به گزارش آتیه آنلاین، ایران هم مانند دیگر کشورهای جهان، مبتلا به بلای جهانگیر کرونا شده است. با گذشت بیش از یک سال همراهی با ماسک و الکل، بالاخره برای این بحران بین‌المللی واکسن‌هایی به بازار عرضه شد. کشورمان نیز اقدام به خرید این واکسن کرد، اما در حال حاضر کمتر از دو درصد جمعیت کشور واکسینه شده‌اند. آهنگ واکسیناسیون در ایران با سرعت ورود سویه‌های مختلف ویروس کرونا از انگلیسی و هندی گرفته تا آفریقایی، همخوان نیست. قرار بود اتاق بازرگانی تهران تا خردادماه ۶ میلیون دوز واکسن برای کمک به روند واکسیناسیون سراسری به کشور وارد کند، اما مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران چندی پیش خبر داد که روند واردات واکسن توسط بخش خصوصی درگیر بوروکراسی اداری شده است. در حالی که به گفته نریمان صدری، مدیرعامل شرکت درمان آوا، تجربه کمک گرفتن از بخش خصوصی برای تأمین واکسن در دیگر کشورهای دنیا با سطح واکسیناسیون بالا هم وجود دارد، اما به گفته پدرام سلطانی، نایب‌رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران، افراد خاصی در بدنه وزارت بهداشت در مقابل ورود واکسن کرونا توسط بخش خصوصی سنگ‌اندازی می‌کنند.
کرونا بیش از یک سال است که جهان را به آشوب کشیده است. این ویروس که به نظر می‌رسد با توجه به ظهور سویه‌های جدید، سرعت تغییراتش بسیار چشمگیر شده است، در بدن مردم سراسر جهان جا خوش کرده و گویا قصد ضعیف شدن هم ندارد. در اخبار کرونایی می‌شنویم که هر روز هزاران نفر در سراسر جهان در اثر ابتلا به بیماری کرونا جان خود را از دست می‌دهند و میلیون‌ها نفر پس از ابتلا به این ویروس نوظهور در حال گذراندن دوران نقاهت هستند. کرونا چرخ‌های اقتصاد جهان را متوقف کرد، زندگی عادی مردم را مختل کرد و بحرانی بزرگ برای انسان‌ها به‌وجود آورد.
بعد از شیوع این بیماری، محققان سراسر جهان مشغول به کار شدند و چند ماه است که برخی کشورها موفق شده‌اند واکسن مناسب برای مقابله با این ویروس را پیدا کنند. برای مقابله با کرونا دست‌کم باید ۷۰ درصد جمعیت واکسینه شوند؛ این در حالی است که تنها پنج تا شش شرکت موفق به ساخت واکسن در سراسر جهان شده‌اند. همه دولت‌ها تلاش می‌کنند با رایزنی مؤثر از شرکت‌های داروساز دارنده واکسن کرونا، واکسن تهیه کنند. در ایران نیز علاوه بر تلاش برای ساخت واکسن در داخل، دولت رایزنی‌های خود برای تأمین واکسن مورد نیاز از طریق واردات را آغاز کرده است.
بخش خصوصی درگیر بوروکراسی اداری
تحریم‌ها و مشکلات موجود در زمینه نقل‌وانتقال پول، تأمین واکسن برای ایرانیان را اندکی پیچیده‌تر از دیگر مناطق جهان کرده است. تأمین واکسن از مسیرهای تعریف شده برای ایران، کار بسیار دشواری است و شاید به همین دلیل است که آهنگ واکسیناسیون در ایران بسیار کند است. واکسن‌های داخلی نیز هنوز در مراحل تست هستند و تاکنون کمتر از ۲ درصد جمعیت کشور در مقابل ویروس کرونا واکسینه شده‌اند.
در شرایطی که بر اساس اخبار منتشر شده، دولت موفق می‌شود به صورت قطره چکانی محموله‌هایی از واکسن کرونا را به کشور وارد کند، اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد که قصد دارد ۶ میلیون دوز واکسن به ایران وارد کند. این خبر امیدواری‌هایی را در جامعه ایجاد کرده اما مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران در بیست‌وسومین نشست هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران خبر داد که با توجه به بوروکراسی حاکم در وزارت بهداشت، واردات واکسن دچار وقفه زمانی شده است. او می‌گوید: «متأسفانه پرفورم‌های واردات این ۶ میلیون دوز واکسن به موقع آماده نشد؛ لذا زمان واردات این واکسن‌ها از دست رفت.»
به گفته خوانساری، سه شرکتی که خواهان واردات واکسن بودند، دوباره اعلام کرده‌اند که منابع جدیدی را برای واردات پیدا کرده‌اند و امیدواریم در هفته‌های آتی واردات این واکسن‌ها انجام شود.
