به گزارش آتیه آنلاین، در گذشته اقتصاد برق در ایران به نحوی بود که مصرف کننده را به سمت اجرای طرح‌های بهینه‌سازی و مدیریت مصرف هدایت نمی‌کرد اما اصلاحاتی که وزارت نیرو و شرکت ملی گاز ایران در قیمت برق ایجاد کرده اند به همراه کمبود برق در تابستان، سبب شده بسیاری از واحدهای صنعتی به سمت اجرای طرح‌های بهره­ ور برای کاهش مصرف انرژی و تأمین برق در ایام پیک حرکت کنند.

میثم جمشیدیان مدیر بازار برق هلدینگ انرژی شستا در گفت‌وگو با آتیه آنلاین درباره اثرات تغییر سیاست‌های تعرفه‌ای در صنعت برق بیان کرد: در هر سرمایه‌گذاری اقتصادی مشوق اصلی مزیت اقتصادی و یا حاشیه سود طرفین است. در موضوع ایجاد طرح‌های انرژی (Energy Plan) که بخش مهمی از طرح‌های مهندسی ساخت را شامل می‌شود، منفعت یا کارکرد اقتصادی حرف اول و آخر را می‌زند.

وی ادامه داد: برای مصرف کننده‌های عمومی انرژی، هرچه هزینه‌ حامل‌های انرژی افزایش یابد، منطقی است که حرکت به سمت فعالیت‌های کاهنده شدت مصرف انرژی و طرح‌های بهره‌ور سوق پیدا کند.

جمشیدیان گفت: با توجه به اینکه قیمت حامل‌های انرژی در کشور ما یک قیمت دستوری است و از یک نظام تعرفه‌ای پیروی می‌کند، سالهاست است که این موضوع به عاملی تبدیل شده  برای اینکه توجیه‌پذیری اجرای طرح‌های افزایش بهره‌وری یا راندمان را تحت تأثیر قرار دهد. در چنین شرایطی مصرف کننده کمتر به سمت تکنولوژی‌های جدید می‌رود.

با تصمیم مجلس شورای اسلامی در سال ۱۴۰۰ و اعمال بند «ز» تبصره ۱۵ بودجه ۱۴۰۰ از طریق وزارت نیرو هزینه برق برای صنایع فلزی، معدنی پالایشی و پتروشیمی حدود ۴ برابر افزایش یافت. این اقدام خیلی از این صنایع را به این فکر انداخت که به سمت طرح‌های خود تأمینی انرژی الکتریکی و بحث بهبود بهره‌وری بروند اما در بخش گاز امسال یکسری اقداماتی انجام شده است و نرخ گاز مصرفی صنایع از انتهای سال ۱۴۰۰ تا کنون از حدود متر مکعبی ۲۲۰ تومان به ۵۰۰ تومان رسیده است.

وی ادامه داد: برای پلکان‌های مصارف خانگی هم ظاهرا طرحی وجود دارد که نرخ گاز از حدود دو هزار تومان به ۳۷۰۰ تومان افزایش یابد و احتمالا این نرخ در سال ۱۴۰۱ برای مصارف خانگی اعمال بشود. بالطبع برای مصارف صنعتی هم تغییراتی خواهیم داشت اما این مصوبه هنوز اجرایی نشده است.

مدیر بازار برق هلدینگ انرژی شستا عنوان کرد: با این تغییرات، هر ساختار صنعتی و یا ساختمانی انرژی‌بر به سمت کشف فرصت‌های صرفه‌جویی مصرف انرژی داخلی (ECO's) و اجرای طرح‌های اصلاحی خواهد رفت.

وی با اشاره به اجرای یکی از طرح‌های شخصی خود، بیان کرد: پروژه بهره‌وری انرژی در ساختمان‌های شرکت توانیر در ذیل مجموعه علمی و فن‌آوری ریاست جمهوری اجرا کردیم. در این پروژه ساخت دستگاه بازیافت حرارت از دیگ‌های آب گرم و بخار (اکونومایزر تأسیساتی) به عنوان یک طرح فنآورانه و برای اولین بار در کشور انجام شد.

جمشیدیان گفت: در سال تولید، دانش‌بنیان، اشتغال آفرین موفق به ثبت اختراع این دستگاه نیز شدیم. یک نمونه از دستگاهی که ساختیم، در شرکت توانیر واقع در میدان ونک خیابان برزیل نصب شده است و یکسال و نیم است که با موفقیت از آن بهره‌برداری می‌شود.

وی افزود: این دستگاه در زمینه تاسیسات است اما قابل توسعه و بسط به بخش صنعتی نیز هست. در پی تجاری‌سازی دستگاه ساخته شده هستیم. عملکرد این دستگاه نشان می‌دهد که به کمک آن قریب به ۱۰ درصد راندمان انرژی دیگ­های آب گرم و بخار نسل قدیم افزایش می‌یابد.

