به گزارش آتیه آنلاین، با آغاز اجرای قانون جدید، قانون نقل ‌و انتقال حق‌بیمه یا بازنشستگی مصوب 27 خرداد ماه 1365 و ماده یک قانون تعدیل نیروی انسانی دستگاه‌های دولتی مصوب 27 فروردین سال 1366 مجلس شورای اسلامی منسوخ و تغییراتی در نحوه نقل و انتقال سوابق بین صندوق‌های بازنشستگی ایجاد شده است.

مهمترین مزیت بخشنامه جدید، برداشتن بار مالی به‌روزرسانی مبالغ حق بیمه از دوش بیمه‌شده در زمان نقل و انتقال است و این وظیفه برعهده‌ بیمه‌گر مبداء گذاشته شده است.

تا پیش از این، انتقال سوابق بیمه‌ای ممکن بود اما به سختی بسیار؛ فردی که ۱۵ سال قبل به مدت ۴ یا ۵ سال، بیمه‌ شده یک صندوق بوده و آن زمان هر ماه حق بیمه‌ خود را به نرخ روز به آن صنوق واریز کرده، در زمان انتقال باید مبلغ مابه‌التفاوت به‌روزرسانی حق بیمه‌ آن‌ سال‌ها را خود به صندوق مقصد واگذار می‌کرد؛ این مبلغ، رقم قابل توجهی بود که در موارد بسیاری بیمه‌شدگان توانایی مالی پرداخت آن را نداشتند و لاجرم عطای انتقال سوابق بیمه را به لقای پرداخت مبالغ مابه‌التفاوت می‌بخشیدند و از خیر آن می‌گذشتند، حالا این مانع بزرگ از سر راه بیمه‌شدگان صندوق‌های مختلف برداشته شده است.

هیأت وزیران در جلسه 27 دی ماه 1402 به پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی و ماده (۸) قانون نقل و انتقال سوابق بیمه یا کسور بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمه‌ای اشخاص مصوب ۱۴۰۲، آیین‌نامه اجرایی قانون یاد شده را تحت عنوان «آیین‌نامه اجرایی قانون نقل و انتقال سوابق بیمه یا کسور بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمه‌ای اشخاص» تصویب کردند.

این آیین‌نامه بندهای مختلف دارد؛ در ماده ۴ آن، شرایط همپوشانی سوابق بیمه‌ای تشریح شده است: «در مواردی که سوابق بیمه‌پردازی بیمه شده، در دو صندوق بازنشستگی با یکدیگر همپوشانی داشته باشد، ملاک پذیرش سابقه مطابق درخواست متقاضی است».

اما ماده ۸ که مهم‌ترین بند این آیین‌نامه است به «نحوه محاسبه و به روزرسانی وجوه حق بیمه یا کسور بازنشستگی از صندوق بازنشستگی مبدأ به صندوق بازنشستگی مقصد» اختصاص دارد که در آن آمده به روزرسانی وجوه بیمه به نرخ اوراق مشارکت و به این شکل انجام می‌شود: «اصل مبلغ حق بیمه قابل انتقال در هر سال ضرب در آخرین نرخ سود اوراق مشارکت یک ساله اعلامی از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ثبت درخواست متقاضی ضرب در تعداد سال‌های نگهداشت حق بیمه در صندوق (مبدأ به علاوه اصل حق بیمه قابل انتقال)».

تبصره یک این ماده، وظیفه‌ پرداخت این مبلغ به‌روزرسانی را برعهده‌ صندوق بیمه‌گر مبدا گذاشته است: «پس از محاسبه و به روزرسانی وجوه حق بیمه در هر سال، جمع وجوه به روزرسانی شده سنوات قابل انتقال توسط صندوق بازنشستگی مبدأ به صندوق بازنشستگی مقصد پرداخت می‌شود».

طبق این آیین‌نامه، تنها مبلغی که بیمه‌شده باید به صندوق مقصد بپردازد که برای آن نیز، امکان پرداخت اقساطی پیش‌بینی شده، «مابه التفاوت متعلقه براساس ماده (۴) قانون» یا همان مبلغ مابه‌التفاوت همپوشانی است که ماده ۱۲ امکان پرداخت قسطی این مبلغ را مسیر کرده است: «مابه‌التفاوت متعلقه به طور یکجا ظرف سه ماه و یا به صورت اقساطی از تاریخ ابلاغ به بیمه شده از او وصول می‌شود و پس از واریز نقدی یا پرداخت تمام اقساط، سوابق بیمه‌ای مربوط به آن در سوابق بیمه‌پردازی بیمه شده در صندوق بازنشستگی مقصد اعمال می‌شود».