کمک گرفتن از بخش خصوصی در کشورهای پیشرو
اگرچه رئیس‌جمهور، حمایت تمام‌قد خود از واردات واکسن توسط بخش خصوصی را از اسفندماه سال گذشته اعلام کرد اما کسانی هم هستند که با این مسأله مخالف هستند. مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین در قالب چند توییت مختلف واردات واکسن توسط بخش خصوصی را رد و مشارکت این بخش در تأمین واکسن را زمینه‌ساز ایجاد «واکسن غیرانتفاعی» در کشور معرفی می‌کند؛ اما نریمان صدری، مدیرعامل شرکت درمان آوا در گفت‌وگو با «آتیه‌آنلاین» بیان کرد: « دولت در تلاش برای تأمین واکسن است و ورود بخش خصوصی به این مهم منافاتی با تلاش دولت ندارد. در کشورهای دیگر مانند آلمان و اسپانیا هم بعد از واکسیناسیون گروه‌های پرخطر که بیماران زمینه‌ای و سالمندان هستند، برای واکسیناسیون جمعیت بالغ بدون بیماری زمینه‌ای بین ١٦ تا ٦٤ سال بخش خصوصی برای سرعت بخشیدن به واکسیناسیون به موازات دولت عمل می‌کند.»
او اضافه می‌کند: «در این محدوده سنی که نیروهای شاغل صنعت هم در آن قرار دارند، مهم سرعت در واکسیناسیون تعداد بیشتری از جمعیت است. در حال حاضر شرایط برای استفاده از امکانات محدود دولت‌ها و واکسیناسیون همه جمعیت فراهم نیست. کما اینکه در کشورهای با نرخ بالای تلقیح مانند آمریکا از شبکه خصوصی داروخانه‌ها هم برای تلقیح واکسن استفاده کرده‌اند.» صدری می‌گوید: «اکنون تأمین جهانی واکسن نسبت به تقاضا کم است، تعدادی از واکسن‌سازان بین‌المللی-که قسمتی از تولید خود را برای فروش به تأمین‌کنندگان غیر دولتی اختصاص داده‌اند- انتظار دارند بتوانند با قیمت‌های بالاتر از قیمت فروش به دولت‌ها، این سهمیه‌ها را بفروشند.»
او اضافه می‌کند: «زمانی که مجوز به بخش خصوصی داده شد، فرصت محدود چند هفته‌ای وجود داشت که واکسن آسترازنکا به دلیل ایجاد عوارض و واکسن اسپوتنیک به دلیل تأخیر در تأیید در برخی کشورها، خریداری شود؛ زیرا تعادل تأمین به تقاضا به سمت وجود چندین میلیون دوز واکسن قابل فروش ایجاد شده بود، اما با بحران کرونا در هند و از سرگیری تلقیح واکسن آسترازنکا در اکثر کشورها و همچنین تأییدیه‌های جدید واکسن اسپوتنیک در کشورهای جدید، این فرصت چند هفته‌ای به مرور از بین می‌رود.»
این مدیرعامل شرکت داروسازی می‌گوید: «با این وجود، بخش خصوصی کماکان در تلاش است با رفع بوروکراسی‌های اداری در کشور که با حمایت اتاق بازرگانی و سازمان غذا و دارو انجام شد، مذاکرات خود برای تأمین واکسن را پیش برد.»مهمترین انتقاد وارده به واکسن وارداتی بخش خصوصی، قیمت بالای آن است. صدری در این رابطه عنوان می‌کند: «قیمت‌های پیشنهادی برای خرید واکسن به بخش خصوصی از حدود قیمت فروش به دولت تا دو برابر قیمت آن متغیر بوده است. مجوز واردات برای بیش از ٤٠ شرکت خصوصی صادر شده و من نمی‌توانم از سمت دیگر شرکت‌ها صحبت کنم، اما شرکتی که من مسئول آن هستم که به عنوان نماینده اتاق بازرگانی تهران مأمور به انجام این امر شده، قصد دارد بدون حاشیه سود و بر اساس هزینه تمام‌شده واکسن را برای تلقیح به نیروهای شاغل در بخش‌های تولیدی و صنعتی اتاق بازرگانی با نظارت وزارت بهداشت وارد کند.»
