به گزارش آتیه آنلاین، بیمه از اولین ضروریات اشتغال است، اما چرا برخی نیروی کار شاغل نسبت به مزایای کوتاه‌مدت و بلندمدتِ بیمه و حمایت‌های اجتماعی اطلاع کافی ندارند و برای قطع رابطه بیمه‌پردازی اشتیاق نشان می‌دهند؟ چگونه می‌توان آگاهی جمعی مردم در رابطه با مزایای بیمه را افزایش داد؟

آرمین خوشوقتی، کارشناس حقوق و روابط کار که با کارگران بسیاری مواجه شده که در بزنگاه‌های خاص از توافق غیرقانونی با کارفرما بر سر مسئله بیمه پشیمان شده‌اند؛ در این رابطه به آتیه آنلاین گفت: در برخی مواقع مشاهده می‌شود کارگری که نمی‌داند داشتن بیمه چه مزایایی دارد و فقدان آن چه مضراتی به بار می‌آورد، با کارفرما توافق خلاف قانون می‌کند، می‌پذیرد که بیمه نشود و به جای آن، هر ماه مبلغ حق بیمه را علاوه بر حقوق از کارفرما دریافت کند. این کارگر به احتمال بسیار زیاد در آینده پشیمان می‌شود و در موارد بسیاری هیچ راهی برای جبران وجود ندارد.

او افزود: برخی کارفرمایان نیز آگاهی ندارند و نمی‌دانند تبعات این توافقِ غیرقانونی چیست، بنابراین به این رفتار خلاف قانون تن می‌دهند و به جای پرداخت حق بیمه به سازمان تأمین اجتماعی، پول بیمه را به خود کارگر می‌دهند. این کارفرمایان نیز در موارد بسیار ضرر می‌کنند چراکه کارگری که خودش توافق کرده ممکن است به جایی برسد که پشیمان شود، به عنوان نمونه اگر به سن بازنشستگی برسد یا دچار بیماری شود و نیاز به غرامت ایام بیماری داشته باشد، در این شرایط ممکن است از کارفرما شکایت کند چون به بیمه واقعاً نیاز دارد. در صورت شکایت کارگر، آن توافق غیرقانونی هیچ اعتباری نخواهد داشت و کارفرما ضرر خواهد کرد.

به گفته خوشوقتی، در صورت شکایت کارگر از کارفرما بابت بیمه، برای دولت هم دردسر ایجاد می‌شود زیرا مراجع حل اختلاف باید وقت و نیرو بگذارند تا به چنین پرونده‌هایی رسیدگی کنند و تأمین اجتماعی نیز باید تبعات اجرایی آرای صادره را بپذیرد.

او تاکید می‌کند: بنابراین عدم پرداخت بیمه برای کارگر حتی با توافقِ خودِ کارگر، به شدت دردسرساز است و کارگر، کارفرما و دولت را دچار مشکل می‌کند.

برای افزایش آگاهی جمعی در مورد مزایای بیمه، نیاز به فرهنگ‌سازی داریم

چگونه می‌توان آگاهی مردم و نیروی کار را نسبت به مزایای بیمه افزایش داد؛ خوشوقتی در پاسخ گفت: رسالت اصلی این کار، برعهده‌ نهادهای بیمه‌گر است؛ برای افزایش آگاهی جمعی در مورد مزایای بیمه، نیاز به «فرهنگ‌سازی» داریم. تأمین اجتماعی به عنوان صندوقی که نزدیک به ۴۶ میلیون نفر از جمعیت کشور را تحت پوشش دارد، این آگاهی‌رسانی و کار فرهنگی را انجام می‌دهد اما به نظر می‌رسد که به اقدامات بهبودبخش و راهبردهای تکمیلی بیشتر نیازمندیم.

این کارشناس حقوقی با بیان اینکه «بایستی تصویر سازمان تأمین اجتماعی در نگاه جامعه، یک تصویر خوانا، واضح و منطبق با واقعیت باشد» افزود: برای موفقیت در این مسیر، به اعتمادسازی نیاز داریم؛ تصویر تأمین اجتماعی به عنوان یک نهاد عمومی که هدف آن تأمین آتیه‌ کارگر و پشتیبانی از کارفرماست، باید به طور کامل و واضح در رسانه‌ها منعکس شود. با تشریح خدماتِ سازمان در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت و تبیینِ حمایت‌های سازمان، بایستی این تصویر تکمیل و بازسازی شود.

به اعتقاد خوشوقتی، تنها در صورت ترسیم چنین تصویری و تبیین همه جزئیات آن، روند اعتمادسازی با موفقت انجام خواهد شد؛ جامعه باید بداند که بودن زیر چتر سازمان تأمین اجتماعی چه فوایدی دارد.

او افزود: غیر از این باشد، هم تأمین اجتماعی ضرر می‌کند و هم کارگران و کارفرمایان متضرر می‌شوند؛ ما با پرونده‌های حقوقی بسیاری مواجه هستیم که کارگر ۱۰ سال بعد از انصراف اختیاری از بیمه‌پردازی که البته روندی غیرقانونی بوده، پشیمان شده و به دنبال شکایت از کارفرماست؛ کارگرانی داریم که در دوران رونق کارگاه، خود را بی‌نیاز از بیمه می‌بینند ولی بعد از گذشت مدتی، ناگهان بیکار می‌شوند، اینها به شدت به مستمری بیکاری نیازمند می‌شوند ولی راهی برای بازگشت نیست.

خوشوقتی تأکید کرد: باید جامعه متوجه باشد که «بیمه» اولین شرط اشتغال است، کار بدون بیمه هیچ گونه امنیتی ندارد و کارگر در صورت بروز کوچک‌ترین مشکل، متوجه جای خالیِ چتر حمایت‌های اجتماعی می‌شود. بنابراین نیروی کار باید بداند انصراف از بیمه به معنای انصراف از امروزِ مطمئن و آینده‌ ایمن و آسوده است.

او ادامه داد: کارگری که بیمه نمی‌خواهد، غیرمستقیم به خانواده خود نیز آسیب می‌زند. او خانواده خود را عامدانه از بیمه درمانی مناسب محروم می‌کند. بنابراین فرهنگ‌سازی دقیق و مستمر لازم است تا کارگران و خانواده‌های آنان این تبعات تلخ را بشناسند.