به گزارش آتیه آنلاین، بیمه افراد قالیباف و بافندگان فرش دستباف از سال ۱۳۸۸ شروع شده اما در دولت گذشته به نوعی نسبت به این افراد بی‌توجهی شده و حمایت‌های دولتی در سالهای گذشته از این بخش مولد جامعه برداشته شد.

زمانی که سازمان تأمین اجتماعی به دنبال گسترش چتر بیمه‌ای برای تمامی گروه‌های فاقد بیمه در جامعه است، پس حمایت از این گروه‌ها نیز در دستور کار سازمان قرار دارد و با تقبل بخشی از بیمه قالیبافان توسط دولت مسیر همواری برای بیمه‌شدن این افراد هم فراهم خواهد شد.

سازمان تأمین اجتماعی امروزه با حدود ۴۵ میلیون بیمه‌شده مسیر را هموار کرده است تا تمام افراد در قالب گروه‌های مختلف بتوانند از خدمات این سازمان بیمه‌ای بهره‌مند شوند که قالیبافان نیز در این گروه‌های فاقد بیمه قرار گرفته از بیمه سازمان برخوردار شوند که تا سال‌های گذشته این خدمت به قالیبافان ارائه می‌شد اما در دولت گذشته این امکان از آنان گرفته شد.

حال پس از گذشت چند سال، دولت سیزدهم مسیر پوشش بیمه‌ای قالیبافان را هم فراهم کرد تا سیاست تأمین اجتماعی یک‌بار دیگر به نفع افراد فاقد بیمه در قشر قالیباف و فرش دستبافت اجرایی شود و خدمات به این گروه هم برقرار شده و تأمین اجتماعی هم با این اقدام ضمن افزایش بیمه‌شدگان و تأمین منابع خود، در راستای ارائه خدمات و تعهدات به این گروه هم گامی بردارد.

حمایت دولت از بیمه‌شدگان بدون کارفرما مانند قالیبافان
هیأت‌وزیران در اجرای حکم مندرج در بند (ز) تبصره (۱۷) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور درخصوص نحوه معافیت‌های بیمه‌ای بیمه‌شدگان بدون کارفرما در سازمان تأمین‌اجتماعی براساس دهک‌های درآمدی، آیین‌نامه اجرایی این بند از قانون را با هدف ساماندهی اقشار تحت پوشش بیمه‌ای مشمول کمک دولت، به تصویب رساند.

گروه‌های هدف آیین‌نامه اجرایی مصوب هیأت‌وزیران بیمه‌شدگان فاقد کارفرما در سازمان تأمین‌اجتماعی شامل قالیبافان، بافندگان فرش و شاغلان صنایع دستی شناسه‌دار(کددار)، رانندگان حمل و نقل عمومی درون شهری و برون شهری، خادمین ثابت مساجد، مداحان، کارگران باربر، زنبورداران، صیادان استان‌های ساحلی شمال و جنوب کشور، اصناف کم‌درآمد، هنرمندان و روزنامه‌نگاران و نویسندگان مورد تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مددجویان و زنان سرپرست خانوار و بدسرپرست تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور، مربیان مهدکودک و راهنمایان گردشگری مورد تائید وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هستند که به موجب قوانین و مقررات مربوطه از معافیت بیمه‌ای برخوردار شده یا می‌شوند.

براساس این آیین‌نامه نرخ حق بیمه مشـمولان به ترتیب مقرر درماده (۲۸) قانون تأمین‌اجتماعی و مقررات مربوط می‌باشد. هریک از بیمه‌شدگان موجود و جدید در صورتی که بر اساس نتایج آزمون وسع در چهار دهک اول درآمدی باشند، از معافیت کامل بیمه‌ای به ترتیب مقرر در قوانین و مقررات مربوط و بر اساس حداقل دستمزد مشمولین قانون کار یا دستمزد بیمه‌شدگان مشمول طبقه‌بندی مزد یا حقوق موضوع ماده (۳۵) قانون تأمین‌اجتماعی (حسب مورد) برخوردار خواهند شد.

در مورد بیمه شدگان قرار گرفته در دهک‌های پنجم تا هفتم درآمدی، به ازای افزایش هر دهک درآمدی، ۳ درصد از معافیت‌ مذکور کسر می‌گردد. بیمه‌شدگان دهک‌های هشتم و بالاتر مشمول استفاده از معافیت‌های بیمه‌ای نخواهند بود و استمرار عضویت بیمه‌شده مزبور منوط به پرداخت حق‌بیمه به شرح مقرر در قوانین و مقررات مربوط است.

