گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک شرکت حمل‌ونقلی یا به بیان دیگر «لجستیکی» در حال حاضر، با دارا بودن ۱۳۹ فروند انواع کشتی با ظرفیت حمل ۵ میلیون تن انواع کالا و ۱۵۹ هزار و ۲۹۱ تی‌ای‌یو کانتینر بیست‌ودومین شرکت بزرگ حمل‌ونقل دریایی جهان محسوب می‌شود که در بخش حمل کانتینری، همواره رتبه‌ای بین ۱۴ تا ۱۶ را در مقاطع مختلف در میان شرکت‌های بزرگ حمل‌ونقلی صاحب‌نام دنیا به خود اختصاص داده است.

پای کار برای رونق تجارت
گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران از دوران دفاع مقدس و حین حملات هوایی روزانه موفق شد جای خالی کشتیرانی‌های بزرگ دنیا را به خوبی پر و نسبت به حمل کالاهای اساسی و نهاده‌های تولید نقش‌آفرینی کند؛ امروز هم همان نقش را به خوبی ادامه داده و تلاش کرده تا همراستا با سیاست‌های دولت، با راه‌اندازی سرویس‌های منظم حمل بار به مقاصد مختلف دنیا گام‌های جدی در صادرات و ارزآوری کشور داشته باشد.
در این میان، حتی به‌رغم اینکه دشمنان کشورمان کمر همت به ایجاد اختلال در تأمین کالاهای اساسی و نیازهای روزمره مردم از یک‌سو و کاهش ارزآوری از سوی دیگر با تحریم‌های جدی در حوزه نفتی بسته بودند، اما گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با یک برنامه مدون و راهبردی توانسته ظرف سنوات گذشته، نقش جدی خود را در حوزه ارزآوری و حمل بار وارداتی کشور ایفا کند.
اکنون به‌رغم تمام این سختی‌ها، ظرف دو سال گذشته با حرکت بر مبنای اسناد راهبردی که از سوی مدیران ارشد گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران تدوین شده، این ناوگان توانسته رکورد حمل بار را در تاریخ ۵۶ ساله خود در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به ثبت رساند و با حمل بالغ بر ۲۸ میلیون تن کالا، چیزی حدود ۲۱ هزار میلیارد تومان سودآوری را برای کشور رقم زند.
در دوران فعلی نیز گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران همواره نخستین هدف تحریم‌کنندگان بود و بلافاصله تحت شدیدترین تحریم‌های ممکن قرار گرفت. با این حال تلاش‌های این گروه در بلااثر ساختن تحریم‌ها مشهود است؛ تا آنجا که به‌رغم شدت تحریم‌ها دچار کمبود جدی نشد و گروه کشتیرانی ضمن تأمین نیازهای داخلی، انواع کالای صادراتی را نیز به بازارهای هدف رساند.

همچنان که اشاره شد گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در بخش دریایی یکی از شرکت‌های بزرگ جهانی محسوب می‌شود؛ اما توان حمل‌ونقلی این گروه لجستیکی محدود به دریا نیست و در بخش حمل‌ونقل زمینی نیز دارای امکانات و ظرفیت‌های قابل توجهی است؛ به نحوی که این شرکت هم‌اکنون هزار و ۳۰۹ دستگاه انواع واگن باری در اختیار دارد که آن را قادر می‌سازد انواع کالا را از بنادر جنوبی و شمالی به تمام نقاط کشور و بالعکس حمل کند. همچنین ۱۵۰ دستگاه کامیون ملکی در فاز نخست فعالیت خود در کنار ده‌ها دستگاه کامیون اجاره‌ای این اجازه را به این گروه لجستیکی می‌دهند که کالا را به صورت «دور- تو- دور» از بنادر مختلف جهان به مقصد نهایی خود حمل کند و به تازگی نیز با فعال شدن امکان صدور بارنامه سراسری، این فرایند با سرعت و دقت بیشتر و هزینه کمتر در حال انجام است.

