دکتر علی چراغوندی در گفت‌وگو با آتیه‌آنلاین در هفتمین روز از هفته سلامت که با عنوان «نقش مردم، مسئولان و سمن‌ها در کاهش/ کنترل مصرف دخانیات» نام‌گذاری شده است، با اشاره به مضرات مصرف سیگار و قلیان، افزود: در اثر سوخت توتون، موادی مانند نیتروژن و مواد ترکیبی گوگردی و انواع مواد سمی وارد ریه شده و جذب بدن می‌شود؛ همچنین دود سیگار دارای رادیکال آزاد و مواد شیمیایی مضر است که سبب آسیب سلول‌ها می‌شود که از جمله این ترکیبات نیکوتین است. از سوی دیگر کاهش میزان آنتی‌اکسیدان‌ها و افزایش میزان اکسیدان‌ها در اثر مصرف سیگار در بدون ایجاد می‌شود.
وی اظهار کرد: مصرف دخانیات به مرور زمان تاثیرات مخربی نیز بر مخاط برونش‌های ریه دارد و مژک‌هایی را که روی مخاط‌ها برای تصفیه ترشحات تعبیه شده است، از بین می‌برد. همچنین آسیبی که بر مخاط و ترشحات ریه می‌گذارد، زمینه را برای رشد انواع میکروب‌ها ایجاد می‌کند و سدهای دفاعی که در مخاط، مژک‌ها و سلول‌های ایمنی داخل حبابچه‌های هوایی وجود دارد، به مرور زمان متاثر از این مواد سمی، ضعیف شده و کارایی‌شان برای رفع سموم ریه از بین می‌رود.
دانشیار دانشگاه شهید بهشتی، با بیان اینکه دود سیگار یا تنباکو، سرطان‌زا است، گفت: مواد مضر ناشی از استعمال دخانیات حتی روی ژن‌های سلول‌ها اثر می‌گذارد و سلول‌های مخاط برونش‌ها را تغییر فرم داده و با ایجاد موتاسیون و جهش‌های سلولی به ویژه در افراد مستعد، سبب ایجاد انواع سرطان برونش می‌شود. سرطان برونش انواع مختلفی دارد که یک نوع آن بسیار سریع پیشرفت کرده و متاسفانه پس از درگیری در مدت کمتر از یک سال فرد مبتلا را از بین می‌برد. باقی سرطان‌های ریه نیز به مرور زمان باعث مرگ افراد می‌شود.
چراغوندی تصریح کرد: یکی دیگر از بیماری‌های شایع بین مصرف کنندگان دخانیات، ایجاد بیماری‌های مزمن ریوی است که این بیماری نیز در نهایت بیمار را زمین‌گیر می‌کند. بیمارانی که دچار انسدادی مزمن ریه (COPD) می‌شوند در مراحل پیشرفته بیماری عملکرد قلب‌شان نیز مختل می‌شود و اینگونه بیماران به دلیل درگیری ریه و قلب، مرتب پای ثابت مطب‌ها و بستری در ICU هستند و به دلیل شیوع بیماری کرونا، مرگ‌ومیر آن‌ها نیز بیشتر است.
وی افزود: بیماران آسمی نیز اینگونه هستند و ثابت شده در خانواده‌هایی که پدر سیگاری است، اگر فرزند زمینه ابتلا به آسم داشته باشد، بیماری او عود کرده و علامت‌دار می‌شوند.
متخصص داخلی و فوق تخصص ریه، اظهار کرد: شانس ابتلای افرادی که به مدت ۲۰ سال و به طور متوسط روزانه ۱۵ تا ۲۰ نخ سیگار مصرف کرده‌اند به بیماری‌های ریوی، برونشیت، آمفیزم و بیماری‌های COPD تا ۷۰ درصد افزایش می‌یابد.
شیوع مصرف قلیان در کشور
چراغوندی با بیان اینکه مصرف قلیان در کشور به ویژه در بین جوانان شایع شده است، گفت: در بسیاری از تفرجگاه‌ها به جای استفاده از هوای پاک، کشیدن قلیان باب شده است؛ متاسفانه برخی از جوانان برای فروکش کردن اضطراب و استرس خود به جای ورزش، به مصرف قلیان در دورهمی‌ها پناه برده‌اند. این درحالی است که مواد سمی قلیان و میزان استنشاق این مواد اثر تخریبی بیشتری دارد.
عوامل گرایش به مصرف دخانیات
وی با اشاره به عواملی که سبب گرایش جوانان به مصرف دخانیات می‌شود، تصریح کرد: این مسئله ناشی از عوامل اجتماعی و روانی است؛ جوانان علاقمند شرکت در دورهمی‌ها و گپ‌زدن‌ها هستند و چنانچه این علاقه و گرایش به درستی مدیریت نشود، به جای ورزش و بازی‌های سالم می‌تواند به تفریحات ناسالمی مانند استعمال دخانیات و قلیان منتهی شود. از سوی دیگر ارتباط جوانان با خانواده‌ها به درستی برقرار نیست و جوانان آرامش خود را در حضور در این جمع‌ها می‌بینند و از رفتار سایر همسالان خود تبعیت می‌کنند.
فرهنگ‌سازی منع مصرف دخانیات
فوق تخصص ریه، با اشاره به اینکه در کشورهای اروپایی تبلیغ علیه سیگار از دوران دبستان و برپایه مدارس ابتدایی بنا نهاده شده است، افزود: یکی از روش‌های منع استعمال دخانیات، آگاهی بخشی از مضرات دخانیات است و این مسئله باید از دوران کودکی آغاز شود تا امکان فرهنگ‌سازی زندگی سالم به وجود آید. از این‌رو مسئولان نظام سلامت و نظام‌های آموزشی و فرهنگی باید در این زمینه برنامه‌ریزی موثری را انجام دهند و وسایل ارتباط جمعی نیز رکن مهمی در این اطلاع‌رسانی دارد.
نظر شما