به گزارش آتیه آنلاین، خانواده آقای محمدی از کارهای جزیی تا کلان انتشار و چاپ کتاب را به صورت خود کفا درون خانواده انجام می دهند. موسی محمدی پدر خانواده و  ناشر تخصصی رشته کتابداری و اطلاع رسانی و مدیر انتشارات چاپار  است که این انتشارات  را در سال ۱۳۷۸ و پس از خارج شدن از کار دولتی تاسیس کرد. پس از آن همسر وی،  مریم تفضلی نیز به این کار علاقمند شده و انتشارات صوتی اساطیر پارسی را در کنار انتشارات همسرش به راه انداخت. دختر این خانواده سرور محمدی نیز به دنبال تحصیلات دانشگاهی در رشته کامپیوتر و گرافیک، امور طراحی و کارهای گرافیکی کتاب‌های دو انتشارات پدر و مادرش را انجام می‌دهد. پسر خانواده محمد محمدی نیز با اداره کردن چاپخانه کارهای چاپ و عرضه کتاب‌ها را انجام می دهد. در گفتگویی که با اعضای این خانواده داشتیم علاوه بر مسائل تخصصی حوزه چاپ و نشر، به تاریخچه شکل‌گیری این انتشارات و چگونگی رشد و بالندگیشان در بازار نشر ایران،  پا گرفتن کار یک موسسه انتشاراتی پس از تجربه کارمندی در دولت، ایجاد یک انتشارات برای کتاب‌های گویا پس از سال‌ها خانه‌داری، احداث یک چاپخانه کتاب‌های دیجیتالی و ... درون یک خانواده پرداختیم.

موسی محمدی: کتاب جان همه چیز است

مدیر انتشارات چاپار در خصوص  ایده اولیه و داستان شکل گیری انتشارات چاپار می گوید: از ابتدا علاقه زیادی به کتاب و کتابخوانی داشتم، به همین دلیل در دانشگاه در در رشته علوم کتابداری و اطلاع رسانی تحصیل کردم  و به دنبال آن از کار دولتی خود استعفا داده و انتشارات چاپار را تاسیس کردم.  این انتشارات با  تخصص  در حوزه فناوری اطلاعات،  دانش شناسی و کتابداری فعالیت خود را در سال ۱۳۷۸ آغاز کرد.

محمدی درباره علت علاقه اش به کتاب می گوید: من معتقدم  کسی که کتاب می خواند در خیابان دعوا نمی کند، چک اش برگشت نمی خورد، در خیابان آشغال نمی ریزد و قطعا حقوق دیگران را رعایت می کند. به همین خاطر کتاب را جان همه چیز می دانستم و تمام زندگی و اهداف خود را در این راه می دیدم و سایر اعضای خانواده و بخصوص همسرم نیز در این راه من را یاری کردند.

او در خصوص وضعیت این روزهای نشر عنوان کرد: این روزها فروش کتاب به شدت کاهش داشته و با مشکلات اقتصادی بیشتر از هر زمان دیگری دست به گریبان هستیم. در واقع در این سالها فضای مجازی و تغییرات تکنولوژی باعث شده که تعداد خوانندگان کتاب به طور چشم گیری کاهش پیدا کند. از طرف دیگر کاهش تیراژ کتاب ها در چند سال گذشته از دیگر عواملی بوده که باعث حال بد این روزهای ما و کتاب است. در سال های گذشته تیراژ کتاب هایی که منتشر می شد بین ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ نسخه بود و گاهی کتاب ها به چاپ های دوم و سوم هم می رسید اما اکنون  تیراژ کتابها به ۱۰۰ الی ۲۰۰ نسخه رسیده  است که ما حتی در فروش همین تعداد هم مشکل داریم.

