به گزارش آتیه آنلاین، بزرگترین نهاد بیمه‌ای که در حال حاضر بیش از ۴۸ میلیون نفر را تحت پوشش دارد، در بخش‌های مختلف بیمه‌ای، درمانی و بازنشستگی خدمات گسترده‌ای به ۵۳ درصد جمعیت کشور ارائه می‌دهد. بیمه‌شدگان خاص نیز در این داده‌های آماری مشمول خدمات گسترده‌ای از سازمان تأمین اجتماعی می‌شوند.

با توجه به اینکه بخشی از تعهدات مربوط به بیمه‌شدگان خاص توسط دولت پرداخت می‌شود، این گروه در زمره افراد بیمه‌شده خاص قرار می‌گیرند و گروه‌هایی همچون زنبورداران و صیادان، خادمان مساجد، باربران، کارفرمایان صنفی، بافندگان، کارگران ساختمانی، بیمه‌شدگان اختیاری، بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد و رانندگان را تحت پوشش دارد.

براساس بند «ز» تبصره (۱۷) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۱ که بیشتر درباره معافیت‌های بیمه‌ای بیمه‌شدگان بدون کارفرما است، این بند همه بیمه‌شدگان خاص با ۱۲ گروه شامل رانندگان، زنان سرپرست ‌خانوار، مددجویان، کارکنان مراکز توانبخشی، مربیان مهدکودک، زنبورداران، صیادان، قالیبافان، باربران و خادمان مساجد را دهک‌بندی کرده است.

هیأت ‌وزیران در اجرای حکم مندرج در بند (ز) تبصره (۱۷) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور درباره نحوه معافیت‌های بیمه‌ای بیمه‌شدگان بدون کارفرما در سازمان تأمین‌اجتماعی براساس دهک‌های درآمدی، آیین‌نامه اجرایی این بند از قانون را با هدف ساماندهی اقشار تحت پوشش بیمه‌ای مشمول کمک دولت، به تصویب رساند.

بیمه‌ حرف و مشاغل آزاد با بیشترین جامعه آماری

یکی از گروه‌های مشمول بیمه‌شدگان خاص افراد بیمه‌شده در بخش بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد است که در این گروه یک میلیون و ۹۹۸ هزار و ۴۶ نفر در این داده‌های آماری مشمول دریافت خدمات گسترده در بخش‌های سه‌گانه سازمان تأمین اجتماعی قرار دارند.

براساس داده‌های آماری تعداد بیمه‌شدگان بخش بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد در سال‌های اخیر روند رو به رشدی را داشته است به طوری که افراد مشمول می‌توانند با بیمه‌پردازی به صورت ماهانه از خدمات موردنیاز خود در بخش‌های مختلف این سازمان بزرگ بهره‌مند شوند.

برخی داده‌های آماری بیمه‌شدگان خاص

داده‌های آماری بیمه‌شدگان خاص حاکی از آن است که گروه‌هایی همچون رانندگان درون و برون شهری با جامعه آماری ۸۰۵ هزار و ۱۰۸ نفر به عنوان گروه دیگر مشمول خدمات در این بخش به شمار می‌رود که بیشترین آمارها را پس از بیمه‌شدگان در بخش صاحبان حرف و مشاغل آزاد به خود اختصاص داده‌اند.

بیمه‌شدگان اختیاری با ۶۹۰ هزار و ۶۹۷ نفر به عنوان سومین گروه با بیشترین داده‌های آماری در بخش افراد بیمه‌شده خاص به شمار می‌روند که این افراد بدون کارفرما به صورت اختیاری هرماه مبلغی را به عنوان حق بیمه به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می‌کنند.

کارگران ساختمانی به عنوان یکی دیگر از گروه‌های مشمول در بخش بیمه‌شدگان خاص با جامعه آماری ۶۷۱ هزار و ۸۹۵ نفر به حساب می‌آیند که می‌توانند ماهانه با بیمه‌پردازی به سازمان تأمین اجتماعی از خدمات گسترده‌ای در این نهاد بیمه‌گر استفاده کنند. این گروه نیز تحت عنوان چهارمین گروه با داده‌های آماری بالا در بخش بیمه‌شدگان خاص محسوب می‌شوند.

