به گزارش «آتیه‌آنلاین»، در دومین روز معاملاتی بازار سهام در هفته جاری شاخص کل بورس با کاهش ۱۹.۹۵۹ واحدی در محدوده دو میلیون و ۲۱ هزار واحدی قرار گرفت. همچنین امروز شاخص کل هموزن نیز با کاهش ۵.۴۶۵ واحدی در محدوده ۶۹۰ هزار واحدی ایستاد. این درحالیست، امروز دامنه بورس با محدودیت منفی و مثبت سه درصدی روبرو شد.

در جریان داد و ستدهای بورس تهران، ۵.۱ میلیارد ورقه سهم طی ۱۳۱ هزار نوبت معاملاتی به ارزش بیش از ۶.۷ هزار میلیارد تومان معامله شد و نمادهای صنایع‌ مس‌ ایران، ملی‌ فولاد مبارکه اصفهان، بانک ملت، کشتیرانی جمهوری اسلامی، توسعه معادن و فلزات، سرمایه‌گذاری غدیر و پتروشیمی پردیس بیشترین تاثیر منفی و نمادهای پارس خزر، پاکسان و لوله‌وماشین‌سازی‌ایران‌ بیشترین تاثیر مثبت را بر روی شاخص کل بورس داشتند.

شاخص فرابورس نیز در معاملات امروز با افت ۱۳۲ واحدی در محدوده ۲۱ هزار واحدی قرار گرفت. در فرابورس نیز ۳.۷ میلیون ورقه اوراق بهادار طی ۹۶ هزار نوبت معاملاتی به ارزش بیش از ۱۲.۱ هزار میلیارد تومان مورد داد و ستد قرار گرفت و نمادهای پلیمر آریا ساسول زاگرس، پویا زرکان آق دره، گروه انتخاب الکترونیک آرمان، خدمات بندری سینا، صبا فولاد خلیج فارس، سپیدار سیستم آسیا و بیمه پاسارگاد فولاد هرمزگان جنوب، پالایش نفت لاوان تجلی توسعه معادن و فلزات و بهمن دیزل بیشترین تاثیر منفی و نمادهای مجتمع تولید گوشت مرغ ماهان، توسعه معادن کرومیت کاوندگان وتوکا ریل بیشترین تاثیر مثبت را بر روی شاخص فرابورس گذاشتند.

این درحالیست با افت ۵۰۰ میلیارد تومانی نسبت به دیروز، امروز ارزش معاملات سهام و حق تقدم به رقم ۱.۲ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به میانگین هفتگی، ۳۵ درصد و نسبت به میانگین ماهانه ۴۶ درصد با کاهش روبور بوده است. حقیقی‌ها نیز تراز منفی ۲۹۵ میلیارد تومانی در صندوق‌های درآمد ثابت ثبت کردند و تا به اینجا تراز منفی ۵۷۶ میلیارد تومانی در صندوق های درامد ثابت ثبت کرده‌اند.

پول های حقیقی در حال خروج از سهام و ریال و ورود به صندوق های طلا و بازار طلا و دلار هستند و این موضوع به صورت کاملا مشهودی روی تابلوهای معاملاتی سهام، حق تقدم و صندوق های طلا قابل لمس است.

از سویی روند کوتاه مدت شاخص کل نزولی است. همچنین روند کوتاه مدت شاخص هم‌وزن نیز نزولی است. امروز نمادهای شاخص‌ساز عرضه بیشتری به نسبت نمادهای کوچک و متوسط داشته‌اند.

در یک هفته گذشته برآیند معاملات در بازار سهام، خروج نقدینگی حقیقی (فروش حقیقی به حقوقی) به ارزش ۱۸۷۷ میلیارد تومان را نشان می‌دهد. امروز نیز روند خروج نقدینگی حقیقی برای ششمین روز متوالی با ثبت رقم ۳۶۱ میلیارد تومان همچنان ادامه دارد. در یک هفته گذشته بر شدت خروج هم نسبت به میانگین ماهانه افزوده شده است.