به این ترتیب، در مورد سوابق بیمه در صندوق بیمه‌گر مبداء، بیمه‌شده هیچ وظیفه‌ای در قبال مابه‌التفاوت به‌روزرسانی ندارد و تنها در مورد بازه‌های کوتاه همپوشانی سوابق بیمه، باید مابه‌التفاوت متعلقه را که مبلغ عموماً ناچیزی‌ است، به صورت اقساطی به صندوق مقصد پرداخت کند.

یکی دیگر از نکات این آیین‌نامه جدید، امکان برقراری مستمری جمع است؛ ماده ۱۵ آیین‌نامه می‌گوید: «مشمولان ماده (۲) قانون و سایر بیمه شدگانی که تمایل به نقل و انتقال سوابق بیمه‌ای مطابق با احکام قانون و این آیین‌نامه ندارند می‌توانند با رعایت احکام مندرج در ماده (۶) قانون و مفاد این آیین نامه درخواست برقراری مستمری جمع نمایند.» به این ترتیب، بیمه‌شده‌ای که به سن بازنشستگی رسیده و سوابق بیمه‌ای او در دو صندوق مجزا است و در عین حال، تمایلی به انتقال ندارد می‌تواند به نسبت سنوات بیمه‌پردازی در هر صندوق، از مستمری جمع برخوردار شود؛ ماده ۲۳ این آیین‌نامه، نحوه‌ی محاسبه‌ «میزان مستمری ماهانه قابل پرداخت در هر یک از صندوق‌های بازنشستگی به نسبت سنوات پرداخت حق بیمه» را مشخص کرده است.

«محسن باقری» عضو کارگری شورای عالی کار و کارشناس مسائل بیمه و تأمین اجتماعی، مهمترین مزیت این آیین‌نامه را تسهیل نقل و انتقال سوابق بیمه دانست و در این رابطه به آتیه آنلاین گفت: به‌روزرسانی وجوه بیمه و پرداخت مابه‌التفاوت آن نباید بر دوش بیمه‌شده باشد؛ حق بیمه فرد در سال‌های گذشته به صندوق مبداء واریز شده و این صندوق علی‌القاعده از این وجوه استفاده و آن را سرمایه‌گذاری کرده است، بنابراین در زمان نقل و انتقال نیز باید مابه‌التفاوت را بپردازد.

به گفته وی، با ابلاغ بخشنامه جدید، بیمه‌شدگانی که تا پیش از این نمی‌توانستند از امکان انتقال سوابق بیمه استفاده کنند، از مزایای آن برخوردار می‌شوند و می‌توانند با بهره‌گیری از انتقال آسان سوابق بیمه، زودتر بازنشست شوند.

باقری اضافه کرد: برقراری مستمری جمع برای اولین بار نیز یکی دیگر از مزایای آیین‌نامه اخیر نقل و انتقال سوابق بیمه‌ای است که در صورت اجرای دقیق در صندوق‌های بازنشستگی مختلف، موجب احقاق حق بیمه‌شدگان می‌شود.

با اجرایی شدن آیین‌نامه جدید، سوابق بیمه‌ای نیروی انسانی زیرمجموعه صندوق‌های بازنشستگی کشور، محفوظ می‌ماند؛ بیمه‌شده می‌تواند سوابق بیمه‌ای خود را بدون نیاز به پرداخت مبالغ سنگین از یک صندوق به صندوق دیگر منتقل کند و در صورتی که مایل به برقراری مستمری جمع باشد، می‌تواند به نسبت سوابق خود در هر صندوق، از مستمری بازنشستگی بهره‌مند شود؛ بدون تردید، این اصلاحات در جهت یکپارچه‌سازی نظام بیمه‌ای کشور، گامی بلند در مسیر احقاق حقوق بیمه‌ای مزدبگیران است و دردسرهای بازنشستگی به موقع را به حداقل می‌رساند.