به گزارش آتیه آنلاین، آخرین داده‌های آماری حوزه بازار کار بر اساس خروجی نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در بهار ۱۴۰۳، سهم بیکاری دانش‌آموختگان دانشگاهی از مجموع بیکاران کل کشور ۴۳ درصد برآورد شده است؛ همچنین در این فصل، سهم جمعیت شاغل فارغ‌التحصیل آموزش عالی از مجموع افراد شاغل کشور ۲۷.۶ درصد اعلام شده است.

بر مبنای مولفه‌های مهم و تاثیرگذار بازار کار، شاخص اشتغال جمعیت دانش‌آموخته به دلیل تکمیل چرخه ارتباط‌دهنده دانشگاه و کسب و کار و ارتقای بهره‌وری نیروی کار و تولید ناشی از اشتغال بالای جامعه دانش‌آموخته به عنوان یکی از اولویت‌های تاثیرگذار محسوب می‌شود. به عبارتی هر اندازه نسبت اشتغال جمعیت دانش‌آموخته به مجموع شاغلان بیشتر و بیکاری فارغ‌التحصیلان به کل بیکاران کشور کمتر باشد، رشد شاخص مذکور اتفاق افتاده است.

بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، سهم جمعیت بیکار افراد ۱۵ساله و بیشتر فارغ‌التحصیلان آموزش عالی از مجموع بیکاران کشور در مقایسه سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۲ به میزان ۲.۲ درصد داشته است؛ به‌گونه‌ای که از ۴۰.۸ درصد به ۴۳ درصد رسیده است.

البته این آمار در بازه زمانی اشاره شده در حوزه اشتغال دانش‌آموختگان مرد روند افزایشی و در ارتباط با فارغ‌التحصیلان زن روند کاهشی را نشان می‌دهد. به عبارتی جمعیت بیکاران مرد دانش‌آموخته در سال‌جاری با عدد ۳۰.۲ به میزان ۲.۵ درصد افزایش داشته و این نسبت برای زنان فارغ‌التحصیل در مقایسه سال‌های اشاره شده با ثبت روند منفی ۱.۴ درصد از ۶۹.۸ به ۶۸.۴ درصد رسیده است.

همچنین آمارها حاکی است، جمعیت شاغلان ۱۵ ساله و بیشتر فارغ‌التحصیل آموزش عالی از بین مجموع افراد شاغل کشور در مقایسه ۲ سال اخیر ۱.۱ درصد رشد داشته است؛ به گونه‌ای که این میزان از ۲۶.۵ درصد در سال قبل به ۲۷.۶ درصد در سال‌جاری رسیده است. این داده‌ها برای زمردان و زنان دانش‌آموخته در اینت محدوده زمانی نیز روند افزایشی داشته است؛ در حال حاضر سهم اشتغال فارغ‌التحصیلان مرد ۲۳.۷ درصد اعلام شده که در قیاس با سال گذشته رشد ۰.۸ درصدی را تجربه کرده و برای امسال نیز سهم اشتغال زنان فارغ‌التحصیل با افزایش ۲.۴ درصدی، ۴۸.۱ درصد برآورد شده است.

ثبت مشارکت اقتصادی ۴۱.۲ درصدی

مشارکت اقتصادی به عنوان یکی از داده‌های اصلی و شاخص‌های عمده بازار کار، نقش تاثیرگذرای بر بازار کار داشته و از داده‌هایی نظیر اشتغال نیروی در سن کار مانند دانش‌آموختگان دانشگاهی نیز تاثیر می‌پذیرد. به عبارتی نیروی کار فارغ‌التحصیل بخشی از نرخ شاخص مشارکت اقتصادی را شامل می‌شود.

بر این اساس بررسی نرخ مشارکت اقتصادی (نرخ فعالیت) جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر در سه ماه ابتدایی امسال نشان می‌دهد که ۴۱.۲ درصد جمعیت در سن کار از نظر اقتصادی فعال بوده‌ و در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. همینطور بررسی نسبت اشتغال جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر در محدوده زمانی اشاره شده بیانگر اشتغال ۳۸ درصد جمعیت در سن کار کشور است؛ این شاخص در بین مردان بیشتر از زنان و در نقاط روستایی بیشتر از نقاط شهری برآورد شده است.

