حمیدرضا نایب خسروشاهی در گفت و گو با آتیه آنلاین در مورد ایجاد نظام چند لایه تأمین اجتماعی اظهار داشت: ایجاد نظام چندلایه تأمین اجتماعی در سیاست‌های کلی تأمین اجتماعی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری دیده شده و تاکیدی بر آن است.

وی با اشاره به اینکه در سازمان تأمین اجتماعی برای ایجاد این نظام چندلایه تاکنون اقداماتی انجام شده و زیرساخت‌های خاصی برای این موضوع پیش‌بینی شده است، تصریح کرد: البته این نظام چندلایه در مقام اجرا با مشکلات زیادی مواجه بوده و تاکنون نتوانسته تفکیک خوبی در بین لایه‌های امدادی، حمایتی و بیمه‌ای وجود ایجاد کند.

وی همچنین ادامه داد: در راستای اجرای این موضوع، باید تداخل بین سازمان‌های بیمه‌ای و حمایتی را کمتر کرد و حق‌الناس از نهادهای حمایتی که متکی به منابع دولتی هستند، تفکیک شود.

این کارشناس بیمه های اجتماعی بیان داشت: با توجه به اینکه در برخی مواقع نقش حمایتی به سازمان تأمین اجتماعی تحمیل شده که این

موضوع علاوه بر مشکلات ناشی از این نقش سازمان بر تعادل منابع و مصارف نیز تاثیر جدی داشته است.

وی در ادامه افزود: در حوزه حمایتی نظام چندلایه تأمین اجتماعی نیز بحث حمایتی سازمان تأمین اجتماعی متکی به منابع دولتی به نوعی مغفول مانده و در واقع جهت‌گیری و سوگیری برای حمایت‌های مردمی به صورت مدون در راستای این موضوع وجود ندارد.

وی معتقد است که اگر بحث تکافل در کشور در قالب بیمه‌های اجتماعی ساری و جاری شود به طور یقین در این زمینه نیز نتیجه بهتری خواهیم گرفت که منجر به تحقق عدالت اجتماعی هم خواهد شد.

رئیس شعبه ششم تأمین اجتماعی تبریز گفت: اگر نقش و جایگاه سازمان تأمین اجتماعی در نظام چند لایه مشخص شود و سازمان‌های بیمه‌گر نیز در این زمینه هم‌افزایی بیشتر داشته و تداخل بین سازمان‌ها در راستای اجرای دقیق این نظام چندلایه در کشور تفکیک شود به طور یقین نقش هر صندوق بیمه‌ای نیز به طور مشخص افزایش خواهد یافت.

خسروشاهی با بیان اینکه در لایه بیمه‌ای این نظام چندلایه سازمان تأمین اجتماعی قرار خواهد گرفت، اظهار داشت: توجه به لایه بیمه‌ای هدفمندی و پایداری منابع و مصارف را منجر شده و در بلندمدت هرچقدر بحث سیاست‌های حمایتی دولت را به سازمان تأمین اجتماعی هدفمند کرده و منابع آن تامین شود این موضوع بیشتر محقق خواهد شد.

طرح بیمه فراگیر خانواده ایرانی در راستای پوشش بیمه‌ای

وی خاطرنشان کرد: طبق ماده یک قانون تأمین اجتماعی، تعمیم و پوشش بیمه‌ای به عنوان یکی از تکالیف مهم سازمان به شمار می‌رود که اجرای طرح بیمه فراگیر خانواده ایرانی به عنوان یکی از طرح‌های مهم سازمان در راستای اجرای عدالت اجتماعی و پوشش بیمه همگانی در حال اجرا است.

این کارشناس حوزه تأمین اجتماعی افزود: هرچقدر موضوع گسترش پوشش بیمه‌ای در سازمان تأمین اجتماعی را با اجرای طرح‌های مهمی همچون طرح بیمه فراگیر خانواده ایرانی شاهد باشیم علاوه بر استفاده افراد فعال جامعه از خدمات این سازمان، گسترش عدالت اجتماعی را هم شاهد خواهیم بود.