تزریق واکسن با اولویت‌های وزارت بهداشت
منتقدان به واردات واکسن توسط بخش خصوصی به حدی تلاش کردند که مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی موضوع واردات واکسن توسط بخش خصوصی پرداخت. این مرکز واردات واکسن بخش خصوصی را عاملی برای ایجاد تبعیض و حس نابرابری در جامعه معرفی کرده و به صورت مشروط مشارکت بخش خصوصی در واردات را پذیرفته است. به اعتقاد کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس، بخش خصوصی حق تعیین اولویت تزریق واکسن به جامعه را ندارد و باید واکسن‌های وارداتی را کاملاً به دولت تحویل دهد تا زیرنظر دولت تزریق واکسن انجام شود. اما پدرام سلطانی، نایب‌رئیس سابق اتاق بازرگانی در گفت‌وگو با «آتیه‌آنلاین» واردات واکسن توسط بخش خصوصی را اقدامی مثبت توصیف می‌کند.
او در واکنش به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید: «در شرایطی که به دلایل مختلف دولت و حاکمیت توانایی این را ندارند که با سرعتی همپای کشورهای قابل اعتنا در دنیا، واکسیناسیون در ایران را اجرا کنند، انتخاب بین مرگ و زندگی است، نه بین تبعیض و برابری.»سلطانی ادامه می‌دهد: «در این انتخاب ابتدا باید به سلامت و زیست شهروندان و اینکه تعداد کمتری تلفات داشته باشیم، فکر کنیم و این بحث‌های فلسفی را برای زمان دیگری بگذاریم.»
او به این پرسش که آیا بخش خصوصی فقط باید بازوی کمک‌کننده به دولت در تأمین واکسن باشد یا اینکه می‌تواند درباره اولویت تزریق واکسن هم نظر بدهد، اینگونه پاسخ می‌دهد: «اگر دولت پول دارد که پول واکسن را بپردازد، می‌تواند نسبت به خرید واکسن اقدام کند. اگر هم پول ندارد، در صورتی که بخش خصوصی واکسن را به دولت واگذار کند و قوه مجریه نتواند پول دارو را بدهد، امکان دارد چند شرکت بزرگ دارویی گرفتار شوند.» نایب‌رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران بیان می‌کند: «آنچه که به نظر من می‌رسد، این است که بخش خصوصی واکسن را که بیاورد، در چارچوب اولویت‌بندی ستاد کرونا تزریق انجام می‌شود.»
او اضافه می‌کند: «زمانی که بحث واردات واکسن توسط بخش خصوصی مطرح بود، تصمیم این بود که این واکسن برای کارگران خط تولید و شرکت‌ها وارد شود. این قشر هم در معرض آسیب هستند؛ زیرا در سالن‌های با ازدحام یا خطوط تولید باید کار کنند، اما اولویت‌بندی تزریق واکسن باید اولویت‌بندی ستاد کرونا باشد. یعنی به ترتیب سن، گروهای خاص، گروهای بیشتر در معرض، تزریق انجام شود و پول واکسن‌های ورداتی برای بخش خصوصی را کارفرما بدهد.»
سنگ‌اندازی در برابر واردات واکسن
سلطانی عنوان می‌کند: «تبعیض به این معنا است که اگر واکسن‌ها وارد شود، فقط افراد برخوردار آن را بزنند و افراد کم‌برخوردار دسترسی به واکسن نداشته باشند، اما اتاق بازرگانی برای این مسأله راهکاری داده بود که پول واکسن را کارفرما بدهد، اما واکسن را کارگر می‌زند. اتفاقاً در این مسأله نه‌تنها تبعیضی نیست، بلکه کمک هم هست.»
او درباره دلیل توقف واردات واکسن بخش خصوصی می‌گوید: «مشخصاً نفرات خاصی در وزارت بهداشت در مقابل واردات واکسن سنگ می‌اندازند. به نظر می‌رسد در این مسأله هم انتفاع هست و هم به جهت اینکه خودشان نتوانستند در زمان مناسب واکسن خریداری کنند، نمی‌خواهند با واردات واکسن بخش خصوصی اشتباه‌شان مشخص شود؛ زیرا مجموعه دولتی در تمام این مدت ۲ تا ۳ میلیون واکسن آورده است، بخش خصوصی ظرف دو ماه ۶ میلیون واکسن می‌آورد.»
نایب‌رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران بیان می‌کند: «چندی پیش در کلاب هاوس آقای لاریجانی گفت که ۱۵ میلیون واکسن از چین قابل خریداری بود، اما به دنبال آن نرفته‌اند. این نشانه بی‌کفایتی است. هر تصوری که کرده باشند، اینکه گفت‌وگو و هماهنگی نکرده‌اند، اقدام درستی نیست.» او تأکید می‌کند: «هر کسی مسئول این مسأله بود، باید درجا عزل می‌شد، اما در کشور ما این‌طور نیست که برخی مدیران بابت قصور و کوتاهی خود، حتی مؤاخذه شوند.»
نظر شما