اقشاری که براساس تفاهم‌نامه با سازمان تأمین اجتماعی مشمول بیمه اجتماعی سازمان مذکور می‌باشند و از معافیت بیمه‌ای استفاده کرده‌اند پس از دهک‌بندی، در خصوص نحوه استفاده از معافیت مذکور، مشمول مفاد این آیین‌نامه هستند.

مسئولیت پرداخت مابه‌التفاوت حق بیمه ناشی از کاهش یا حذف معافیت بیمه‌ای تا سقف حق بیمه مقرر در قوانین و مقررات مربوط برای هریک از گروه‌های هدف به عهده شخص بیمه‌شده ذیربط خواهد بود. چنانچه بیمه شده از پرداخت حق بیمه در مواعد قانونی مربوط اجتناب نماید به نحوی‌که موجب قطع رابطه بیمه‌پردازی وی با سازمان گردد، بهره‌مندی مجدد از معافیت بیمه‌ای منوط به ثبت‌نام مجدد و اشتغال در شغل یا حرفه مربوطه و نتیجه آزمون وسع بر طبق مفاد این آیین‌نامه است.

۲۲۰ هزار قالیباف تحت پوشش تأمین اجتماعی
تغییر سیاست بیمه‌ای تأمین اجتماعی در سال ۹۳ از سوی دولت گذشته به بهانه عدم تامین اعتبار و کمبود منابع باعث شد تا بیمه قالیبافان در کشور اجرایی نشود و اکنون با تصویب آیین نامه معافیت های بیمه شدگان تامین اجتماعی از سوی هیات وزیران، این قشر دوباره از مزایای بیمه تامین اجتماعی برخوردار شدند.

مطابق آمارهای موجود از مجموع کل فعالان و شاغلان حوزه قالیبافی در کشور، تعداد حدود ۲۲۰ هزار نفر تحت پوشش بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی قرار دارند.

اکنون دولت سیزدهم در لایحه بودجه ۱۴۰۱ بر معافیت کامل بیمه‌ای بیمه‌شدگان بدون کارفرما در سازمان تأمین اجتماعی از جمله مشمولان قانون بیمه‌های اجتماعی قالیبافان، بافندگان فرش و شاغلان صنایع دستی شناسه‌دار تاکید کرده و آیین‌نامه آن در هیات وزیران برای اجرایی شدن به تصویب رساند.

آغاز بیمه قالیبافان از سال ۸۸ 
قالیبافان و بافندگان فرش دستباف از سال ۸۸ بیمه شدند و براساس این مصوبه، بافندگان کشور می‌توانند از بیمه قالیبافان بهره‌مند شوند؛ اما برخورداری از این بیمه، مشروط بر این بود که قالیبافان از سازمان فنی و حرفه‌ای گواهی مهارت بگیرند و ادارات صنعت و معدن که متولی فرش در سطح کشور هستند، این افراد را تایید کنند.

پس از طی این مراحل، سازمان تأمین اجتماعی مکلف بود تا از افراد تایید شده ۷ درصد حق بیمه بگیرد و ۲۳ درصد دیگر را نیز دولت یارانه به تامین اجتماعی پرداخت کند.

 با اشاره به اینکه تا سال ۱۳۹۲ حدود ۴۷۰ هزار نفر در سطح کشور بیمه شدند که بیشتر آنها نیز از بانوان بودند، تصریح کرد: با روی کار آمدن دولت سیزدهم، دولت برای افزایش ایجاد اشتغال و توسعه مشاغل خانگی اقدام به حمایت از این رسته‌های شغلی داشته است و در این راستا دولت برای توسعه اینگونه مشاغل، امنیت شغلی آنها را هدفگذاری کرد و طرح معافیت بیمه‌ای را برای شاغلان صنایع دستی، قالیبافان و بافندگان فرش در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ مد نظر گرفت.  

در این قانون معافیت کامل بیمه‌ای بیمه‌شدگان بدون کارفرما تاکید شده، اما به ارزیابی آزمون وسع توسط وزارت کار و قرار گرفتن در چهار دهک اول درآمدی منوط شده است؛ یعنی چنانچه یک بافنده یا صنعتگر در چهار دهک اول درآمدی باشد، مشمول معافیت کامل بیمه‌ای می‌شود و اگر در دهک پنجم تا هفتم درآمدی قرار گیرد به ازای هر دهک ۳ درصد از معافیت بیمه‌ای موجود کسر می‌شود و در صورتی که جزو دهک‌های هشتم و بالاتر باشد مشمول معافیت بیمه‌ای نخواهد بود و باید به صورت خویش‌فرما حداقل ۲۷ درصد دستمزد ماهانه خود را پرداخت کند تا بیمه شود.

