هماهنگونه که از نام آنها پیدا است بخشی از جامعه کارگری کشور که به دلایل مختلف از جمله کمبود فرصتهای شغلی، مهیا نبودن زیرساختهای اشتغال ناشی از تصمیمسازی در طی دههها گذشته و وجود چالشهایی اقتصادی و دیگر دلایل موفق به یافتن اشتغال پایدار و ثابت نشدهاند، انواع کارها و فعالیتهای جسمی از جمله کارهای ساده و یا نیمه تخصصی ساختمانی را انجام میدهند و این کارها در برخی فصول بیشتر یافت میشود "کارگران فصلی" هستند.
عمدتاً در مراکز، میادین و چهارراههای اصلی شهرها تمرکز نیروی کار فصلی برای مراجعه به کارگاههای ساختمانی و منازل افراد و انجام شغلهای غیررسمی و ناقص را مشاهده میکنیم که به دلیل رونق کارهای ساختمانی، در ماههایی از سال که هوای معتدل دارد، اشتغال بهتری را تجربه میکنند.
این دسته از کارگران با چالشهای بزرگی از جمله نبود شغل برای تمام روزهای سال یا به عبارتی چالش امنیت شغلی مواجه هستند و به دنبال آن نداشتن دستمزد و درآمد کافی برای تأمین معیشت نیز از مهمترین مشکلات کارگران فصلی به شمار میرود.
البته در کنار اشتغال نیمه وقت و عدم توان تأمین معیشت خانوار از طرف کارگران فصلی، عدم پوشش حمایتی بیمههای اجتماعی به دلیل نبود اشتغال پایدار را نیز باید از جمله مشکلات و نیازهای بارز جامعه کارگران فصلی دانست که به تبع آن عدم حمایتها و دریافت خدمات درمانی نیز اتفاق میافتد.
با توجه به ارتباط تمام شاخصهای شغلی، اقتصادی، معیشتی، اجتماعی، فرهنگی، درمانی و بازنشستگی کارگران فصلی با مسئله رونق اقتصادی، ضرورت ایجاد فرصتهای شغلی برای این بخش از نیروی کار و رهاسازی آنها از گره خوردگی با شرایط اقتصادی در این سطح، مورد نتظار است تا زمینه ارتقاء وضعیت معیشتی آنها فراهم شده و به دنبال آن چالشهای دیگر نیز رفع شود.
براساس دادههای آماری حوزه اشتغال بیش از ۱۴ میلیون نفر در کشور دارای شغل شایسته نیستند که قطعاً جمعیت کارگران فصلی نیز در کنار شاغلان حوزه اشتغال غیررسمی در این فهرست جای دارند و بهرهمندی از این افراد در قالب اقشار توانمند و عمدتاً جوان در فرصتهای شغلی ایجاد شده بر مبنای هدفگذاری اشتغال، می تواند علاوه بر توانمندسازی آنها زمینه ارتقاء رفاه اجتماعی و رشد و توسعه تولید را به دنبال داشته باشد.
با توجه به اینکه کارگران فصلی شغل تمام وقتی را تجربه نمیکنند و طبیعتاً درآمد کافی برای تامین معیشت خانوار ندارند، زمینه مسائلی مانند حاشیه نشینی، فقر، آسیبهای اجتماعی و مهاجرتهای اجباری سرپرست خانوار برای یافتن شغل مناسب در خانواده آنها و جامعه به وجود آمده و حتماً آسیبهای بزرگتری را به دنبال خواهد داشت.
بخشی از کارگران فصلی اما این فرصت را دارند تا در قالب کارگران فعال در حوزه ساختمان از مزایای بیمه تأمین اجتماعی بهرهمند شده و با پرداخت حق بیمه از مزایای بازنشستگی و درمان این سازمان استفاده کنند اما این مجال طبیعتاً برای همه افراد فعال در حوزه کارهای فصلی مهیا نیست و دولت، مجلس، نهادهای تصمیم ساز مرتبط با اشتغال و تولید و حتی بخش خصوصی باید با سیاستگذاری و برنامهریزی، بخشی از فرصتهای شغلی ایجاد شده را در اختیار این بخش از جامعه کارگری قرار دهند تا شاهد کاهش آسیبها و رفع برخی دغدغههای آنان باشیم.
به طور حتم رونق اقتصادی در کشور و اشتغال کارگران فصلی که ارتباط دوسویهای را تجربه میکنند، در شرایطی میتواند کاهش نرخ بیکاری، افزایش آمار اشتغال، کاهش آسیبهای اجتماعی ناشی از بیکاری، ارتقاء سطح فرهنگی و اجتماعی خانوارهای کارگران فصلی و حتی انتفاع دوطرفه این کارگران با بیمهپردازی و پوشش بیمهای در قالب استفاده از مزایای بیمهای، درمانی و بازنشستگی سازمان تأمین اجتماعی و این سازمان در افزایش منابع بیمهای را موجب شود.
با این اوصاف میتوان گفت که اشتغال و درآمد پایدار ناشی از آن، پوشش بیمه اجتماعی و دریافت خدمات درمانی، امنیت شغلی و حمایتهای قانونی مستمر، عمده چالشهای کارگران فصلی را به عنوان کارجویان همیشگی و شاغلان نیمه وقت برطرف کند که نیازمند عزم دولت، مجلس و نهادهای حوزه اشتغال و تولید است.
نظر شما