتغال مولد نزدیک صفر است
وی درباره مسأله و چالش فرار بیمه‌ای اظهار داشت: یکی از مشکلات پیش‌رو در رابطه با کاهش نقدینگی و ضریب‌پشتیبانی در صندوق‌ها و سازمان‌های بیمه‌گر به دلیل مسأله فرار بیمه‌ای بوده که این موضوع در حوزه صنعت کمتر مشاهده شده اما در حوزه خدمات به خوبی دیده می‌شود.
وی تصریح کرد: در حوزه‌های مرتبط با موضوع اقتصاد به دلیل تبدیل اقتصاد مولد به غیرمولد و مساله تبدیل اشتغال مولد به اشتغال غیرمولد، موضوع فرار بیمه‌ای در حوزه این بسترهای تولید و اشتغال قابل مشاهده است.
وی افزود: فرار بیمه‌ای در اقتصاد و اشتغال مولد نزدیک به صفر بوده اما در اقتصاد و اشتغال غیرمولد که بیش از ۶۰ درصد اشتغال را در خودش جای داده بیشترین فرار بیمه‌ای وجود دارد.
فرار بیمه‌ای در راستای همکاری کارگر با کارفرما
رییس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری گفت: با توجه به اینکه برخی از کارگران هنوز به این تصور نرسیده که بهترین ابزار برای تضمین آینده آنها مساله بیمه و بیمه‌پردازی بوده بنابراین در راستای عدم بیمه‌پردازی بیشترین ضرر نیز نصیب این افراد می‌شود.
وی همکاری برخی از کارگران در راستای پرداخت نشدن بیمه با کارفرمایان و به نوعی استفاده از موضوع فرار بیمه‌ای از سوی کارفرما را در این زمینه بسیار موثر دانست و افزود: اینکه برخی از کارگران در مسیر عدم پرداخت حق بیمه و فرار بیمه‌ای با کارفرمایان همکاری دارند با این اقدام خود بر آتش فرار بیمه‌ای می‌دمند.
صادقی با اشاره به بخش قابل توجهی از اثرات مخرب فرار بیمه‌ای برای سازمان تأمین اجتماعی اظهار داشت: اثر منفی بر ضریب‌پشتیبانی و ایجاد مانع در میزان درآمدهای بیمه‌ای از جمله این اثرات بوده تا این سازمان در ایفای تعهدات خود در قبال بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران چالش‌هایی را تجربه کند.
ورود دولت‌های گذشته به موضوع فرار بیمه‌ای
رییس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری گفت: دولت‌های گذشته به موضوع فرار بیمه‌ای ورود کرده و در دولت نهم و دهم با همکاری مجلس شورای اسلامی، تعداد زیادی از افراد با موضوع فرار بیمه‌ای تحت پوشش سازمان تأمین‌اجتماعی قرار گرفته و دولت خود را کارفرمای آنها معرفی کرد.
وی بیان داشت: اما از آن سال‌ها تاکنون حتی یک ریال از سهم حق بیمه آن بخش از شاغلان تحت پوشش از سوی دولت‌های مختلف به عنوان کارفرمای این افراد به سازمان تأمین‌اجتماعی پرداخت نشده است.
تاثیر پرداخت نشدن سهم دولت‌های گذشته در ایجاد فرار بیمه‌ای
این کارشناس حوزه بیمه‌های اجتماعی تصریح کرد: برخی مداخلات بیمه‌ای دولت‌های گذشته و پرداخت نشدن سهم سه درصدی حق بیمه از سوی دولت در ایجاد مسأله فرار بیمه‌ای در عرصه کسب وکار و اشتغال و تاثیرگذار بوده است.
وی اظهار داشت: حذف شرط سنی بازنشستگان سخت و زیان‌آور، کاهش سن بازنشستگی زنان، معافیت کارگاه‌های زیر پنج نفر شاغل، عدم پرداخت سهم حق بیمه دوران سربازی، قانون حمایت از نوسازی و بازسازی، غرامت ایام بیکاری، سنوات ارفاقی بازنشستگی پیش‌ازموعد کارکنان دولت و مشاغل سخت و زیان‌آور، بخشی از این مداخلات بیمه‌ای در دولت‌های گذشته بود که به سفره تأمین‌اجتماعی اضافه شد.
صادقی با بیان اینکه بیشترین موارد مربوط به فرار بیمه‌ای در اشتغال و اقتصاد غیرمولد و در عرصه فعالیت‌های حوزه خدمات است، ادامه داد: این نوع مداخلات بیمه‌ای در دولت‌های گذشته به طور یقین آثار و تبعات زیادی برای صندوق‌ها و سازمان‌های بیمه‌ای داشته و همین موارد باعث شکل‌گیری بحران کنونی فرار بیمه‌ای در کشور شده است.
رییس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری اضافه کرد: نداشتن بیمه برای کارگران حتی به مدت یک روز فعالیت در عرصه اقتصادی و تولیدی غیرقانونی بوده و سازمان تأمین‌اجتماعی روی این موضوع تأکید جدی دارد.
باید جلوی مساله فرار بیمه‌ای گرفته شود
رییس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری اظهار داشت: اگر کارفرمایان نسبت به پرداخت حق بیمه برای افراد شاغل در بخش غیررسمی اقتصاد اقدام کنند به طور یقین در افزایش نسبت پشتیبانی سازمان تأمین‌اجتماعی نیز موثر بوده به طوری که این ضریب حتی با رشد قابل توجه به عدد هفت رسیده و میزان ورودی سازمان هفت بیمه‌شده به ازای یک خروجی از سازمان به عنوان مستمری‌بگیر تغییر خواهد کرد.
