به گزارش آتیه‌آنلاین، ارتقای بلوک‌های زایمان، استقبال مادران را برای بهره‌مندی از این مراکز فزونی داده و آرامش خاطر آن‌ها را در حساس‌ترین لحظه زندگی که تجلی آفرینش است، فراهم کرده است. بلوک زایمان بیمارستان خرم‌آباد از جمله مراکزی است که در چند سال اخیر احداث شده و در فضایی استاندارد فعالیت می‌کند. درباره چگونگی طرح‌های توسعه این مرکز، تجهیزات و امکانات و خدمات مورد نیاز مادران، گفت‌وگویی را با معصومه کوشکی، مامای مسئول بلوک زایمان بیمارستان تأمین‌اجتماعی خرم‌آباد لرستان انجام دادیم که ملاحظه می‌کنید.

بلوک زایمان بیمارستان خرم‌آباد در سال‌های اخیر از چه طرح‌های توسعه‌ای برخوردار بوده و تجهیزات و امکانات آن چگونه است؟

در سال‌های اخیر یعنی حدود شش سال پیش بلوک زایمان این مرکز مجهز به اتاق‌های (LDR) شد و فضای سنتی زایمان جای خود را به فضای مدرن داد. روش سنتی این‌گونه بود که تخت‌های بیماران کنار هم قرار داشت، اما اتاق‌های (LDR) به‌صورت یک‌نفره است و فرایند زایمان در مکانی خصوصی انجام می‌شود و به این ترتیب امکان حضور یکی از بستگان یا همراه آموزش‌دیده در کنار مادر وجود دارد. همچنین تخت‌ تعبیه شده در این اتاق‌ها قابل تبدیل به وضعیت مناسب زایمان بوده و تمامی وسایل مورد نیاز برای انجام زایمان در کنسول بالای تخت بیمار جانمایی شده است. علاوه بر آن اتاق دیگری با دو تخت ساده برای بیماران تحت‌نظر وجود دارد.

احداث اتاق‌های (LDR) و گسترش خدمات زایمان در مراکز تأمین‌اجتماعی چه نقشی در اجرایی‌شدن برنامه ترویج زایمان طبیعی نظام سلامت دارد؟

بهره‌مندی از این اتاق‌ها شرایط زایمان را برای مادران بهینه کرده و سبب افزایش رضایتمندی مادران شده است. این همان هدفی است که در برنامه ترویج زایمان طبیعی به آن توجه شده؛ به این معنا که افزایش رضایتمندی، تکریم مادر باردار و حفظ حریم خصوصی یکی از اهداف اختصاصی برنامه ترویج زایمان طبیعی به شمار می‌رود. بنابراین بهینه‌سازی و توسعه بلوک‌های زایمان از روش سنتی به پیشرفته که بر اساس آخرین استانداردهای موجود در تأمین‌اجتماعی تدوین و اجرا شده، منطبق بر اهداف اختصاصی برنامه ترویج زایمان طبیعی است.

بازگردیم به سؤال نخست؛ اشاره کردید که امکان حضور بستگان یا همراه آموزش‌دیده در کنار مادران باردار در اتاق (LDR) وجود دارد، منظور از همراه آموزش‌دیده چیست؟

مادران در اتاق زایمان به دلخواه می‌توانند همراه خود را از میان اعضای خانواده یا افراد آموزش‌دیده انتخاب کنند. همراه آموزش‌دیده می‌تواند تکنیک‌های زایمان بی‌درد را مانند چگونگی تنفس، تغییر وضعیت، ماساژ و... یادآوری کند. ارائه این تکنیک‌ها حین زایمان بسیار مهم است، زیرا حتی اگر مادران در دوران بارداری در کلاس‌های بی‌دردسازی زایمان شرکت کرده باشند و با تکنیک‌های مذکور آشنا باشند، اما حین زایمان لازم است تا این آموزش‌ها برای اجرا یادآوری شود.

شیوه پذیرش در بلوک‌های زایمان چگونه است؟

بیماران برای پذیرش و انجام زایمان در بلوک‌ها باید ابتدا به تریاژ اورژانس مراجعه کرده و از طریق پرستار تریاژ به واحد ما ارجاع داده شوند. اما برای سهولت دسترسی بیماران به خدمات مامایی، در مجاورت بلوک‌های زایمان نیز یک مطب مامایی دایر است. چنانچه مادری به تریاژ اورژانس مراجعه نکند، از طریق مامای این واحد پذیرش و معاینه می‌شود. همچنین اتاق مراقبت از مادران و گرفتن نوار قلب نوزاد تعبیه شده است.