جزییات بیکاری دانش‌آموختگان

جدیدترین آمارهای مربوط به بیکاری جمعیت فارغ‌التحصیل دانشگاهی در بهار امسال، سهم این بخش از جمعیت از مجموع بیکاران ۴۳ درصد برآورد شده است؛ این سهم در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بالاتر است.

همچنین بررسی نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ سااله و بیشتر فارغ‌التحصیل آموزش عالی در سال‌جاری، نشان می‌دهد ۱۱.۶ درصد از جمعیت فعال دانش‌آموخته بیکار بوده‌اند؛ این نرخ در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط روستایی نسبت به نقاط شهری بالاتر اعلام شده است. بررسی روند تغییرات این نرخ حاکی از کاهش ۰.۵ درصدی در سه ماه ابتدایی امسال نسبت به فصل مشابه سال قبل است.

بر مبنای داده‌های مرکز آمار، بررسی نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ ساله و بیش‌تر نشان می‌دهد که ۷.۷ درصد از جمعیت فعال کشور، بیکار بوده‌اند؛ بر اساس این نتایج، نرخ بیکاری در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری کشور بیانگر این است که شاخص مذکور نسبت به فصل بهار سال قبل ۰.۵ درصد کاهش یافته است.

جزییات اشتغال فارغ‌التحصیلان

براساس داده‌های طرح آمارگیری نیروی کار در بهار امسال، سهم جمعیت شاغل فارغ‌التحصیل آموزش عالی از مجموع شاغلان کشور ۲۷.۶ درصد اعلام شده است؛ این سهم در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بالاتر است. بررسی تغییرات این شاخص نسبت به فصل مشابه سال قبل ۱.۱ درصد روند افزایشی داشته است.

آمار بررسی اشتغال بخش‌های عمده فعالیت اقتصادی حاکی است، بخش خدمات با ۵۲.۴ درصد بیشترین سهم اشتغال و بخش‌های صنعت با ۳۳.۰ و حوزه کشاورزی با ۱۴.۵ درصد در رده‌های دیگر قرار دارند. سهم شاغلان بخش کشاورزی و بخش صنعت در بهار امسال نیز نسبت به فصال مشابه سال قبل به ترتیب ۱.۰ و ۰.۱ درصد کاهش و سهم شاغلان بخش خدمات ۱.۱ درصد افزایش را ثبت کرده است.

اولویت تعهد اشتغال دانش‌آموخته‌های دانشگاهی

براساس داده‌های مربوط به ایجاد اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از مهرماه سال ۱۴۰۰ تا پایان سال ۱۴۰۲ منابعی که اختصاص یافته حوزه اشتغال و مبالغ تزریق شده دولت برای ایجاد شغل حدود ۱۶۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده؛ به گفته معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار، این عدد به نسبت سال‌های قبل از آن کم نظیر است. براساس گفته‌های کریمی بیرانوند، آمار سامانه رصد اشتغال، یک‌میلیون شغل بود که هم در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ تعهد مذکور تحقق یافت و برای سال‌جاری نیز تقسیم کار استانی انجام و تعهدات استانها ابلاغ شده است.

با اعلام وزارت کار، برای اولین بار در تعهد استانداران سهم اشتغال فارغ التحصیلان گنجانده شده و به صورت متوسط ۲۵ درصد فرصت‌های شغلی که در سطح استان‌ها ایجاد خواهد شد، باید مربوط به حوزه فارغ‌التحصیلان باشد.

تلفیق دانش و مهارت، الزام اشتغال دانش‌آموختگان

بسیاری کارشناسان با این استدلال که کارجویان دارای مدارک معتبر و بالای دانشگاهی بدون داشتن مهارت‌های فنی و تخصصی به میزان افرا دارای مهارت امکان جذب در بازار کار را ندارند، تکمیل مهارت با دانش روز مراکز آموزش عالی را نیز مطرح می‌کنند؛ به این واسطه حضور موثر، موفق و زودهنگام در بازار کار را می‌توان محصول و خروجی همزمان دانش و مهارت به‌شمار آورد. به عبارتی کارجویان، به‌ویژه دانش‌آموختگان بیکار در صورت کسب مهارت‌های فنی و ترکیب آن با تحصیلات و دانش روز، بخت بیشتری برای اشتغال و حضور در بازار کار خواهند داشت.