مدیر انتشارات چاپار می گوید: تنش های اقتصادی موجود در کشور و هم زمانی آن  با ویروس کرونا باعث مشکلات زیادی در این حوزه شده است، البته مشکلات ما از ۵ -۶ سال قبل آغاز شده بود اما این روزها به لطف کرونا در اوج خود قرار دارد. در سال ۷۸ و در زمان شروع کار من، قیمت یک بند کاغذ ۵ تومان بود و اکنون قیمت آن به ۵۰۰ هزار تومان و بالاتر رسیده است! به همین خاطر و با وجود اینکه به دلیل کرونا و قرنطینه نویسنده ها فعال تر و پرکارتر شده اند و تقاضا برای انتشار  کتاب زیاد است اما ما به دلیل مشکلات اقتصادی نمی توانیم از پس انتشار  آنها برآییم.

محمدی در پاسخ به این سوال که آیا در این روزها حمایتی متوجه حال ناشران شده است خاطر نشان کرد: حمایت های مختصری با اعطای وام های ناچیز انجام شد، همچنین ارشاد تعداد اندکی کتاب از ما خریداری کرد که این ها هیچ کدام تاثیری بر حال نشر ندارد. ارشاد در سال های قبل یک سوم تیراژ کتاب ها را می خرید، یعنی ۵۰۰ تا هزار عنوان کتاب، اما در این یکی دو سال گذشته ارشاد حداکثر ۵۰ تا ۱۰۰ نسخه از ناشران خریداری می کند، آن هم نه از همه عناوین کتاب ها بلکه تنها از کتابهای حوزه علوم انسانی.  در این میان نهاد کتابخانه های عمومی نیز بر خلاف سال های گذشته امسال هیچ خریدی از ناشران نداشته است. این در حالی است که مشکلات ما در سال جاری به نسبت سال های قبل دو چندان بود، چرا که زمان کنکور دیر اعلام شد و از طرفی نمایشگاه کتاب هم  برگزار نشد و احتمالا در سال ۱۴۰۰ هم برگزار نمی شود. نمایشگاه برای ما و همه انتشارات خیلی موثر بود چرا که هم نقدینگی خوبی برای ناشران به ارمغان داشت و هم  اینکه کتاب های ما به سراسر کشور توزیع می شد و این خود یک نوع بازاریابی برای انتشارات بود و پس از آن تقاضا های زیادی برای ما می آمد. این روزها هر قدر تلاش میکنیم تا با استفاده از فضای مجازی کمی از این زیان ها را جبران کنیم باز هم چیزی عاید نمی شود.

مریم تفضلی: گرایش جوانان به کتاب های صوتی بیشتر است

همسر آقای محمدی و مدیر انتشارات اساطیر پارسی نیز از چگونگی آغاز این راه به عنوان یک مادر و همسر می گوید: پس از گذراندن متوسطه و گرفتن دیپلم وقفه ای در ادامه تحصیل من ایجاد شد و در این مدت خانه دار بودم؛ اما پس از مدتی بنا به علاقه ای که داشتم به سراغ ادامه تحصیل در دانشگاه رفتم و در این میان به همسرم در کارهای اداری و جاری انتشارات چاپار نیز کمک میکردم.  پس از مدتی تصمیم گرفتیم تا در کنار انتشارات کتاب های چاپی یک انتشارات دیگر نیز داشته باشیم و کتاب هایی خارج از کتاب های دانشگاهی و فناوری اطلاعات را به صورت صوتی منتشر کنیم. به دنبال همین فکر انتشارات اساطیر پارسی را در سال ۱۳۹۳ تاسیس کردیم و در این مدت حدود بیش از ۱۰۰ عنوان کتاب صوتی در این انتشارات  به تهیه و منتشر شده است.

خانم تفضلی در پاسخ به این سوال که برای کتاب هایی که به صورت صوتی و یا پی دی اف هستند چگونه مخاطب جذب کرده اید گفت: این روزها به دنبال حضور پر رنگ فضای مجازی در زندگی ها، روند تبلیغات به نسبت گذشته تغییر کرده است.  از این رو ما هر کتابی را که منتشر میکنیم در کانال تلگرام و اینستاگرام انتشارات هم بارگذاری میکنیم و در گروه های مختلف نیز بازنشر میکنیم.  همچنین کتاب ها را در اپلیکیشن های مخصوص کتاب های گویا برای  مخاطبان این نوع کتاب قرار می دهیم و بدین گونه کتاب ها را عرضه می کنیم.