تکیه‌گاه صادرات کشور
گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با دارا بودن بیش از ۳ هزار و۸۰۰ نفر پرسنل دریایی کاملاً ایرانی، سهم مهمی در صادرات کشور به خود اختصاص داده است. این گروه تنها طی دو سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در مجموع بیش از ۵۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تن کالا را جابه‌جا کرده که سهم کالای صادراتی در آن بیش از ۲۱ میلیون و ۲۵۱ هزار تن بوده که این رقم به معنای سهم حدود ۲۳ درصدی گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در بنادر شمالی و جنوبی کشور از حمل بار صادراتی است که بر نقش کلیدی این شرکت حمل‌ونقلی در تداوم و توسعه صادرات مُهر تأیید می‌زند.
در این میان و با احیای کریدور شمال- جنوب در راستای سیاست‌های کلان دولت مبنی بر بهره‌برداری از ظرفیت‌های معطل مانده ژئوپلتیکی کشور، سهم گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران از صادرات از طریق بنادر شمالی به حدود ۳۸ درصد طی دو سال یاده شده رسیده، به نحوی که طی این مدت شرکت کشتیرانی دریای خزر از جمله شرکت‌های تابعه گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران که به عنوان بازوی این گروه در دریای خزر فعالیت می‌کند، موفق شده حدود یک میلیون تن انواع کالای صادراتی را به مقاصد خود در روسیه و کشورهای حوزه (CIS) حمل کند.

تقویت ناوگان در دستورکار
در بحث کمک به توسعه صادرات، گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران طی سال گذشته اقدامات راهبردی دیگری را نیز انجام داده که از جمله آن می‌توان به ایجاد خطوط مستقیم کشتیرانی به کشورهای ونزوئلا و سوریه و کشورهای شرق آفریقا همزمان با سفر رییس‌جمهوری به این کشورها اشاره کرد. راه‌اندازی و تقویت خطوط مستقیم کشتیرانی به بنادر چین و هند و برخی از بنادر شرق آسیا نیز از طریق بندر شهید بهشتی چابهار دیگر هدف راهبردی برای بالفعل شدن ظرفیت‌های بالقوه بندر چابهار است که با جدیت از سوی گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در حال پیگیری است.
طی دو سال اخیر نیز با اتمام فرایند حقوقی، نیمی از مالکیت و همچنین راهبری بندر سالیانکا در استان آستاراخان روسیه در حاشیه دریای خزر در اختیار گروه کشتیرانی قرار گرفت، بلافاصله این بندر شاهد سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیون دلاری این گروه در جهت نوسازی بود تا اکنون به عنوان نقطه اتکال همکاری تجاری ایران و روسیه در مسیر کریدور شمال- جنوب قرار گیرد.

این بندر طی سال ۱۴۰۱ با جابه‌جایی حدود ۷۰۰ هزار تن بار نسبت به سال پیش از آن ۳۵ درصد رشد را در عملکرد تجربه کرد؛ هرچند طبق برنامه پنج‌ساله راهبردی گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران دستاوردهای یاد شده طی سال جاری و سال‌های آینده روند تصاعدی خواهند داشت. چه آنکه به طور مثال با توسعه ناوگان ظرفیت حمل کشتیرانی دریای خزر طی سال جاری نسبت به سال قبل تا ۲۳ هزار تن افزایش یافته است. ظرفیت حمل این کشتیرانی با الحاق چهار فروند کشتی در حال ساخت در یاردهای کشتی‌سازی داخلی و دیگر شناورهای خریداری شده طی پنج سال آینده بیش از دوبرابر افزایش خواهد یافت.

در بخش اقیانوس‌پیما نیز ساخت و خرید ۷۱ فروند شناور در داخل و خارج کشور با سرمایه‌گذاری ۲ میلیارد دلاری در دست اقدام است که منجر به نوسازی و افزایش ظرفیت چشمگیر ناوگان خواهد شد. در بخش ریلی خرید ۸۰۰ دستگاه انواع واگن از صنایع داخلی نیز به مرور در حال انجام است تعداد کامیون‌های ملکی نیز به‌زودی تا بیش از ۵۰۰ دستگاه افزایش خواهند یافت و در این بخش نیز توسعه بیشتری صورت خواهد یافت تا برای نخستین‌بار در تاریخ حمل‌ونقل کشور یک شرکت لجستیکی تمام‌عیار در سطح جهانی برساخته شده و در اختیار تولیدکنندگان و بازرگانان به ویژه صادرکنندگان ایرانی قرار گیرد.