مدیر بازار برق هلدینگ انرژی شستا گفت: با یک حساب سرانگشتی در می‌یابید که در سطح شهر تهران تعداد قابل توجهی از این دستگاه امکان نصب دارد و استفاده از آن دستاورد عظیمی از نظر صرفه‌جویی گاز برای کشور و همچنین بنگاه اقتصادی بهره­بردار به همراه خواهد داشت.

وی اضافه کرد: اگر در بحث کلان به موضوع نگاه کنیم، سوخت معادل انرژی صرفه‌جویی شده را می‌توان صادر کرد لذا استفاده از این قبیل تجهیزات فنآورانه هم منفعت در مقیاس خرد (مصرف کننده نهائی) و هم در اقتصاد کلان دارد.

پیشنهاد اجرای طرح‌های CCHP در هلدینگ‌های دارویی

جمشیدیان درباره طرح‌های اجرا شده در هلدینگ انرژی شستا بیان کرد: ما در هلدینگ انرژی دنبال این هستیم که با شرکت‌های زیر مجموعه شستا مثل صنایع دارویی که مصرف کنندگان بزرگی در بخش آب و بخار هستند، طرح‌های CCHP (تولید همزمان برق، حرارت و برودت) را اجرا کنیم.

وی افزود: این سیستم تولید انرژی قابلیت تولید برق، آب گرم/بخار و سرمایش را به طور همزمان برای یک واحد صنعتی دارد.

مدیر بازار برق هلدینگ انرژی شستا گفت: صنعت داروسازی به‌طور همزمان نیاز به گرمایش برای استریلیزاسیون تجهیزات پزشکی و داروسازی و همین‌طور نیاز به سردخانه‌هایی برای سرمایش مواد دارویی تولید شده و نگهداری آنها دارند.

وی اضافه کرد: با توجه به محدودیت‌هایی که در مصرف برق تابستان داریم، تامین برق پایدار برای آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. کشور با توجه به معضلاتی که در خصوص کرونا و کسری دارو و غیره بود، از نظر تولید مواد دارویی نیاز به فعالیت بیشتری دارد، بنابراین ما به واحدهای داروسازی، اجرای این طرح را پیشنهاد دادیم و از یکی دو مجموعه نیز بازدید داشتیم.

جمشیدیان درباره نحوه تامین انرژی مورد نیاز شرکت‌های داروسازی عنوان کرد: تاکنون این واحدها از شبکه برق می‌گرفتند. یکسری تاسیسات با متوسط عمر بالا با راندمان پایین حدود ۶۰ درصد دارند. برای سرمایش نیز از چیلر جذبی/تراکمی استفاده می‌کنند که مصرف انرژی بالایی دارد. با اجرای یک طرح CCHP می‌توان راندمان انرژتیک این واحدها را به حدود ۷۵ درصد رساند.

صرفه‌جویی انرژی قابل توجه با واحدهای CCHP

مدیر بازار برق هلدینگ انرژی شستا گفت: باتوجه به اینکه راندمان تولید برق از طریق نیروگاه‌های حرارتی کشور حدود ۹/۳۸ درصد و راندمان متوسط سیستم‌های حرارت مرکزی (آب گرم وبخار) نیز کمی بیش از ۶۰ درصد است با اجرای یک واحد CCHP راندمان انرژتیک کل مجموعه (در بخش گاز و برق) به حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد خواهد رسید. ضمن اینکه در این طرح‌ها نقطه تولید و مصرف انرژی نیز بسیار نزدیک به هم بوده و تلفات انرژی ناشی از ترانزیت نیز نخواهیم داشت.

وی افزود: این رقم در مهندسی انرژی عدد بسیار قابل توجهی است و می‌توان با اجرای چنین طرح هایی (البته به صورت اصولی)، انقلابی در کاهش شدت مصرف انرژی کشور و برون رفت از معضلات کسری فصلی حامل‌های انرژی ایجاد کرد.

جمشیدیان بیان کرد: اجرای طرح CCHP با همین قیمت‌های فعلی هم برای واحدهای داروسازی صرفه اقتصادی دارد. بر اساس محاسباتی که انجام دادیم، این طرح حدود ۳۳ درصد نرخ بازده داخلی (IRR) دارد. طرحی که ۳۳ درصد بازدهی داخلی دارد، طبیعتاً برگشت سرمایه‌اش سه تا چهار ساله خواهد بود.

وی ادامه داد: این طرح مزیت دیگری هم دارد و آن پایداری برق است که عملکرد تولیدی واحدهای تولیدی را تضمین می‌کند. ضمن اینکه با کاهش دمای خروجی محصولات احتراق و کاهش ساکس (SOx ) و ناکس)  (NOx در بحث زیست محیطی نیز انتشار آلاینده‌ها را به حداقل می‌رساند.

وی گفت: اجرای طرح‌های CCHP را به واحدهای داروسازی شستا پیشنهاد دادیم و آنها نیز از این طرح استقبال کردند. علاقمند هستیم که این سیستم برای آنها اجرایی شود. ما تازه رایزنی‌ها را آغاز کرده‌ایم و فکر می‌کنیم موضوع به نتیجه برسد.