سالانه ۶ میلیون مترمربع تولید فرش دستباف در کشور
مدیر عامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های تولیدکننده فرش دستباف شهری و روستایی گفت: با واگذاری کارگزاری بیمه قالیبافان به این اتحادیه، افزایش تسهیل‌گری در حوزه بیمه امکان‌پذیر است.

مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های تولیدکننده فرش دستباف شهری و روستایی ادامه داد: بیش از ۶۰ درصد تولیدات این حوزه در روستاها یا حاشیه شهرهای کوچک تولید می‌شود. اشتغال در زمینه فرش دستباف از نظر امنیت اجتماعی و افزایش درآمد خانوار، بسیار مهم و ارزشمند است.

وی درباره اقدامات حمایتی اتحادیه برای قالیبافان بیان کرد: تعاونی از سال ۷۲ و پس از تشکیل وزارت تعاون شکل گرفت. از آن زمان تعاونی‌های فرش در تامین ماده اولیه، به‌روز رسانی نقشه‌ها، بازاریابی و معرفی به بیمه وارد عمل شدند.

بهرامی گفت: در حال حاضر کارگزاری بیمه اجتماعی قالیبافان به اتحادیه واگذار شده است. کسانی که نتوانستند از بیمه اجتماعی روستاییان برخوردار شوند، می‌توانند از بیمه قالیبافان استفاده کنند. طبق قانون ۷۰ درصد حق بیمه را دولت به صورت یارانه می‌دهد و ۳۰ درصد را خود بیمه‌گذار پرداخت می‌کند.

وی اضافه کرد: کارگزاری بیمه از حدود چهار سال قبل به اتحادیه سراسری واگذار شده است.
به گفته وی، اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف برای تسهیل امور بیمه‌ای و ارائه دیگر خدمات، سامانه‌ای برای اتحادیه پیش‌بینی کرده است که بافنده‌ها از هر نقطه کشور می‌توانند وارد آن شده و کارهای خود را پیگیری کنند.

بهرامی گفت: واگذاری کارگزاری بیمه به اتحادیه زمینه تسهیل‌گری در امور، رفع هزینه‌های اضافه و جلوگیری از اتلاف وقت را فراهم کرده است. همچنین جلوی خطراتی که ممکن بود پیش بیاید را هم گرفته است.

آمارهای بیمه‌ای تأمین اجتماعی در حوزه قالیبافی
بر اساس اعلام سازمان تأمین اجتماعی در پایان سال گذشته(۱۴۰۰) بیش از ۲۵۲ هزار نفر بیمه شده قالیباف در کشور تحت پوشش بیمه‌ای این سازمان قرار داشته‌اند.

اجرای قانون بیمه قالیبافان یکی از خواسته های مهم قالیبافان به شمار می رود که در سال ۱۳۸۸ تصویب و تا سال ۱۳۹۲ اجرایی شد که بر اساس این قانون مقرر شد ۴۵۰ هزار نفر از قالیبافان تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار گیرند و ظرف ۱۰ سال از زمان تصویب، هر سال ۱۰۰ هزار نفر وارد این چرخه شده و پوشش بیمه‌ای داشته باشند که سازمان تأمین اجتماعی در دوره جدید مدیرتی با رویکرد گسترش و توسعه پوشش بیمه‌ای اقشار مختلف در این مسیر گام برمی‌دارد.

در راستای گسترش و توسعه چتر بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی گروههای مختلفی همچون زنان خانه‌دار، خادمین مساجد، نویسندگان و اصحاب رسانه، باغداران، زنبورداران، رانندگان، کارگران ساختمانی، طلاب، مداحان، بسیجیان، دانشجویان و ... در سالهای اخیر با اتخاذ تمهیدات مناسب توانسته‌اند در زمره بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی و تحت پوشش این مجموعه قرار گیرند که قالیبافان و فعالان صنایع دستی نیز در این زمره قرار دارند.

قطعاً پوشش بیمه‌ای تمام فعالان حوزه قالیبافی در کشور علاوه بر عزم موجود در سازمان تأمین اجتماعی نیازمند حمایت‌های دولتی در راستای پرداخت سهم حق بیمه و همچنین حمایت‌های قانونی است.

سازمان تأمین اجتماعی به عنوان بزرگترین سازمان بیمه‌ای کشور حدود ۴۵ میلیون نفر را تحت پوشش دارد و ۱۵ میلیون و ۱۳۰ هزار نفر بیمه شده اصلی دارد و اکنون همچنان به دنبال افزایش شمار بیمه‌شدگان است تا ضمن ارائه خدمات ۱۸ گانه به این سازمان، افزایش منابع تأمین اجتماعی را نیز به همراه خواهد داشت.

گزارش از مهناز بیرانوند