به گزارش آتیه آنلاین، آمار غیررسمی بیش از ۲.۵ میلیون بیکار مطلق و جمعیت حدوداً ۸ میلیون نفری شاغلان در مشاغل غیررسمی در اولویت سیاست‌های کلان اشتغالزایی دولت سیزدهم قرار گرفته و تاکید وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز بر توجه ویژه دولت در ساماندهی شرایط اشتغال به این آمارها و ایجاد فرصت‌های شغلی برای این اقشار است.

 چالش بیکاری و سیاست‌های کلان دولت‌ها در دهه‌های اخیر در راستای ایجاد اشتغال و رفع مشکل بیکاری جوانان، بخصوص دانش‌آموختگان دانشگاهی، به عنوان یکی از اساسی‌ترین مسائل جامعه و دولت‌ها مرتبط با حوزه‌های اشتغال، تولید، اقتصاد و رفاه مطرح بوده که آمار بالای نرخ بیکاری و اشتغال غیررسمی و همچنین مشکلات مرتبط با اشتغال و تولید، نشان از ناکارآمدی این سیاست‌ها بوده است.  

آمار اقدامات اشتغالی دولت سیزدهم

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هفته گذشته در جلسه‌ی دوم شورای عالی اشتغال درباره اقدامات دولت سیزدهم برای اشتغال گفت: فعالیت زیست بوم ملی اشتغال، ایجاد ۲۱۵ هزار فرصت شغلی جدید طی ۳ ماهه گذشته در سامانه رصد، توافق با ۲۶ دستگاه‌ها برای ایجاد یک میلیون و ۸۵۰ هزار شغل طی ۱۸ ماه از اقدامات دولت سیزدهم در حوزه اشتغال است.

"حجت‌الله عبدالملکی"  اظهار کرد: بر اساس آمار خالص، بیمه شدگان تامین اجتماعی ۱۳۰ هزار نفر افزایش پیدا کرده است، با این حال ۷ الی ۸ میلیون مشاغل غیررسمی در کشور به ثبت رسیده که بیمه ندارند و تا زمان تکمیل زیست بوم اشتغال، اتکای ما برای نرخ بیکاری بر داده‌های مرکز آمار است.

وی با اشاره به اینکه ۱۷۱ عنوان برنامه اشتغال تدوین شده که اولویت آن بر فعالیت‌های تعطیل شده و نیمه تعطیل است طراحی و تدوین اطلس الگوهای اشتغالزایی کشور با کمک ۷۱ دستگاه انجام شده است، گفت: توسعه آموزش‌های مهارتی، تامین مالی، تقویت فناوری کارهایی است که در کف میدان بازار کار باید انجام شود و از بالا هم تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار را داریم.

وی گفت: تبدیل مجوز محور بودن به ثبت مشاغل خانگی مثل موسسات فنی‌وحرفه‌ای از مصوبات دیگر جلسه‌ی دوم شورای عالی اشتغال بود و مصوبات جلسه‌ی گذشته به طور متوسط ۳۰ درصد پیشرفت داشته و پیش‌بینی ما این است که تا پایان سال وضعیت اشتغال بهتر خواهد شد.

اولویت اشتغال؛ بیکاران مطلق

عبدالملکی می‌گوید: ۲.۵ میلیون نفر بیکار مطلق در کشور داریم که حتی یک ساعت در هفته کار نمی‌کنند و در اولویت هستند اما برای آن‌هایی که اشتغال ناپایدار و غیر رسمی دارند هم باید برنامه‌ریزی شود. دو میلیون و ۱۰۰ هزار نفر ناامید از کار داریم که اگر چرخ اشتغال به گردش در بیاید متقاضی کار می‌شوند.

وی گفت: تامین مالی، اهدای تسهیلات در رسته‌های شغلی مختلف به شرط ارائه لیست بیمه‌شدگان و ایجاد اشتغال از کارهایی است که در تولید انقلاب ایجاد می‌کند.