مدیر انتشارات اساطیر پارسی در خصوص میزان فروش این آثار می گوید: در واقع  فروش این آثار قابل قبول نیست  چرا که این نوع کتاب هنوز در میان مردم آن طور که باید جا نیوفتاده است و برای بسیار ی از آنها جاذبه ای ندارد اما در میان جوانان گرایش بیشتری به این نوع کتاب ها وجود دارد و ما امیدوار هستیم که آینده روشنی در انتظار کتاب های گویا باشد.

او در ادامه در خصوص فرآیند خوانش این نوع کتاب ها بیان کرد: خوانش در کتاب های صوتی اگر به صورت تخصصی انجام نشود و فرد با صدای گوینده ارتباط برقرار نکند دیگر نمی تواند به ادامه مطالعه بپردازد و آن را قطع می کند؛ به همین دلیل  بسیار مهم است که متن ها  در استودیوهای مناسب خوانده شوند و افکت ها و تدوین خوبی نیز داشته باشد و حتما صوت و آوای خوانش گر هم جذاب باشد. آنچه در این میان حائز اهمیت است این است که برخلاف تصور عموم که گمان  میکنند کتاب صوتی هزینه ای ندارد، تولید این کتاب ها بسیار هزینه بر است  چرا که استودیوها و کسانی که خوانش این کار را بر عهده می گیرند برا ی تولید یک کتاب ۲۰۰ صفحه ای حدود   ۵ میلیون  تومان و بالاتر مطالبه میکنند و شنونده هیچ وقت تصور نمیکند این کتاب ها هزینه ای داشته است،  در صورتی که اصلا این طور نیست.

تفضلی در خصوص کاهش سرانه مطالعه در کشور عنوان کرد: آنچه که در این روزها محرز است این است که مطالعه و خرید کتاب های چاپی در این سال ها بسیار کاهش داشته است اما در خصوص میزان مطالعه مردم من معتقد هستم که این روزها به دنبال  چاپ کتاب های صوتی و دیجیتال راه های مطالعه بسیار متفاوت شده اند و دیگر همه مردم به سراغ کتاب های چاپی نمی روند و نمیشود ملاک را تنها فروش آثار چاپی دانست و به همین دلیل تشخیص اینکه مطالعه به نسبت قبل پایین آمده یا خیر کار سختی است،  چرا که عده زیادی هستند که از طریق گوشی و در زمان انجام فعالیت‌های روزمره مانند ورزش، پیاده روی، استراحت، آشپزی، نظافت، باغبانی، انجام کارهای دستی و... مطالعه می کنند.

وی افزود: با این حال به همه افراد توصیه میکنم به سمت مطالعه کتاب  به هر طریقی که علاقمند هستند بروند چرا که هیچ کاری لذت بخش تر از مطالعه نیست، حال این مطالعه به هر طریقی که باشد، اما مهم این است که بتوانیم از کتاب ها و محتوای آنها در زندگیمان به گونه ای صحیح استفاده کنیم.

سرور محمدی: ارزش واقعی گرافیست نادیده گرفته می شود

دختر خانواده محمدی در خصوص ورودش به دنیای گرافیک می گوید: پس از پایان تحصیلات در رشته کارشناسی ارشد نرم افزار، با تشویق خانواده به صورت حرفه ای به سراغ آموزش گرافیک، طراحی و تدوین رفتم و کم کم کارهای طراحی روی جلد کتاب ها و همچنین طراحی سایت های انتشارات را به عهده گرفتم و به صورت پروژه ای کارها را در منزل انجام می دهم.

سرور محمدی در خصوص علاقه اش به این هنر گفت: طراحی جایی است که علاقه و اشتیاق من در آن نهفته است. من عاشق خلق آثار هنری در فتوشاپ هستم. نمی توانم احساس واقعی خودم را با کلمات بیان کنم اما هنر و طراحی باعث می شود احساس خوبی داشته باشم. به دلیل این که در هر اثری یک خلاقیت خاصی بکار رفته است باعث می شود که طراحی هیچوقت کار خسته کننده ای  برای من نباشد. همچنین  وقتی طراحان جوان ایرانی  زیادی را می بینیم که در جهان آثارشان ارائه می شود انگیزه کارم بیشتر می شود.