چه تعداد نیروی انسانی و ماما در بلوک زایمان فعالیت دارند و با چه کمبودهایی در حوزه نیروی انسانی مواجه هستید؟

در این بلوک زایمان ۲۵ ماما مشغول به فعالیت هستند و می‌توان گفت برخورداری از نیروی انسانی در این واحد بر مبنای استاندارد است، زیرا سالانه به‌ازای هر ۱۰۰۰ زایمان باید حدود ۱۲ ماما مشغول به فعالیت باشند. با توجه به آمار زایمان این مرکز، این تعداد نیروی انسانی مناسب است. از طرفی برخورداری از تعداد تخت‌های (LDR) نیز در این مرکز با موازین استاندارد تطابق دارد. بر این اساس، سالانه به‌ازای هر ۴۰۰ زایمانی که انجام می‌شود باید یک تخت (LDR) وجود داشته باشد و برای مثال سال گذشته ۱۷۷۲ مورد زایمان اعم از طبیعی و سزارین در این مرکز انجام شد و تعداد تخت‌های (LDR) برای انجام زایمان‌های طبیعی حتی بیش از میزان استاندارد فراهم بود. بنابراین می‌توان گفت هم از نظر تعداد نیروی انسانی و هم تخت‌های (LDR) از استانداردهای لازم برخوردار هستیم. علاوه بر تعداد ماما، در بلوک زایمان سه نیروی خدمات، سه نیروی بهدار و یک منشی بخش فعالیت دارند و بر اساس موازین باید در هر شیفت کار یک بهدار و یک نیروی خدماتی حضور داشته باشند که در حال حاضر این استاندارد نیز رعایت می‌شود.

در این مرکز آمار زایمان‌های طبیعی در مقایسه با سزارین به‌ویژه بر مبنای الزام قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، چگونه است؟

در این مرکز کاهش آمار سزارین به عنوان یک راهبرد الزامی پیگیری می‌شود. بر اساس بند «د» ماده (۵۰) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، بیمارستان‌ها موظف هستند که سالانه پنج درصد از میزان سزارین را با رعایت موازین علمی و در جهت حفظ سلامت مادر و جنین کاهش دهند. ما نیز تمام تلاش خود را انجام می‌دهیم که روند کاهشی پنج درصد نرخ سزارین را به دست آوریم. هرچند در مجموع در مسیر تعداد زایمان‌ها، اعم از طبیعی و سزارین، فراز و فرودهایی را تجربه کرده‌ایم. به نحوی که در سال ۱۴۰۰ آمار زایمان ۱۸۰۳ مورد به ثبت رسیده که این میزان در سال ۱۴۰۱ به ۱۷۷۲ مورد کاهش یافت، اما امسال در سه ماهه اول ۴۸۸ مورد زایمان انجام شده که از این تعداد، ۲۳۶ زایمان طبیعی بوده است. در نظر داشته باشید که نرخ باروری در کشور کاهش یافته و امید است با تدابیری که در قانون جوانی جمعیت به‌ کار بسته می‌شود، این روند سیر صعودی پیدا کند. تأمین‌اجتماعی برای افزایش آمار زایمان با سایر بیمه‌های غیر تأمین‌اجتماعی نیز قرارداد منعقد کرده است.

مهم‌ترین چالش حرفه‌ای ماماها را چه مسائلی تشکیل می‌دهد؟

باید اشاره کنم که ماما مهم‌ترین نیروی انسانی برای پیشبرد اهداف قانونی جوانی جمعیت محسوب می‌شود. انتظار می‌رود که نظام سلامت و ستاد جمعیت کشور بتواند از توان آن‌ها آن‌گونه که شایسته است، برای پیشبرد اهداف قانون جوانی جمعیت بهره لازم را ببرد و به مامایی بهای بیشتری داده شود. می‌توان در مسیر سلامت باروری، سلامت زنان و مادران از قابلیت حرفه‌ای ماما استفاده کرد تا هم جمعیت کشور افزایش و هم آمار سزارین کاهش یابد.