مهدی لشگری در گفت‌وگو با آتیه‌آنلاین در پاسخ به مهم‌ترین اصل در ارائه خدمات سلامت روان گفت: رعایت حقوق مراجعه‌کننده مهم‌ترین اصلی است که باید مراعات شود. به عبارت دیگر، اینکه مراجعان بتوانند در کمترین زمان و با هزینه مناسب به خدمات سلامت روان موردنیاز خود در جامعه دسترسی داشته باشند. البته در این مسیر حضور ارائه‌کنندگان خدمات استاندارد، توانمند، متبحر و در دسترس و مهم‌تر پوشش بیمه‌ای لازم این نوع از خدمات اصل مهم دیگر در ارائه خدمات سلامت روان است در این صورت افراد بدون تحمل فشار مالی فراوان می‌توانند از این خدمات بهره‌مند شوند. همانگونه که در جوامع پیشرفته افراد نه تنها با آسودگی‌خاطر به این متخصصان در کمترین زمان دسترسی دارند بلکه به نظر می‌رسد بابت هزینه‌های این نوع از خدمات نگرانی چندانی وجود ندارد.

این دکترای روانشناسی بالینی در بیان بیشترین اختلال‌های موردمشاهده در مراجعه‌کنندگان گفت: بسته به سن و سال مراجعان اختلالات موردمشاهده متفاوت است. آنچه که در رده سنی فعال جامعه ( ۲۰ تا ۵۰ سال) بیشتر دیده می‌شود اغلب از جنس اضطراب، وسواس و افسردگی است. البته ناگفته نماند درصدی از افراد واجد درجاتی از صفات اختلال شخصیت هستند؛ یعنی این دسته الزاماً اختلال شخصیت ندارند بلکه برخی از صفات این اختلال در آنها مشاهده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه «به نظر می‌رسد برنامه کاربردی مشخصی برای سلامت روان در کشور تعریف نشده است»، افزود: سلامت روان بخش فراموش‌شده نظام سلامت کشور است. در این حوزه سرمایه‌گذاری خاصی انجام نشده و حتی سند مشخص دارای ضمانت اجرایی یا متولی خاصی در این زمینه وجود ندارد.

لشگری ادامه داد: چندین سازمان از جمله سازمان‌های نظام روانشناسی و مشاوره، نظام روانپزشکی و بهزیستی همگی عهده‌دار سلامت روان کشور هستند اما هر یک از آنها جزیره‌های جداگانه‌ای هستند. در حالیکه باید بودجه‌ها و برنامه‌های مرتبط با این حوزه در این سازمان‌ها یکپارچه شود تا به یک همنوایی برسند.

وی بر نقش اثرگذار بیمه‌ها در حوزه سلامت روان اشاره کرد و گفت: با وجود اینکه سازمان‌های بیمه‌گر در این زمینه بسیار مؤثر هستند اما از این مهم نیز غفلت شده است. پوشش بیمه‌ای خدمات روانشناسی بسیار ضعیف است و اغلب خدمات این حوزه تحت پوشش بیمه نیستند. حتی با گران شدن داروهای روانپزشکی، مراجعان و بیماران نیازمند این داروها امروزه به منظور دسترسی به این داروها با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند.

این مدرس دانشگاه بر ضرورت افزایش درصد پوشش بیمه خدمات روانشناسی و مشاوره تأکید کرد و افزود: باید این مهم بیش از پیش موردتوجه و در دست اقدام قرار گیرد. چرا که عوارض و عوامل سلامت روان می‌تواند بر بخش‌های مختلف فرهنگی و اقتصادی جامعه تأثیرات منفی به جای بگذارد.

این عضو هیأت علمی دانشگاه در ادامه اصلاح سبک فرزندپروری را مهم‌ترین راهکار بلندمدت در کاهش بروز اختلالات ‌روانی جامعه دانست و افزود: واقعیت این است که در راستای کاهش میزان اختلالات‌ روانی شاید یکی از برنامه‌هایی که می‌تواند در یک بازه ۱۰ ساله مؤثر ثر واقع شود اصلاح سبک فرزندپروری است.

این مدرس دانشگاه اضافه کرد: به طور مشخص افرادی که درصدد ازدواج یا فرزندآوری هستند نه تنها باید سلامت روانی، مهارت‌ها، توانایی و بنیه اقتصادی آنها بررسی شود بلکه با ارائه آموزش‌های متناسب، آمادگی آنها برای فرزندآوری نیز باید ارتقاء داده شود.

لشگری با بیان اینکه اگر می‌خواهیم میزان اختلالات روانی جامعه را کاهش دهیم باید از امروز آغاز کنیم، گفت: زوجین علاقه‌مند به فرزندآوری باید از امروز تحت پوشش قرار گیرند، همچنین غربالگری سلامت روان و ارائه آموزش‌های مستمر و نظام‌مند به آنها باید در دستور کار قرار گیرد.

این دکترای روانشناسی در پایان بر غربالگری سلامت‌ روان زوجین تأکید کرد و افزود: اگر غربال‌ری انجام شود زوجین دارای صلاحیت فرزندآوری مشخص می‌شوند. فرزندان این دسته از زوجین ظرف ۱۰ یا ۱۵ سال آینده که به جامعه می‌پیوندند سلامت دارند طبیعتاً آنها نیز می‌توانند نسل بعدی را سالم پرورش دهند.

در حال حاضر روانشناسی فردی و گروهی و همچنین روانشناسی خانواده، مهم‌ترین خدمات روان درمانی هستند تحت پوشش بیمه سلامت هستند و این خدمات در سامانه فعال شده‌اند. سهم پرداختی بیمه سلامت برای خدمات روانشناسی در بیمه خدمات روان درمانی، معادل ۷۰ درصد از تعرفه دولتی است. اگر بیمه‌شده مشمول کاهش فرانشیز حمایتی یا مزایای صندوق بیماری‌های خاص، نادر و صعب‌العلاج باشد، متناسب با بیماری، پوشش هزینه‌های خدمات درمانی او نیز افزایش پیدا خواهد کرد. بنابراین ۷۰ درصد پوشش هزینه‌ها، حداقل درصدی است که از تعرفه دولتی خدمات دریافتی کسر می‌شود.

گفت وگو: مهین داوری