او  در پاسخ به این سوال که موانع و مشکلات شما در کار حرفه ای چیست خاطر نشان کرد: چیزی که بسیار ناراحت کننده است اینکه مردم عموما برای تولید یک اثر، یک طرح  یا یک هنر ارزش ریالی قائل نیستند و فکر نمی کنند یک هنرمند چگونه باید زندگی مادی خود را بگذراند.  در صورتی که در جهان هنر جایگاه بسیار بالایی دارد و ضمن این که می گویند کار هنری را نمیتوان قیمت گذاشت، ولی اوضاع جوری است که هنرمندان می توانند از طریق رشته هنری خود به زندگی ادامه دهند.  با این حال برخی در کشور ما درکی از هنر ندارند و ادعای هنر را نیز دارند و ارزشی برای تولید طرح ندارند. به نظرم باید جامعه نسبت به گرافیک احساس نیاز کند تا ارزش واقعی گرافیست بیشتر شود. خواسته من این است که مردم به طراحان و تخصصشان احترام بگذارند و در امور طراحی دخالت نکنند. مدیران هم باید بدانند که قطعا سیاست زدگی در هنر و بوروکراسی در دانشگاهها مانع پیشرفت هنر است.

محمد محمدی: صنعت چاپ دچار بحران شده است

پسر این خانواده  هم  که مسئولیت رسیدگی به امور چاپخانه دیجیتال را دارد در خصوص ایده  به راه انداختن این کار می گوید: با توجه به شرایط کاری خانواده، به داشتن یک چاپخانه احساس نیاز کردیم و همینطور به دلیل کاهش انتشار کتاب های چاپی به سمت چاپ دیجیتال رفتیم و با آموزش از کسی که قبل از من در این مکان چاپخانه داشت این حرفه را آموختم.

محمد محمدی در ادامه در خصوص مشکلات این حوزه بیان کرد: در این سالها مشکلات تحریم گریبانگیر همه نهادها شد اما  در کار ما با توجه به اینکه دستگاه های چاپی تولید کشورهای خارجی هستند همه هزینه های ما با بالا رفتن دلار، بالا رفت به گونه ای که  خرید یک قطعه کوچک برای دستگاه ها هزینه زیادی را برای ما ایجاد می کند؛ همچنین تهیه رنگ، مرکب و مواد اولیه برای این نوع چاپ هم به طرز فاجعه باری گران است و شرایط این روزها به گونه ای است که این کار دیگر درآمدی ندارد و داشتن چاپخانه تنها برای ناشران پرکار به صرفه است اما برای ناشرانی که در طول سال کتاب های کمتری منتشر می کنند، صرفه اقتصادی ندارد.

وی  افزود: اگر ناشری در سال کمتر از ۱۰۰ کتاب منتشر کند، مسلما نمی تواند چاپخانه را اداره کند؛ چون توان اقتصادی این کار را ندارد. داشتن در آمد و سرمایه ای که برای اداره یک  چاپخانه لازم است، به طور عام در توان ناشران خصوصی نیست و تنها ناشران دولتی بزرگ می توانند این کار را انجام دهند. هزینه هایی مثل اجاره یا خرید مکان چاپخانه، خرید ماشین های چاپ و استخدام کارگر بسیار بالاست و هر ناشری نمی تواند از پس آن بر بیاید. وی در پایان گفت: در حال حاضر شغل های مرتبط با صنعت چاپ برای شاغلان این صنف بازده اقتصادی ندارد و تقریبا این ما هستیم که به  اصناف تقاضاهایی برای ارائه سفارش می دهیم و همین مساله نشان دهنده بحران در این صنف است. چون اگر بحرانی وجود نداشته باشد، مشتری به سراغ سفارش گیرنده خواهد رفت و نه برعکس.