برآیند معاملات صندوق‌های درآمد ثابت نیز در یک هفته گذشته حاکی از ۱۶۹ میلیارد تومان خروج نقدینگی حقیقی از این صندوق‌ها است. خروج نقدینگی از این صندوق‌ می‌تواند نکته مثبتی برای بازار سهام باشد. صندوق‌های درآمد ثابت امروز نیز شاهد ۳۶۴ میلیارد تومان خروج نقدینگی بوده‌اند. این دومین روز متوالی است که نقدینگی حقیقی از این صندوق‌ها خارج می‌شود.

ارزش صف‌های خرید ۷۵ میلیارد تومان است که کاهش ۹۱ میلیارد تومانی نسبت به میانگین هفتگی را نشان می‌دهد. این در حالی است که ارزش صف‌های فروش با افزایش ۵۱۰ میلیارد تومانی نسبت به میانگین هفتگی، در محدوده ۲۰۳۷ میلیارد تومان قرار دارد.

بیشترین ارزش معاملات را گروه فلزات اساسی با ثبت رقم ۲۴۴ میلیارد تومان (۰.۹ برابر میانگین هفتگی) به خود اختصاص داده است. پس از آن گروه‌های بانکی با ارزش معاملات ۱۱۸ میلیارد تومان (۰.۴ برابر میانگین هفتگی) و کانه‌های فلزی با ارزش معاملات ۱۰۵ میلیارد تومان (۰.۶ برابر میانگین هفتگی) قرار دارند.

گروه بیمه با ارزش معاملات ۳۲ میلیارد تومان (۱.۱ برابر میانگین هفتگی) بیشترین ارزش معاملات را نسب به میانگین هفتگی داشته است. پس از آن گروه زراعت با ارزش معاملات ۵۰ میلیارد تومان (۱ برابر میانگین هفتگی) و گروه رایانه با ارزش معاملات ۳۴ میلیارد تومان (۱ برابر میانگین هفتگی) قرار دارند.

به اعتقاد کارشناسان بازار سرمایه، آنچه در حال حاضر برای بازار سرمایه حکم کیمیا را دارد، عملکرد و اتفاقات عملیاتی است. کاهش نرخ بهره، خروج اقتصاد از قیمت‌گذاری دستوری، مهیاشدن شرایط برای بسته‌های حمایتی و تزریق پول به بازار، از جمله مواردی هستند که باید نشانه‌های عملیاتی‌شدن آن‌ها در دید سرمایه‌گذاران قرار بگیرد.

این درحالیست، مواردی که در پنج سال اخیر وعده داده شد، اما عملیاتی نشد، در حافظه کارشناسان و سرمایه‌گذاران فعال باقی‌مانده و در حال حاضر باتوجه‌به ریسک‌های فراوان، انگیزه‌های ورود به بازار سرمایه از بین رفته است. دولت و سازمان بورس به‌جای گفتاردرمانی باید برنامه عملی خود برای خروج بازار سهام از رکود را ارائه کنند تا انگیزه ورود پول به بازار توسط سهامداران تقویت شود.

تاثیرپذیری منفی صنایع بورسی از فروش دستوری ارز صادراتی

داده‌های محاسبه شده در مدیریت پژوهش سازمان بورس و اوراق بهادار نشان می‌دهد، فروش صادراتی ۲۵۷ شرکت بورسی در سال ۱۴۰۱، حدود ۴۵۴ هزارمیلیارد تومان بوده که با ۱۳.۵ درصد افزایش به ۵۱۶ هزارمیلیارد تومان در سال ۱۴۰۲ رسیده است. در نیمسال اول سال جاری نیز ارزش فروش صادراتی این شرکت‌ها حدود ۲۶۳ هزارمیلیارد تومان بوده که حاکی از تحقق ۵۱ درصدی عملکرد آن‌ها در سال ۱۴۰۲ است.

