در حالی که در سال ۱۴۰۱کمبود آنتی‌بیوتیک، بازار دارو را به چالش کشیده بود، هلدینگ دارویی تیپیکو به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان دارو در کشور به این کمبود پایان داد. منصور نیکویی‌نیا، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین در گفت‌وگو با «آتیه‌نو» از تولید ۵۰ تا ۶۰ درصد نیاز آنتی‌بیوتیک کشور توسط این هلدینگ خبر داد و گفت: «در حال حاضر حدود ۳ میلیون عدد انواع آنتی‌بیوتیک توسط واحدهای تولیدی شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین‌اجتماعی (شستا) تولید می‌شود.»
او با اعلام اینکه از سال ۱۳۸۱ تا سال ۱۴۰۰ قریب به
۹۸ تُن انواع آنتی‌بیوتیک در این شرکت تولید شده، افزود: «از ابتدای ۱۴۰۱تاپایان آبان ماه ۳۸۰ میلیارد تومان فروش خالص داشته‌ایم که از این میزان ۷۶ میلیارد تومان سود خالص برآورد شده است.» نکویی‌نیا با اشاره به اینکه در زمان کمبود دارو شرکت‌های تولیدکننده سه تا شش‌ماه قبل از تولید باید مقدمات تأمین مواد اولیه را در داخل و خارج از کشور فراهم کنند، گفت: «در دوران کرونا توانستیم داروهای مورد نیاز را فراهم و جوّ روانی جامعه را حفظ کنیم. از سوی دیگر در دوران کرونا مصرف آنتی‌بیوتیک به‌دلیل استفاده از ماسک و پروتکل‌های بهداشتی کاهش یافت، اما بازگشایی مدارس و شیوع آنفولانزا دوباره استفاده از آنتی‌بیوتیک را افزایش داد.»
او با اعلام اینکه در حال حاضر تولید آنتی‌بیوتیک هشت برابر شده است، گفت: «در حال حاضر ۹ نوع آنتی‌بیوتیک در شرکت آنتی‌بیوتیک ایران در مازندران تولید می‌شود. بر همین اساس و با رشد تولیدات مشکل کمبود آنتی‌بیوتیک در کشور حل شده است.»

تولید مواد اولیه آنتی‌بیوتیک
شرکت تولید مواد اولیه داروپخش (تماد) بزرگ‌ترین تولیدکننده مواد مؤثره دارویی نارکوتیک و غیرنارکوتیک کشور و یکی از شرکت‌های گروه دارویی تأمین (تیپیکو)، تولید تحقیقاتی کلاریترومایسین (Clarithromycin) را که از دسته آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی است با موفقیت انجام داده است. داروی کلاریترومایسین جزو گروهی از آنتی‌بیوتیک‌ها با عنوان ماکرولیدهاست که برای درمان طیف گسترده‌ای از عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شود. این دارو برای درمان عفونت‌های قفسه سینه مانند برونشیت و پنومونی، گلو و سینوس، عفونت‌های پوستی و بافت نرم و عفونت هلیکوباکتر پیلوری همراه با زخم‌های گوارشی کاربرد دارد. در همین زمینه مقدار ۱۱ تُن مواد اولیه کلاریترومایسین در شرکت تماد آماده شد که با انتقال دانش فنی آن از واحد تحقیقات به واحد تولید از نهم آذرماه سال گذشته جهت تولید انبوه در مدار قرار گرفت. طبق برنامه‌ریزی‌ها، تولید یک تن از این دارو در هر ماه پیش‌بینی شده که با افزایش بچ سایز این محصول در ماه‌های آتی، تولید بیش از یک تن در ماه نیز میسر می‌شود.
تاکنون کلاریترومایسین از کشورهای خارجی مثل هند تأمین می‌شد. هلدینگ دارویی تیپیکو با رویکرد مسئولیت‌پذیری اجتماعی و کمک به رفع کمبودهای کشور در حوزه تأمین مواد مؤثره دارویی با تلاش شبانه‌روزی واحد تحقیقات و هماهنگ با واحدهای برنامه‌ریزی و تولید توانست در کمترین زمان تولید پایلوت کلاریترومایسین را بر اساس آخرین فارماکوپه‌های جهانی با موفقیت به انجام رسانده و تولید انبوه این محصول را در مدار قرار دهد.

