به گزارش آتیه‌آنلاین، اظهارات رئیس سازمان غذا و دارو گویای آن است که سال گذشته میزان صادرات دارو و تجهیزات پزشکی حدود ۱۲۰ میلیون دلار بوده است که بررسی این رقم نشان می‌دهد هنوز با تحقق هدف دو میلیارد یورویی صادرات دارویی که در برنامه هفتم توسعه مورد توجه قرار گرفته فاصله بسیاری داریم.

جمعیت ۴۰۰ میلیون نفری کشورهای منطقه و همسایه ایران، می‌تواند بهترین بازار برای فروش داروهای ایرانی باشد و چنانچه تولیدکنندگان این عرصه تنها بر صادرات دارو به کشورهای همسایه و منطقه تمرکز کنند در صورتی که بازار آن را به تسخیر خود درآورند شاید حداقل در گام اول نیاز نداشته باشند به کشور دیگری فکر کنند اما متاسفانه طی سال‌های اخیر شرایط چندان مناسبی در صادرات دارو نداشته‌ایم و شاهد این ادعا نیز بازار عراق است که ایران به سهمی اندک از آن دست یافته است، به گونه‌ای که از پنج میلیارد واردات دارویی عراق ایران سهمی در حد پنج میلیون دلار دارد.

در سایر کشورهای همسایه نیز وضعیت بهتری حاکم نبوده و در کشورهایی چون افعانستان، سوریه، پاکستان بازار از دست ایران خارج شده و ترکیه توانسته این بازار را به تصرف خود در آورد.

فعالان صنعت دارویی کشور بر امکان افزایش پنج برابری صادرات دارویی تاکید دارند و بر این باورند که در شرایط فعلی ظرفیت تولید دارو در ایران ۳ تا ۴برابر نیاز بازار داخلی است اما صادرات شرایط مناسبی نداشته و کمتر از ۵درصد ظرفیت استفاده می‌شود.

چالش‌های صادرات دارو

در این میان علاوه بر مباحثی مانند نیاز به ارتقاء و به روز رسانی تجهیزات این حوزه، تحریم‌ها، تامین سرمایه و چالش‌هایی مانند تامین منابع ارزی کار را برای فعالان این بخش دشوارتر می‌کند. از سوی دیگر برخی تولیدکنندگان دارو شرایطی که برای صادرات در نظر گرفته می‌شود را مشکل دیگری در این زمینه دانسته و اینکه شرکت‌ها پس از تامین نیازهای داخل کشور مجاز به صادرات محصول خود می‌شوند را از جمله موانع پیش روی خود می‌دانند.

بر اساس اطلاعیه‌ای که فروردین ماه سال جاری از سوی سازمان غذا و دارو منتشر شده «در موارد عدم کمبود، شرکت تولیدکننده مجاز است مازاد تولید خود را با اخذ مجوز صادرات صادر کند.

در موارد کمبود و در صورت بحرانی نبودن آن، شرکت تولیدکننده مجاز است ۳۰ تا ۵۰ درصد مازاد تولید خود را با اخذ مجوز صادرات صادر کند.

در موارد درخواست صادرات به منظور شرکت در بازارِ تأمین فوریتی دارو/مناقصات دارویی و یا صادرات محصول ثبت شده در کشورهای نیازمند به ثبت، در صورت بحرانی نبودن کمبود، شرکت مجاز به صادرات است. در صورت احتمال مشکل در تأمین داخلی، از شرکت تولیدکننده تعهدات لازم جهت جبران نیاز داخلی اخذ و یا معادل سهم مربوطه از سایر مسیرها از جمله واردات تأمین می‌گردد.

در موارد ورود موقت، شرکت مجاز به صادرات مازاد تولید خود است.»

ابراهیم بازیان، مدیرعامل شستا نیز در این زمینه تاکید دارد «صنعت دارویی ما نیازمند سرمایه‌گذاری و توجه به توسعه تولید دانش‌بنیان است.»

صادرات دارویی می‌تواند جایگزین پتروشیمی شود؟

اما با این حال اهمیت صادرات دارویی به حدی است که محمدمهدی برادران، معاون صنایع عمومی وزارت صمت اخیرا در نشست شورای سیاستگذاری پنجمین نمایشگاه بین‌المللی فارمکس چنین گفته که «همانطور که سال‌های قبل، کسی باور نمی‌کرد پتروشیمی جای نفت را بگیرد، معتقدم صادرات در بخش صنعت دارو و مواد اولیه دارو می‌تواند به جایگاهی دست یابد که جایگزین پتروشیمی شود. ضمن اینکه نوسازی ماشین‌آلات در صنعت دارو هم یک موضوع مهم است.»

نقش تیپیکو در صادرات دارو

در این میان یکی از هلدینگ‌های بزرگ دارویی نیز تیپیکو یا شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تامین است که می‌توان آن را یکی از اصلی‌ترین هلدینگ‌های ۹گانه شستا به حساب آورد.

بر اساس آنچه اعلام شده تیپیکو در حال حاضر حدود ۳۰ درصد داروی کشور را تولید می‌کند و در زمینه صادرات هم در این سال‌ها به بازار ۴۰ کشور راه یافته است.

این مجموعه همچنان در حال تلاش برای توسعه بازارهای صادراتی خود بوده و در ماه‌های گذشته با کشورهای متعددی مانند عراق، روسیه، کنیا، عمان و غیره مذاکرات متعددی داشته تا علاوه بر صادرات دارو و مواد اولیه به آنها در موارد مورد نیاز روند انتقال تکنولوژی و تاسیس کارخانه در کشورهای دیگر را نیز دنبال کند.

بر این اساس این مجموعه که سال گذشته حدود ۲۵ میلیون دلار بوده و برای سال جاری چشم‌اندزای ۱۰۰ میلیون دلاری ترسیم شده است.

به گفته مهدی فرقانی، مدیر صادرات ﺷﺮﮐﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری داروﯾﯽ ﺗﺎﻣﯿﻦ؛ کشورهای حوزه CIS، قزاقستان، ارمنستان، کشورهای حاشیه خلیج فارس، کشورهای آفریقایی مانند سنگال، غنا، اوگاندا، کنیاو زیمبابوه جزء بازارهای صادراتی تیپیکو هستند، یا اینکه برای صادرات به آن ها برنامه ریزی شده است.