وی بیان داشت: جلوگیری از فرار بیمه‌ای این تعداد از شاغلان عرصه کار و اشتغال موجب استمرار پوشش بیمه‌ای آنها در سازمان تأمین‌اجتماعی شده و ضمن تداوم ساختار سرویس‌دهی و خدمات‌رسانی به آنها در قالب جمعیت چندین میلیون نفری شاغلان بیمه‌پرداز، به نوعی آینده این افراد هم تضمین خواهد شد.
صادقی معتقد است: جلوگیری از فرار بیمه‌ای حتی در تأمین بخشی از منابع سازمان تأمین‌اجتماعی با استفاده از بیمه‌پردازی این افراد شاغل در فضای کسب وکار موثر بوده و حتی بهره‌مندی دوطرفه برای شاغلان تحت پوشش و سازمان تأمین‌اجتماعی به عنوان بزرگترین نهاد بیمه‌ای شاغلان حوزه تولید را به همراه دارد.
مهمترین ویژگی تأمین اجتماعی تعهدات بین‌النسلی با اصل سه‌جانبه‌گرایی
این فعال حوزه بازنشستگی درباره راهکار جلوگیری از پدیده فرار بیمه‌ای گفت: سازمان تأمین‌اجتماعی از سال ۱۳۵۴ که تاریخ آغاز سیر تکمیلی قانون این سازمان بوده، جمعیت مشخصی را تحت پوشش داشته و هر ساله تعدادی به آنها اضافه شده که این مسأله گویای پوشش بیمه‌ای بخش بزرگی از جامعه کار و تولید توسط این سازمان است.
وی با اشاره به بهره‌مندی ۵۳ درصد جمعیت کل کشور از خدمات سازمان تأمین‌اجتماعی تصریح کرد: منافع بیمه اجتماعی برای سازمان درآمد هزینه‌ای وابسته بودن به منابع دولتی است اما منابع درآمدی سازمان تأمین‌اجتماعی صرفاً از محل وصول حق بیمه کارگران تأمین می‌شود.
رییس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری اظهار داشت: اکنون حق بیمه کارگران شامل هفت درصد سهم حق بیمه کارفرمایان و ۲۰ درصد دولت و منهای سه درصد بیمه بیکاری است.
وی با اشاره به اینکه مهمترین ویژگی سازمان تأمین‌اجتماعی تعهدات بین‌النسلی و اصل سه‌جانبه‌گرایی است، اضافه کرد: اکنون با وجود فرار بیمه‌ای هم تعهدات بین‌نسلی دچار اشکال شده و هم حوزه سه‌جانبه‌گرایی کمرنگ شده است.
عدم آشنایی کارگران با نظام بیمه
صادقی با اشاره به اینکه فرار بیمه‌ای در حوزه اشتغال غیرمولد و اقتصاد غیرمولد چشمگیر است، اظهار داشت: دلیل اصلی فرار بیمه‌ای به دلیل عدم آشنایی کارگران این حوزه با مؤلفه‌های تعریف شده نظام بیمه اجباری است.
وی ادامه داد: بخشی از افراد شاغل در کارگاه‌ها به دلیل آگاهی نداشتن از مزایای بیمه اجتماعی، اهمیت و ضرورت این پوشش بیمه‌ای را در بهره‌مندی خود و خانواده از خدمات بیمه‌ای، درمانی و بازنشستگی نمی‌دانند.
این فعال حوزه کارگری و بازنشستگی افزود: کارگرانی که به دلیل ناآگاهی مشمول فرار بیمه‌ای شده‌اند، با رسیدن به سنین سالمندی برای تحت پوشش بیمه قرار گرفتن اقدام کرده که این موضوع شاید برای برخی هم به دلیل شرایط سنی امکان‌پذیر نباشد.
رییس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری با اشاره به اینکه مسأله فرهنگ‌سازی در حوزه فرار بیمه‌ای باید مورد توجه جامعه کار و تولید در قالب کارگران و کارفرمایان باشد، اظهار داشت: فرار بیمه‌ای به عنوان یک مسأله مهم به شمار رفته که کارفرمایان باید برای تضمین آینده کارگران از این موضوع پرهیز کرده و کارگران نیز برای بهره‌مندی از مزایای بازنشستگی، درمانی و بیمه‌ای برای پرداخت حق بیمه خود از زمان اشتغال اقدام کنند.
سازمان تأمین اجتماعی با تأمین بیش از ۸۰ درصد منابع خود از طریق وصول حق بیمه از ۱۵ میلیون و ۱۳۰ هزار بیمه‌شده اصلی به دنبال ایفای تعهدات کوتاه مدت و بلندمدت خود برای ۴۵ میلیون افراد تحت پوشش خود بوده که به طور یقین با جلوگیری از فرار بیمه‌ای و بیمه‌پردازی برای افراد فاقد بیمه در عرصه کار و تولید، می‌توان ضمن افزایش منابع سازمان در ارائه خدمات بهتر و مطلوب‌تر به بیمه‌شدگان، مستمری‌بگیران و بازنشستگان برنامه‌ریزی داشته باشد.
نظر شما