بی‌نیازی از واردات دو داروی بیهوشی
با تولید یک داروی بیهوشی تزریقی برای اولین‌بار در ایران در یکی از شرکت‌های تابعه هلدینگ تیپیکو، امکان تأمین نیاز کشور به این دارو و زمینه قطع واردات آن فراهم شده است. در همین رابطه شرکت داروسازی شهید قاضی از شرکت‌های تابعه هلدینگ دارویی تأمین، موفق شد برای اولین‌بار در ایران، داروی بیهوشی تزریقی دکس‌مدتومیدین ۴۰۰ میکروگرم در حجم ۱۰۰ میلی‌لیتر را با نام تجاری دکستوسد تولید کند. این دارو به‌تنهایی یا همراه با سایر داروهای القای بیهوشی مصرف می‌شود و با توجه به حساسیت‌های تنظیم دوزاژ آن، با تولید فرم قابل انفوزیون مستقیم توسط شرکت داروسازی شهید قاضی نیازی به رقیق‌سازی و تنظیم دوزاژ نبوده و ریسک‌های بروز آلودگی‌های ثانویه در محیط‌های آلوده بیمارستانی و اتاق عمل‌ها و خطاهای محاسبه غلظت در مرحله تنظیم دوزاژ و رقیق‌سازی حذف می‌شود.
مصرف این فرآورده عمدتاً در القای سریع تسکین در اتاق‌های عمل و (ICU)‌، کنترل اضطراب، بی‌قراری و درد، القای آرام‌بخشی قبل از اعمال جراحی یا مداخلات تهاجمی ‌پزشکی نظیر لوله‌گذاری مؤثر بوده و می‌تواند به‌تنهایی یا همراه با سایر داروها تجویز شود. با تولید این دارو امکان تأمین نیاز کل کشور و قطع واردات آن فراهم شده و صرفه‌جویی ارزی چند میلیون دلاری را در پی خواهد داشت. این درحالی است که منصور نکویی‌نیا، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین در مورد برنامه‌ریزی برای تأمین داروهای مورد نیاز داخل با استفاده از ظرفیت‌های بومی، گفت: «خط تولید داروی بیهوشی کتامین در شرکت دارویی اکسیر بروجرد راه‌اندازی شده است.» نکویی‌نیا با بیان اینکه این شرکت توانایی تأمین تمام محصول مورد نیاز کتامین برای نیاز داخل را دارد، ادامه داد: «این خط توانایی تولید یک‌ونیم میلیون ویال کتامین را داشته و محدودیتی در تولید کتامین وجود ندارد.»
کتامین جهت القا و حفظ بیهوشی عمومی ‌در ستینگ‌های جراحی و بخش‌های مراقبت‌های ویژه کاربرد دارد. همچنین این دارو خصوصیات ضددرد دارد، بنابراین علاوه بر کاربرد اصلی آن به‌عنوان یک داروی القای بیهوشی، در کاهش دردهای حاد یا مزمن مؤثر است و نیاز و میزان استفاده از سایر داروهای ضددرد در بخش‌های مراقبت‌های ویژه پس از اعمال جراحی را نیز کاهش ‌می‌دهد.

بزرگ‌ترین تولیدکننده داروی ضدسرطان
در سال گذشته با اتمام عملیات ساختمانی و فنی اتاق‌های تمیز در شرکت داروسازی فارابی اصفهان، این مجموعه برای تولید داروی‌های ضدسرطان آماده تجهیز و بهره‌برداری شد. بر این اساس با بهره‌برداری از خطوط تولید جدید، شرکت داروسازی فارابی زیرمجموعه تیپیکو، به بزرگ‌ترین تولیدکننده داروهای ضدسرطان کشور تبدیل می‌شود.
