به گزارش آتیه آنلاین، یکی از موارد مهمی که در اشتغال افراد در بین اقشار مختلف علاوه بر درآمدزایی و تامین معیشت و رفاه خانوار اثرگذار است، تلاش برای یافتن شغلی است که امکان پوشش بیمه ای برای آن فراهم باشد و به طور معمول سازمان تأمین اجتماعی به عنوان اصلی‌ترین و بزرگترین نهاد بیمه ای با پوشش بیش از ۵۲ درصد از افراد جامعه در قالب بیش از ۴۵ میلیون نفر افراد بیمه شده اصلی و تبعی که شامل ۱۴ میلیون نفر بیمه شده اصلی است، مورد نظر شاغلان در بخش های گوناگون تولیدی و خدماتی است.

بسترسازی جهت اشتغال خانگی بخصوص در حوزه های مرتبط با زنان و سیاست گذاری و برنامه ریزی دولت و وزارت تعاون، کارم و رفاه اجتماعی در خصوص طرح های اشتغال زا علاوه بر ایجاد گسترده فرصت های شغلی با بهره مندی از ظرفیت و توانایی های زنان در قالب اشتغال خانگی، زمینه پوشش بیمه ای آنها را فراهم می کند که در صورت برقراری ارتباط اثربخش اشتغال خانگی با سازمان تأمین اجتماعی، سود چندوهی این اقدام به دولت به عنوان متولی ایجاد اشتغال، افراد شاغل دربخش اشتغال خانگی و همچنین سازمان تامین اجتماعی به عنوان یکی از نهادهای اصلی بیمه گر اجتماعی خواهد رسید.

تعریف چارچوب مشاغل خانگی

در واقع می‌توان اینگونه عنوان کرد که مشاغل خانگی به آن دسته از فعالیت‌هایی اطلاق می‌شود که توسط عضو یا اعضاء خانواده در فضای مسکونی در قالب یک طرح کسب و کار، بدون مزاحمت و ایجاد اخلال در آرامش واحدهای مسکونی همجوار شکل می‌گیرد و به تولید خدمت و یا کالای قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی منجر می‌شود.

در این شیوه فرد شغل خود را به منزل می‌آورد و به جای اینکه هزینه‌های زیادی برای اجاره یا خرید ساختمان بدهد، می‌تواند در منزل کار و شغل خود را به انجام برساند در این نوع کسب و کار ارزش افزوده کالا و خدمات تولید شده نصیب صاحب شغل می‌شود.

بررسی نشان می‌دهد با گسترش روز افزون فناوری‌های نوین به ویژه فناوری دیجیتالی و گسترش فضای مجازی، فرصت‌های زیادی برای شکل‌گیری مشاغل خانگی ایجاد شده است، به طوری که ۲۰ درصد درآمد کشورهای در حال توسعه از مشاغل خانگی به دست می‌آید و نمونه آن کشورهای چین و بنگلادش هستند و باید توجه داشت که کسب و کار خانگی از نظر ایجاد شغل، نوآوری در عرضه محصول یا خدمت موجب تنوع و دگرگونی زیادی در اجتماع و اقتصاد کشور می‌شود.

مزایای مشاغل خانگی

در حال حاضر مشاغل خانگی از جمله شیوه های نوین کسب و کار به شمار می روند که به دلیل نیاز به حجم پایین سرمایه‌گذاری و سودآوری مطلوب مورد توجه و استقبال بسیار قرار گرفته است و کارشناسان از این نوع اشتغال به عنوان یکی از بهترین شیوه های کسب و کار برای اشتغال افراد جویای کار به ویژه زنان و جوانان در قالب خوداشتغالی نام می برند که علاوه بر ایجاد فرصتهای جدید شغلی زمینه توسعه اقتصادی و اجتماعی و کاهش نرخ بیکاری را فراهم می کند.

بسیاری از کشورهای توسعه‌ یافته اجرای سیاست حمایت از کسب و کارهای خانگی را در دستور کار قرار داده اند و درصد زیادی از شغل ها در  این کشورها متعلق به مشاغل کوچک و خانگی است به نحوی که در کشورهای پیشرفته و فوق صنعتی، مشاغل خانگی حتی تا ۲۳ درصد کل مشاغل این کشورها را به خود اختصاص داده و بیشتر خانواده ها از راه فروش محصولات خانگی کسب درآمد می کنند.

همچنین نگاهی به ظرفیت‌های گسترده این بخش و توانمندی افراد فعال در این حوزه و همچنین ضرورت بهره‌مندی از توان بخش‌های مختلف در حل مشکلات اشتغالزایی، تولید و اقتصاد خانوار، ضرورت استفاده از این بستر را جهت چاره‌جویی در این خصوص روشن می کند.

افزایش سه‌برابری منابع مالی مشاغل خانگی

توسعه مشاغل خانگی یکی از برنامه های مهم وزارت کار به شمار می رود و در این زمینه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از سه برابر شدن منابع مالی مشاغل خانگی و افزایش تسهیلات آن تا سقف ۲۰۰ درصد در سال‌ جاری خبر داده است.

«حجت الله عبدالملکی» توسعه مشاغل خانگی را یکی از برنامه های مهم وزارت کار در سال گذشته و امسال عنوان کرده و می گوید: در بحث تولید و اشتغال، یکی از محورهای اساسی کار مشاغل خانگی و متناسب با بانوان است که می تواند به توسعه اقتصادی منجر شود.