به گفته وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سامانه جامع کاریابی‌ها که به تازگی کار خود را آغاز کرده است، سه نوع مخاطب مختلف دارد، اول کاریابی‌ها و بعد کارفرمایان و کارجویان البته این سامانه مثل بازار است و ممکن است به دلایل مختلف کارفرما یا کارجو نتیجه مورد نیاز خود را به دست نیاورند.

ارتباط اقتصاد و اشتغال غیررسمی

بر اساس استاندارهای محاسبات رسمی حوزه اشتغال، آمار رسمی اشتغال، مجموع جمعیت شاغل رسمی و غیررسمی کشور را شامل می‌شود و در همین ارتباط، شاغل غیر رسمی به افراد شاغلی گفته می‌شود که هر چند در آمار شاغلان قرار می‌گیرند اما تحت پوشش بیمه‌های حمایتی درمانی و بازنشستگی قرار ندارند در عین حال از سوی نهادهای نظارتی مورد بازرسی قرار نمی‌گیرند و در تعاریف آماری از این مشاغل به عنوان «اشتغال غیررسمی» یاد می‌شود.

گفتنی است که منشأ اشتغال غیررسمی، وجود اقتصاد غیررسمی است کشورها از نظر انجام فعالیت‌های اقتصادی به‌صورت کلی به دو بخش اقتصاد رسمی و غیررسمی تقسیم می‌شوند. البته اقتصاد غیررسمی با عناوین دیگری از جمله اقتصاد زیرزمینی، نامشهود، پنهان و... نیز  شناخته می‌شود. سهم این دو بخش با توجه به درجه توسعه‌یافتگی کشورها متفاوت می‌باشد.

آمار اشتغال کشور رسمی و غیررسمی

بر اساس تازه‌ترین داده‌های مرکز آمار ایران در حوزه اشتغال، ٥٩,٩  درصد از جمعیت شاغل ١٥ ساله و بیش‌تر کشور در بخش رسمی مشغول به فعالیت هستند و این نکته به معنی این است که ۴۰.۱ درصد جمعیت شاغل کشور در بخش‌های غیررسمی فعالیت دارند.

بررسی تغییرات سهم اشتغال بخشی، حاکی از آن است که این سهم در سال ۱۳۹۹ در مقایسه با سال قبل (١٣٩٨) ۰.۸ درصد افزایش یافته است و طبق آخرین آمارهای موجود، این سهم در برخی کشورهای در حال توسعه از جمله ترکیه و برزیل به ترتیب ٧١.١ درصد و ٦٧.٠ درصد و در کشورهایی نظیر مصر و اندونزی به ترتیب ٣٦.٩ درصد و ٤٨.٣ درصد عنوان شده است.

گفتنی است که جمعیت شاغل بخش رسمی  ١٥ ساله و بیش‌تر در سال ١٣٩٩، برابر با ١٣ میلیون و ٩٤٠ هزار نفر بوده که نسبت به سال قبل در حدود ٣٩٧ هزار نفر کاهش یافته است و این نتایج حاکی از آن است که در سال گذشته ۷۱.۸ درصد از جمعیت شاغل بخش خدمات، ٥٤.٧ درصد از جمعیت شاغل بخش صنعت  و ٣٦.٤ درصد از جمعیت شاغل بخش کشاورزی در بخش رسمی فعالیت داشته‌اند.

بررسی سهم جمعیت شاغل ١٥ ساله و بیش‌تر در سال١٣٩٩ نشان می‌دهد که ٤٣,٨ درصد جمعیت شاغل باسواد، ‌ دارای اشتغال رسمی هستند در حالی که ١٥,٨ درصد جمعیت شاغل بی‌سواد دارای اشتغال رسمی به حساب می‌آیند.

همچنین تعداد ۲۱ میلیون و ۷۶۱ هزار نفر در کشور جمعیت شاغل هستند که در حدود ۱۹ میلیون نفر از این تعداد، شاغلان رسمی و حدود سه میلیون نفر در قالب اشتغال غیررسمی مشغول به فعالیت هستند. همچنین بر مبنای داده‌های حوزه بیکاری، تعداد (یک میلیون و ۹۹۲ هزار نفر) نیز به عنوان بیکار در کشور به حساب می‌آیند.