این خط تولید با استفاده از ظرفیت‌های بومی ‌و نخبگان دانشگاهی کشور راه‌اندازی شده است. داروهای تولیدی در این واحد میزان خروج ارز از کشور را به صفر رسانده و قابلیت ارزآوری برای کشور دارد. تاکنون داروهای تولیدی در این خط اکثراً وارداتی بودند، اما با بهره‌برداری از این خط بخش مهمی‌ از داروهای ضدسرطان مورد نیاز داخل در این خط و توسط تیپیکو تولید می‌شود.
بعد از شیوع کرونا شاهد کمبود سِرُم در کشور بودیم که هلدینگ تیپیکو در شرکت کارخانجات داروپخش به‌صورت جهادی و در کوتاه‌ترین زمان ممکن خط تولید سرم را راه‌اندازی کرد. هم‌اکنون خط سرم کارخانجات داروپخش ماهانه ۳ میلیون واحد تولید دارد که با افتتاح خط تولید جدید و بهره‌برداری کامل از آن به تدریج و تا سال آینده، ۳ میلیون واحد دیگر هم به ظرفیت تولید سرم تیپیکو اضافه خواهد شد.
این در حالی است که دو شرکت کارخانجات داروپخش و داروسازی شهید قاضی تبریز از زیرمجموعه‌های تیپیکو با تمام ظرفیت در حال تولید سرم هستند. با افتتاح خط جدید و افزایش ظرفیت تولید، تیپیکو بیش از ۴۰ درصد از نیاز سرم کشور را تأمین می‌کند.

۵۳ کشور مشتری مواد دارویی تیپیکو
نکویی‌نیا با بیان اینکه ۵۳ کشور از پنج قاره مشتری مواد اولیه دارویی شرکت تولید مواد اولیه داروپخش (تماد) زیرمجموعه تیپیکو هستند، گفت: «در سال گذشته ۶ میلیون دلار مواد اولیه دارویی به خارج از کشور صادر شده و در سال جدید برنامه رشد مناسبی برای فروش محصولات در نظر گرفته شده است که ظرفیت آن افزایش می‌یابد.» او با بیان اینکه حتی این شرکت به اروپا هم مواد اولیه دارویی صادر می‌کند، ادامه داد: «۲۰ درصد سهم کشور در تولید مواد اولیه دارویی متعلق به این شرکت است. از طرفی به نسبت سال ۱۴۰۰ تولید بیش از۸۰ درصد افزایش داشته و پیش‌بینی ما افزایش صددرصدی تولید دارو در سال جاری است.»
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین با اشاره به اینکه در سال گذشته شرکت‌های زیرمجموعه تیپیکو ۱۷۵ محصول جدید تولید کرده‌اند، گفت: «۵۸ محصول برای نخستین‌بار در کشور تولید و از این تعداد ۲۹ محصول استراتژیک برای کشور در حوزه داروهای ام‌اس و داروهای ضدسرطان فرمولاسیون، بهینه‌سازی و بومی‌سازی شد که ایران اسلامی ‌را از وابستگی به خارج از کشور بی‌نیاز می‌کند.» او با بیان اینکه برنامه داریم حداقل ۳ یا ۴ محصول جدید در هر ماه تولید کنیم، گفت: «تلاش می‌کنیم تا داروهای وارداتی که ارزبری بیشتری دارند را بومی‌سازی کنیم که مشکلی از دوش بخش سلامت کشور برداشته شود.»
نکویی‌نیا همچنین با اشاره به اینکه تلاش این مجموعه برای ارتقای سلامت و خودکفایی در تولید فرآورده‌های دارویی و مواد مؤثره راهبردی و ارزبر است، گفت: «ما در شرکت تیپیکو و در راستای تأمین امنیت دارویی کشور، ۴۹ محصول ایرانی را برای اولین بار در کشور تولید کردیم که مجوزهای لازم تولید را دارند. از این میان، ۲۸ محصول تولیدشده جزو محصولات راهبردی هستند که از این تعداد، ۱۹ محصول رونمایی شده‌اند.» نکویی‌نیا افزود: «در اسفندماه سال گذشته نیز ۹ محصول کاملاً راهبردی شامل چهار فرآورده دارویی و پنج ماده مؤثره دارویی معرفی و رونمایی شد که این محصولات در راستای تأمین مواد مؤثره و داروهای مورد نیاز کشور است. تلاش ما بر این است که نقاط کلیدی سلامت را هدف قرار داده و داروهای راهبردی با ارزبری زیاد را که برای کشور حیاتی است، تولید و به بازارهای فراتر از مرزهای ایران عرضه کنیم.»