وی معتقد است: برای تحقق عدالت اجتماعی یقیناً لایه‌های حمایتی باید بتوانند حداقل کفاف معیشت را تامین و لایه‌های بیمه‌ای با ارتقای معیشت در راستای ارتقای سطح رفاه افزاد جامعه تلاش کنند.

استقرار نظام جامع تأمین اجتماعی در سیاست‌های کلی و برنامه هفتم

میرهاشم موسوی مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی با اشاره به اهمیت استقرار نظام جامع تأمین‌اجتماعی برای پوشش آحاد جامعه گفت: استقرار نظام جامع رفاه و تأمین‌اجتماعی هم در سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری و هم در سیاست‌های کلی برنامه هفتم مورد تأکید قرار گرفته و راهی جز استقرار نظام چندلایه رفاه و تأمین‌اجتماعی نداریم. تفکیک لایه‌ها و سطوح مختلف این نظام و تبیین دقیق جایگاه و مأموریت بیمه‌های پایه، مازاد و تکمیلی باید در این زمینه مورد توجه قرار گیرد.

نظام چندلایه تامین اجتماعی از سال ۱۳۸۳ با تصویب قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی براساس حکمی در قانون برنامه سوم توسعه و حکم لزوم ایجاد نظام چندلایه تامین اجتماعی در برنامه‌های چهارم، پنجم و ششم توسعه کشور مطرح و در آذرماه سال ۱۳۹۹ توسط مقام معظم رهبری، حکم تشکیل نظام متمرکز تامین اجتماعی تحت عنوان حوزه‌های امدادی، حمایتی و بیمه‌ای و بحث نظام چندلایه تامین اجتماعی مورد تاکید قرار گرفت.

در ماده ۲۷ قانون برنامه پنجم توسعه نیز به موضوع نظام چندلایه تامین اجتماعی اشاره شد که آیین‌نامه‌های اجرایی آن در دولت گذشته در کمیسیون اجتماعی دولت مطرح اما به تصویب هیات وزیران وقت نرسید که به همین منظور به صورت جامع و کامل، سیاست‌های کلی تامین اجتماعی در ۲۱ فروردین ۱۴۰۱ توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی ابلاغ شد.

اهمیت نظام چندلایه تامین اجتماعی در سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب با لایه‌بندی امور امدادی، حمایتی و بیمه‌ای و سطح‌بندی خدمات با رویکرد فعال دولت بر اساس وسع و استحقاق مطرح شده است.

در این سیاست‌ها به امور امدادی از محل پوشش بیمه‌ای، مشارکت‌های مردمی و مساعدت دولت، امور حمایتی با هدف رفع فقر و آسیب اجتماعی و تضمین سطح پایه خدمات از محل منابع دولتی، عمومی و مردمی و امور بیمه پایه برای آحاد جامعه متناسب با وضع آنان از محل حق بیمه سهم بیمه‌شدگان، کارفرمایان و دولت تاکید شده است.

همچنین امور بیمه‌های مازاد و تکمیلی از محل مشارکت بیمه‌شدگان و کارفرمایان با مشوق‌های مالیاتی و پشتیبانی حقوقی دولت در فضای رقابتی، حفظ قدرت خرید اقشار ضعیف جامعه از طریق متناسب‌سازی مزد شاغلین، مستمری بازنشستگان و مقرری بیکاران و اعمال رویکرد مناسب برای زدودن جلوه‌های آشکار فقر و آسیب اجتماعی از محلات کم‌برخوردار شهری و مناطق روستایی و عشایری نیز مورد تاکید قرار داده شده است.

اما یکی از مزیت‌های نظام چند لایه بحث تحقق عدالت و اینکه در یک لایه عدالت در دسترسی به خدمات ایجاد شود و در دو لایه دیگر عدالت در برخورداری و بهره‌مندی از خدمات و عدالت در استفاده از منابع دولتی محقق شود.

مصاحبه از مهناز بیرانوند