با استناد به اهمیت همزمان تجربه، مهارت و تحصیلات، «حمید حاج‌اسماعیلی» کارشناس حوزه کسب‌وکار در گفت‌وگو با با آتیه آنلاین با اشاره به ضرورت تربیت نیروی کار متناسب با شرایط بازار، جذب دانش‌آموختگان دانشگاهی در حوزه اشتغال را منوط به کسب همزمان دانش و مهارت دانست و گفت: این موضوع همواره مطرح است که ارتباط لازم و موثر بین بازار کار، سیاست‌های این حوزه و دانشگاه وجود ندارد.

وی با بیان اینکه با شیوه کنونی تربیت نیروی کار و دستور کار جداگانه بازار کار و تولید، مراکز اموزش عالی و متولیان حوزه کسب و کار امکان حضور پرشمار نیروی کار موفق در بازار وجود ندارد؛ در این شرایط آمار و درصد بالایی از تحصیلکردگان دانشگاهی بدون کار می‌مانند و داده‌های حوزه اشتغال و بیکاری نیز گواه این موضوع است.

ضرورت تقویت ارتباط دانشگاه و بازار کار

این کارشناس حوزه کسب و کار با تأکید بر شکل‌گیری تغییرات بازار کار ناشی از توسعه مراکز آموزش عالی، تشکیل دانشگاه‌های علمی کاربردی، دانشکده‌های فنی و حرفه‌ای و کارآفرینی، توضیح داد: مجموعه‌ای از اقدامات اشاره شده، پیوند ارتباطی بین بازار کار، سیاست‌های اشتغال و تولید و فعالیت مراکز دانشگاهی را هدف‌گذاری کرده است. سازمان فنی و حرفه‌ای و مراکز ارائه آموزش‌های مهارتی نیز به تناسب نیاز بازار به نیروی کار، هدف‌گذاری مرتبط با تربیت نیروی کار ماهر را در دستور کار دارند.

افزایش امکان اشتغال در بازار رقابتی

حاج‌اسماعیلی با تأکید بر اینکه تقویت بنیان کسب و کار و رونق تولید و البته گسترش خلق فرصت‌های شغلی محصول پیوند دانشگاه و بازار کار محسوب می‌شوند، اضافه کرد: توسعه مهارت‌های فنی افراد به‌ویژه دانش‌آموختگان را حلقه واسط دانشگاه و بازار کار دانست و افزود: متولیان و سیاست‌گذاران این دو بخش باید، گسترش ارتباط نهادهای اشاره شده را در اولویت قرار دهند.

او در ادامه، توسعه ارتباط دانشگاه با بازارکار را موجب فراهم شدن شرایط جذب افراد در شغل‌های موردنظر را دانست و افزود: تجربه و مهارت‌افزایی در کنار دانش‌آموختگی، سازوکار دستیابی به اشتغال در شرایط رقابتی است.

ابزارهای کاهش بیکاری دانش‌آموختگان

این کارشناس حوزه کسب و کار اضافه کرد: کوچک بودن بازار کار کشور را از جمله نقاط ضعف کسب و کار برشمرد و محدودیت در جذب نیروی کار دانش‌آموخته را حاصل حضور کمرنگ بخش خصوصی در کسب و کار و تولید دانست و توضیح داد: به این دلیل با شاخص نرخ بیکاری بالای دانش‌آموختگان مواجه‌ایم و این مهم، الزام توسعه فرصت‌های شغلی، گسترش مهارت، افزایش ارتباط دانشگاه و بازار کار و همچنین رشد سطح مهارت‌های فنی را ایجاب می‌کند.

حاج‌اسماعیلی معتقد است بخشی از چالش بیکاری دانش‌آموختگان به عدم استفاده از فرصت‌های لازم جهت مهارت‌آموزی و اشتغال در حوزه دیجیتال برمی‌گردد.

او با بیان اینکه سال‌های اخیر در بسیاری کشورها، ایجاد اشتغال گسترده و آموزش مهارت حوزه دیجیتال رونق گرفته، کاهش نرخ بیکاری، رشد بهره‌وری و سیر نزولی هزینه‌های اشتغال و مهارت را خروجی حضور فعال در این بخش دانست.