توسعه بازارهای صادراتی
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین، گفت: «تیپیکو دو رویکرد اصلی را مدنظر قرار داده است؛ یکی دستیابی بیشتر به عرصه صادرات و دیگری استفاده و هم‌جواری بیشتر صنعت دارو و دانشگاه‌ها.» در همین رابطه مدیرعامل هلدینگ تیپیکو در دیداری با مدیران بخش‌های صنعت دارو و وزارت کشاورزی ونزوئلا به سهم ۳۰درصدی تیپیکو از بازار دارویی ایران، صادرات به بیش از ۴۰ کشور در پنج قاره جهان، بیش از صد خط تولید متنوع با بیش از ۱۵۰۰ قلم محصول مختلف، سهم ۶۰درصدی از بازار سرمایه کشور در بخش دارویی و همچنین تولیدات دامی‌ در سه شرکت گروه و تولید ۵۰درصدی مواد اولیه کشور در بخش دارو اشاره کرد. نکویی‌نیا ابراز امیدواری کرد با توانمندی‌هایی که در تیپیکو به‌عنوان بزرگ‌ترین هلدینگ دارویی ایران وجود دارد، در مرحله اول بخشی از داروهای مورد نیاز کشور ونزوئلا تأمین و در مراحل بعد نسبت به تولید مشترک داروها در خطوط دارویی کشور ونزوئلا اقدام شود تا در نهایت ایران بتواند در بازارهای دارویی آمریکای لاتین نقش مؤثری ایفا کند.
در سفر اخیر سیدصولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به ارمنستان، تفاهم‌نامه‌های همکاری بین تیپیکو و شرکت‌های داروسازی ارمنستانی منعقد شد. در این رابطه دو تفاهم‌نامه توسط شرکت داروسازی اکسیر با شرکت داروسازی ناتارمای ارمنستان در خصوص طراحی و اجرای یک کارخانه تولید محصولات تزریقی (آمپول) و همچنین تولید مشارکتی محصولات دارویی با همکاری دو شرکت به امضا رسید. همچنین قرارداد همکاری داروسازی زهراوی با شرکت گیگافارما جهت صادرات چند قلم از محصولات دارویی این شرکت بسته شد. در نهایت تفاهم‌نامه همکاری مشترک در خصوص تولید قراردادی در داروسازی کاسپین تأمین با شرکت داروسازی ایروان به امضا رسید. مدیر صادرات ﺷﺮﮐﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‌ﮔﺬاری داروﯾﯽ تأمین (تیپیکو) در گفت‌وگو با «آتیه‌نو» با اشاره به اینکه ارزش صادرات زیرمجموعه‌های تیپیکو در سال گذشته ۲۵میلیون‌دلار بوده است، گفت: «هدف‌گذاری صادرات امسال رشد چشمگیر ۱۰۰ میلیون دلاری است.»
مهدی فرقانی با اشاره به اینکه مهم‌ترین استراتژی تیپیکو بحث صادرات است، ادامه داد: «همان‌طور که در سال گذشته شرکت‌های زیرمجموعه تیپیکو به بیش از ۴۰ کشور صادرات داشته‌اند، از جمله اهداف صادراتی این هلدینگ برای سال جاری، گسترش بازارها در منطقه (CIS)، حاشیه خلیج‌فارس و کشورهای آفریقایی است تا بتوانیم علاوه بر صادرات مستقیم به این کشورها، بحث‌های انتقال دانش فنی، مواد اولیه و همکاری در تولید را با شرکای تجاری پیش ببریم.» مدیر صادرات تیپیکو، افزود: «کشورهای حوزه (CIS)، قزاقستان، ارمنستان، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، کشورهای آفریقایی مانند سنگال، غنا، اوگاندا، کنیا و زیمبابوه یا جزو بازارهای صادراتی تیپیکو هستند و یا برای صادرات به آن‌ها برنامه‌ریزی شده است.»