طبق این گزارش، صنایع پتروشیمی، فلزات اساسی، پالایشی، کانه‌های فلزی و سیمان اصلی‌ترین صنایع صادرات محور بازار سرمایه و اقتصاد ایران محسوب می‌شوند. در سال‌های گذشته سهم شرکت‌های حاضر در این صنایع از مجموع ارزش فروش صادراتی حدود ۹۷ بوده است. البته رشد ارزش فروش صادراتی و به عبارتی عملکرد خوب سایر صنایع در نیمسال اول ۱۴۰۳ موجب شد که سهم ۵ صنعت اصلی صادرات محور از ۹۷ درصد به ۸۴ درصد در این دوره زمانی برسد.

۹۰ درصد از ارزش فروش صادراتی صنایع فعال بازار سرمایه را، ۴۰ شرکت بورسی محقق می‌کنند. بر این اساس، در بهمن ماه ۱۴۰۱ و فروردین ماه ۱۴۰۳ بیشترین درصد اختلاف دلار آزاد و نیمایی به ثبت رسیده است. در این دوره‌ها اختلاف بین نرخ دلار آزاد و نیمایی به حدود ۵۸ درصد افزایش یافته بود. افزایش شکاف بین نرخ دلار آزاد و نیمایی در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ به دلیل ریسک ناشی از ناآرامی‌های داخلی و در اواخر سال ۱۴۰۲ و ابتدای سال ۱۴۰۳ به دلیل ریسک ناشی از افزایش تنش نظامی و امنیتی در منطقه بود.

در دوره زمانی ابتدای ۱۴۰۱ تا پایان نیمه نخست سال جاری (۳۰ ماه گذشته)، میانگین درصد اختلاف دلار آزاد و نیمایی حدود ۳۴ درصد بوده است که پیامدهای منفی زیادی را برای تولید و فعالیت سرمایه‌گذاری به دنبال داشته است. اگرچه در پایان شهریور ماه ۱۴۰۳، درصد اختلاف دلار آزاد نسبت به دلار نیمایی به کمتر از میانگین ۳۰ ماهه اخیر و کمترین میزان در ۲۲ ماه گذشته رسیده است (۳۰ درصد) اما همچنان قابل توجه و نگران‌کننده است.

بر اساس گزارش مدیریت پژوهش سازمان بورس و اوراق بهادار، افزایش درصد اختلاف دلار آزاد و نیمایی را که موجب عدم‌النفع بیشتر صنایع می‌شود، می‌توان یکی از عوامل مهم افت نسبی فروش صادراتی و کاهش سودآوری صنایع دانست. در مقابل، کاهش عدم‌النفع صنایع ناشی از فروش ارز حاصل از صادرات با نرخ دستوری، منجر به تقویت فروش صادراتی و سودآوری صنایع می‌شود.

به طور مثال با افزایش اختلاف دلار آزاد و نیمایی به بیش از ۵۰ درصد، ضمن توقف رشد فروش صادراتی شش ماهه صنایع مهم (پتروشیمی، فلزات اساسی، پالایشی، کانه فلزی و سیمان) شاهد افت بیش از ۱۳ درصدی آن هستیم. عدم‌النفع صنایع مهم بورسی در مواقع افزایش درصد اختلاف بین نرخ دلار آزاد نسبت به نیمایی، به بیش از ۲۰ هزارمیلیارد تومان در ماه نیز افزایش می‌یابد.

بررسی‌های انجام شده در مدیریت پژوهش سازمان بورس و اوراق بهادار نشان می‌دهد: رقم تقریبی عدم النفع ۲۵۷ شرکت فعال در صنایع مختلف بورسی ناشی از فروش ارز صادراتی با نرخ دستوری در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۳۲ هزارمیلیارد تومان، در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۸۳ هزارمیلیارد تومان و در نیمسال اول سال ۱۴۰۳ حدود ۱۰۴ هزارمیلیارد تومان برآورد می‌شود. به عبارتی عدم‌النفع صنایع ناشی از فروش ارز با نرخ دستوری در سال ۱۴۰۲، به طور تقریبی حدود ۳۹ درصد نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش یافته است.