بافندگان با ۲۰۶ هزار و ۲۵۰ نفر، کارفرمایان صنفی با داشتن جامعه آماری ۲۰۳ هزار و ۱۰۶ نفر، باربران ۳۱ هزار و ۲۰۱ نفر، خادمان مساجد با ۲۲ هزار و ۵۵ نفر و زنبورداران و صیادان با ۲ هزار و ۵۷۰ نفر دیگر گروه‌های مشمول بیمه‌شدگان خاص سازمان تأمین اجتماعی را تشکیل می‌دهند.

برخی بیمه‌شدگان خاص دارای معافیت بیمه‌ای هستند

قانون بودجه سال ۱۴۰۱ در بند «ز» تبصره ۱۷ قانون آورده است که در اجرای ماده (۲۹) قانون الحاق بخشی از مقررات مالی دولت و بند «ت» ماده (۲) قانون برنامه پنجم توسعه مبنی بر ساماندهی و پایداری صندوق‌های بیمه‌ای و بازنشستگی و کاهش وابستگی آنها به بودجه عمومی، ساماندهی معافیت‌های بیمه‌ای کارگران دارای کارفرما و بیمه‌شدگان بدون کارفرما انجام ‌می‌شود.

همچنین این گروه‌های تعیین شده براساس دهک‌بندی انجام شده از معافیت‌های بیمه‌ای طبق دهک‌ها استفاده شده و بر اساس بند «ز» تبصره (۱۷) قانون بودجه، دهک یک تا چهار از معافیت کامل برخوردار شده، دهک پنجم نیز سه درصد از دهک‌های یک تا چهار کمتر شده و در نهایت برای رانندگان ۱۰.۵ درصد، سایر گروه‌های خاص هفت درصد، صیادان، قالیبافان، باربران و خادمان مساجد ۱۷ درصد و دهک ۶ به بعد نیز سه درصد کمتر شده، دهک هفتم هم سه درصد کاهش یافته و در نهایت از دهک هشت به بعد معافیت این گروه‌ها منتفی است.

گستردگی خدمات تأمین اجتماعی برای گروه‌های بدون کارفرما

سازمان تأمین اجتماعی که حدود ۴۸ میلیون بیمه‌شده و مستمری‌بگیر و افراد تبعی آنان را تحت پوشش دارد در سالیان گذسته همچنان به دنبال جذب همه گروه‌های بدون بیمه و حتی گروه‌های شاغل بدون کارفرما در بخش بیمه‌شدگان صاحبان حرف و مشاغل آزاد، بیمه‌شدگان اختیاری و دیگر گروه‌های بدون بیمه است.

با توجه به اینکه ۶ تا ۹ میلیون نفر از افراد شاغل در بخش اشتغال غیررسمی و زیرزمینی فعالیت بدون بیمه دارند از این رو سازمان تأمین اجتماعی مسیرهای مختلفی با استفاده از بیمه‌های توافقی، اختیاری، صاحبان حرف و مشاغل آزاد و دیگر بخش‌های بیمه‌ای را برای جذب این گروه‌ها در نظر دارد. البته بیمه فراگیر خانواده ایرانی نیز برای بخش دیگری از افراد بدون بیمه در سال‌های اخیر زمینه اجرایی پیدا کرده است.

طبق آخرین داده‌های آماری در چند سال اخیر با تلاش‌های مستمر در راستای تعمیم و گسترش خدمات بیمه‌ای در سازمان تأمین اجتماعی، ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر به عنوان بیمه‌شده جدید در بخش‌های مختلف بیمه‌ای در این نهاد بیمه‌گر تحت پوشش قرار گرفته‌اند اما همچنان مسیر توسعه پوشش بیمه‌ای در بزرگترین سازمان بیمه‌ای کشور به شیوه‌ای دنبال می‌شود تا همه گروه‌های بدون بیمه بتوانند از خدمات گسترده این سازمان بهره‌مند شوند.

با توجه به اینکه ضریب پوشش بیمه‌ای در کشور ۷۳ درصد است سازمان تأمین اجتماعی به عنوان بزرگترین نهاد بیمه‌گر ۵۳ درصد و ۱۷ صندوق بازنشستگی و بیمه‌ای دیگر ۲۰ درصد افراد مشمول بیمه را تحت پوشش دارند که طبق این آمارها همچنان ۲۷ درصد از خدمات بیمه و بازنشستگی برخوردار نیستند که باید همچنان برای جذب آنان اقداماتی اساسی انجام شود.