وزیر کار دولت سیزدهم همچنین با طرح این موضوع که در قالب سیاست‌های وزارت کار از توسعه مشاغل و کسب‌وکار در حوزه زنان سرپرست خانوار حمایت می‌کنیم، گفته است: مشاغل خانگی ‌نقش مهمی در زیست‌بوم ملی اشتغال و توسعه اقتصاد کشور ایفا می‌کنند و در مقایسه با سایر مشاغل، هزینه‌های به مراتب کمتری دارند و در این خصوص در اقتصاد کشور، فرصت‌های بی‌نهایت و بی‌شماری برای اشتغال خانگی وجود دارد که به نحو مطلوب استفاده نشده است.

وی با بیان اینکه مشاغل خانگی عمدتاً خانواده‌محور هستند و در کشورهای پیشرفته و فوق‌ صنعتی، مشاغل خانگی پیشرفت زیادی داشته و ۲۳ درصد اشتغال را شامل می‌شود، اضافه می کند: در ایران، به دلیل تنوع بالای جغرافیایی، قومیتی و فرهنگی، ظرفیت‌های بسیاری برای مشاغل خانگی وجود دارد.

به گفته عبدالملکی بر اساس آمار عملکرد مشاغل خانگی در ۹ ماهه فعالیت دولت سیزدهم، بیش از ۷۵ هزار مجوز از طریق سامانه مشاغل خانگی صادر شده که چندین برابر دوره‌های گذشته بوده است.

وزیر کار همچنین با اشاره به اینکه برای تسهیل صدور مجوزها، از ۵۰۰ شغل خانگی مصوب، ۳۵۰ شغل به مشاغل اعلان محور تبدیل شد به طوری که بلافاصله برای آنها مجوز صادر شد، گفته است:۱۵۰ شغل خانگی باقیمانده نیز تایید محور شدند که طبق دستورالعمل جدید باید دستگاه های اجرایی ظرف سه روز از زمان ابلاغ پاسخ استعلام برای صدور مجوز آنها را بدهند در غیراین صورت سیستم آن را تایید شده محسوب خواهد کرد.

به گفته عبدالملکی سال جاری سه اقدام بزرگ را برای مشاغل خانگی رقم خواهیم زد که شامل افزایش منابع تسهیلات بانکی برای مشاغل خانگی به میزان ۲۰۰ درصد نسبت به سال گذشته است به طوری که از رقم دو هزار میلیارد تومان در سال گذشته به ۶ هزار میلیارد تومان در سال جاری افزایش یافت که سه هزار میلیارد تومان برای نیمه نخست امسال بوده و در صورت جذب باقی آن نیز اختصاص می یابد.

داده‌های آماری مشاغل خانگی/ فاصله آماری مشاغل خانگی و تولید ناخالص داخلی آنها

بر اساس آخرین داده های آماری حوزه مشاغل خانگی، در حال حاضر سهم این مشاغل از اشتغال کل کشور بین ۴ تا ۶ درصد است که البته بر اساس نظر کارشناسان اشتغال این رقم قابلیت افزایش دارد و این در حالی است که این رقم در تولید ناخالص داخلی بین ۲ تا ۲.۵ درصد است.

تازه ترین آمارهای مرتبط با مشاغل خانگی نشان می دهد که بیش از ۳ میلیون نفر به طور رسمی تولید کننده محصولات مشاغل خانگی در کشور هستند که البته آمار حقیقی فعالان و تولیدکنندگان حوزه کسب و کار خانگی قطعا بیشتر از این رقم است و افراد بسیاری به طور غیررسمی در این مشاغل فعالیت دارند.

آمارهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی حاکی از این است که حدود ۴۷ درصد شاغلان در کشور در حوزه صنعت، حدود ۴۳ درصد نیز در حوزه خدمات و ۱۰ درصد در حوزه کشاورزی مشغول  هستند و این در حالی است که در اغلب کشورهای توسعه یافته حدود ۱۰ درصد از اشتغال را حوزه مشاغل خانگی تشکیل می‌دهد و این آمار در کشورهای در حال توسعه ۳ تا ۴ درصد است که در کشورمان نیز تقریباً همین رقم به ثبت رسیده است.

همچنین گفتنی است که ۷۶ درصد متقاضیان در مشاغل خانگی را زنان و ۲۴ درصد  را مردان تشکیل می‌دهند که از ۷۶ درصد زنان نیز بخش اعظم آن یعنی ۴۸ درصد سرپرست خانوار هستند و به لحاظ سنی نیز ۵۲ درصد از کل متقاضیان بین ۲۰ تا ۴۰ سال و ۴۳ درصد آنان بین ۴۰ تا ۶۰ سال و ۵ درصد آنان نیز شامل ۶۰ سال به بالا می‌شوند.

طرحی در مسیر ریل‌گذاری تأمین اجتماعی

سازمانی مانند تأمین اجتماعی در قالب فعالیت و خدمات بیمه ای بسیار گسترده برای بقاء و ادامه مسیر در حوزه های خدمات بیمه ای، بازنشستگی و درمانی نیازمند ارائه راهکارهایی برای گسترش پوشش بیمه ای در بین اقشار مختلف مردم است که این مهم از زمان آغاز به کار دولت سیزدهم در قالب ارائه طرح های دربرگیرنده قشرهای گوناگون مانند زنان خانه دار و دانشجویان دی چارچوب سیاست ها و برنامه های اجرایی این سازمان دیده شده است.

در زمینه سیاست کلی گسرش پوشش بیمه ای تأمین اجتماعی، نباید بهره مندی از تمام ظرفیت های فعالان اقتصادی، تولیدی و خدماتی را فراموش کرد و در این زمینه تلاش برای گسترش پوشش بیمه ای فعالان مشاغل خانگی که عمدتاً زنان را شامل می شود، به عنوان یکی از طرح های دارای ظرفیت گسترده قابل طراحی و اجرا است.