دکتر علی یعقوبی جویباری، دانشیار گروه رادیوآنکولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتگو با آتیه‌آنلاین درباره انواع شایع سرطان در ایران بیشتر توضیح می‌دهد:

لطفا بفرمایید در حال حاضر چه سرطان‌هایی در کشور بیشتر شایع هستند؟

از نظر اپیدمیولوژی سرطان در جامعه ایرانی دارد سیری را طی می‌کند اما به نظر می‌رسد که سرطان پستان در زنان با رشد زیادی همراه است. البته ممکن است در دنیا سرطان پستان با روند رو به رشد همراه باشد ولی از نظر سن ابتلا به این سرطان ما متفاوت هستیم. در مردان هم سرطان دستگاه گوارش به‌ویژه سرطان دستگاه گوارش فوقانی مری و معده با رشد زیادی شایع است. دلایل ابتلا به این سرطان مشخص نیست اما آمار ابتلا به سرطان در منطقه ما بیشتر از نواحی دیگر دنیا است.

لطفا در مورد پیشگیری و تشخیص به موقع سرطان توضیحاتی بفرمایید.

برنامه جامع کنترل سرطان دارای چندین شاخصه برای به نتیجه رسیدن است. واقعیت این است که پیشگیری و تشخیص به موقع از اهمیت بسیار زیادی در جامعه جهانی برخوردار است. زیرا در بسیاری از مواقع نمی‌توان پیشگیری کرد اما تشخیص زودرس اهمیت زیادی در درمان دارد تا اینکه دیرتر بیماری تشخیص داده شود. به عنوان مثال در مورد سرطان پستان و دستگاه گوارش این مسئله وجود دارد که آیا امکان پیشگیری و یا امکان تشخیص زودرس سرطان وجود دارد نه؟ هردوی این پرسش‌ها می‌تواند در برنامه جامع کنترل سرطان مطرح باشد. ما می‌دانیم که خیلی از سرطان‌ها قابلیت پیشگیری دارند و به نظر می‌رسد را می‌توان با تغییر سبک زندگی و شناخت ریسک فاکتورها از بروز ۲۰ تا ۳۰ درصد سرطان‌ها پیشگیری کرد. به عنوان مثل سرطان دستگاه گوارش با مصرف نادرست مواد غذایی ارتباط زیادی دارد. گوشت‌هایی که به صورت فریز شده مصرف می‌شود یا فست فودها به علت داشتن نیترات زیاد در ابتلا به این نوع سرطان‌ها تاثیرگذار هستند، عامل دیگر می‌تواند این باشد که آمار مصرف انواع میوه و سبزی در جامعه ما بسیار پایین‌تر از جوامع دیگر است و یا دلایل دیگری که ممکن است پیش زمینه فرهنگی یا اجتماعی داشته باشد.

آیا می‌توانیم با تغییر سبک زندگی از بروز سرطان پیشگیری کنیم؟

اگر بتوانیم در نحوه تغدیه‌امان تغییراتی بوجود بیاوریم به نظر می‌رسد می‌توانیم سرطان‌های دستگاه گوارش را ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش داد. در مورد سرطان پستان هم این مسئله صدق می‌کند. سرطان پستان در زنان با یکسری از عوامل محیطی و ریسک فاکتورها در ارتباط است که اگر این ریسک فاکتورها را بشناسیم خیلی می‌تواند کمک‌کننده باشد. این عوامل عبارتند از: وزن نامناسب،(BMA ) شاخص توده بدنی بالا، زندگی بدون تحرک و سطح استروژن که ممکن است در بافت‌های چربی بدن زنان به دلایل مختلف وجود داشته باشد. از اینرو با رعایت این نکات می‌توان از بروز این سرطان پیشگیری کرد. مسئله دیگر این است که ما باید علایم هر سرطانی را بشناسیم و با کشف آن علامت سریع به پزشک مراجع کنیم. زیرا که تشخیص زودرس سرطان علاج‌بخش است.

آیا داروهای جدیدی برای درمان سرطان ساخته شده است؟ مساله ای که در مورد داروهای سرطان وجود دارد این است که بیولوژی سرطان شناختی از درمان های سنتی شیمی درمانی به سمت درمانهای هدفمند و ایمونوتراپی حرکت کرده است و چون تحقیقات زیادی برای سخت این دارو ها انجام شده است هزینه تمام شده دارو خیلی بالا می رود در خیلی از مواقع در حوزه سرطان از یکسری از دارو های هدفمند استفاده می کنیم که هزینه بسیار بالای دارند . مشکلی که وجود دارد این است که شرکت هایی دارویی چون هزینه تحقیقات را بر هزینه تمام شده دارو اعمال می کنند . هزینه تمام شده دارو بسیارزیاد است .

آیا این دارو ها در دسترس همه بیماران قرار دارد ؟

سازمان غذا و دارو به علت هزینه‌های بالا به سمت داروهایی جدید نمی‌رود در صورتیکه دستورالعمل‌های جهانی درمان سرطان دارد به سمت درمان‌های هدفمند می‌رود و امیدواریم که ما هم بتوانیم به سمت استفاده از این داروها برویم.

در زمینه واردات داروی بیماران سرطانی با چه مشکلاتی روبرو هستیم؟

ما در حوزه دارو سیاستگذاری کرده‌ایم و واردات دارو را انحصاری و در اختیار چند تولیدکننده قرار داده‌ایم. نبود بازاررقابت جلوی پیشرفت و بالارفتن کیفیت دارو را می گیرد. این در حالی است که باید اجازه دهیم بازار عرضه و تقاضای داروهای سرطان فراهم شود و شرکت‌های خارجی هم در بازار دارویی وجود داشته باشند تا باعث توسعه شرکت‌های داخلی شوند. رقابت با این شرکت‌ها باعث می‌شود که تولیدکنندگان ایرانی کیفیت کار خودشان را بالا ببرند. زیرا جامعه ایرانی در بازار رقابت است که سود می‌برد نه در بازار انحصاری . از اینرو باید اجازه دهیم که رقابت سالمی انجام شود تا داروهای جدید و ایمنوتراپی در اختیار بیماران سرطانی قرار بگیرد.