به گزارش آتیه آنلاین، یک قرن از شکل‌گیری صنعت لوازم خانگی در ایران می‌گذرد. در قرن گذشته بسیاری از کارآفرینان به این فکر کردند که با ایجاد صنعت لوازم خانگی که تجهیزات آن کمی ساده‌تر از صنعت خودرو بود، علاوه بر تامین نیازهای داخلی، نیم نگاهی هم به بازارهای خارجی داشته باشند.

کارخانه ارج در ۱۳۱۶ توسط خلیل ارجمند، استاد دانشکده فنی دانشگاه تهران بنا نهاده شد. در ابتدا این کارخانه یک کارگاه کوچک بود اما ۳۴ سال بعد کارخانه ارج به اولین کارخانه تولید لوازم خانگی در ایران مبدل شد. این کارخانه به کمک ۲۳۰۰ نفر از پرسنل خود اقدام به تولید یخچال، بخاری، ماشین لباسشویی و کولر کرد.

در آن سال‌هایی که اصلاحات ارضی در جامعه مبتنی بر اقتصاد کشاورزی باعث از دست رفتن مشاغل شده بود، به کارخانه‌های لوازم خانگی به‌عنوان آلترناتیوی نگاه می‌شد که می‌توانست بار بخشی از اشتغال کشور را به دوش بکشد. هدفی که تا امروز هم دنبال می‌شود.

بر اساس آمارهای موجود، در حال حاضر صنعت لوازم خانگی ۳۰۰ هزار نفر اشتغال مستقیم و یک میلیون نفر اشتغال غیرمستقیم دارد و ۵۰۰ بنگاه فعال در حوزه صنعت لوازم خانگی فعال هستند.

اما صنعتی به این بزرگی، از مشکل قاچاق به شدت رنج می‌برد و سهم بزرگی از بازار این صنعت در اختیار کالاهای قاچاق است. بخشی از ظرفیت صنعت به دلیل پدیده قاچاق خالی مانده و به همین خاطر شاهد اشتغال از دست رفته در این حوزه هستیم.

بیش از هزار میلیاردتومان کالای قاچاق در بازار ایران

طبق اعلام ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در ۸ ماه ابتدای سال ۱۴۰۰ هزار میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان لوازم خانگی قاچاق وارد کشور شده است که نسبت به قاچاق ۳ هزار میلیاردی این حوزه در سال ۹۹، کاهش ۶۴ درصدی داشته است اما هنوز این حجم از قاچاق، آسیبی برای صنعت لوازم خانگی داخلی محسوب می‌شود.

بر اساس برآوردها، حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد بازار لوازم خانگی در اختیار محصولات قاچاق است. اما مشکل اینجاست که کالای بی‌کیفیت داخلی هم مصرف کننده را به سمت استفاده از کالای قاچاق هدایت کرده است.

کالاهای قاچاق از نظر کیفیت مورد بررسی قرار نمی‌گیرند و این مسئله ریسک خرید لوازم خانگی را افزایش می‌دهد اما آیا خریداران می‌توانند به طور کامل به کیفیت لوازم خانگی تولید داخل اعتماد کنند؟

بسیاری از خریداران نمی‌دانند آنچه در بازار در اختیار آنها قرار می‌گیرد چه کیفیتی دارد. زیرا کیفیت کالاهای تولید داخل و وارداتی آن طور که باید و از جنبه‌های مختلف کنترل نمی‌شود، در نتیجه مصرف کننده در فضایی مبهم اقدام به خرید می‌کند و بدیهی است که در چنین فضایی، اولویتی روشنی برای خرید وجود ندارد.

افزایش مصرف بیشتر انرژی با محصول غیر استاندارد

این همه داستان لوازم خانگی بی‌کیفیت نیست. به گفته مسئولان وزارت نیرو و سازمان استاندارد از آنجا که لوازم خانگی تولید داخل و وارداتی از نظر میزان مصرف انرژی مورد بررسی قرار نمی‌گیرند و از سوی دیگر قیمت برق هم در ایران ارزان است، شاهد هستیم که کالاهایی با مصرف انرژی بالا به ایران وارد می‌شود و کارخانه‌های تولید داخل هم توجهی به میزان مصرف انرژی در وسایل ساخت خود ندارند. این مسئله شدت مصرف انرژی در ایران را به ارقامی بیشتر از استانداردهای جهانی می‌رساند.

مصرف بیشتر انرژی در ایران به مفهوم صرف سوخت بیشتر و ضربه سنگین‌تر به اقتصاد ملی است.

چه باید کرد؟

بر اساس طرحی که از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت با مشارکت انجمن صنایع لوازم خانگی ایران تهیه شده است، قرار است با طراحی «نماد شفافیت» و درج آن بر روی لوازم خانگی تولید داخل یا وارداتی پس از بررسی کیفیت محصولات، فرهنگ استفاده از کالای دارای اصالت ایرانی در کشور نهادینه شود تا زمینه رضایت حداکثری مصرف کنندگان فراهم شود.

در حال حاضر مراحل طراحی نماد شفافیت در دست انجام است و به گفته مسئولان اتحادیه لوازم خانگی، وزارت صمت وظیفه نظارت بر کیفیت لوازم خانگی وارداتی (در صورت رفع ممنوعیت واردات) و انجمن لوازم خانگی نظارت بر محصولات تولید داخل را به عهده خواهد داشت. این دو مجموعه پس از بررسی قطعات مورد استفاده در لوازم خانگی و اطمینان یافتن از کیفیت وسیله تولید شده، اقدام به درج نشان اصالت بر روی این کالاها خواهد کرد تا مصرف کننده در زمان خرید با دیدن این نشان، از کیفیت محصول خریداری شده اطمینان حاصل کند.

آن طور که مجریان این طرح می‌گویند، در صورت اجرای چنین طرحی، علاوه بر شناسایی کالاهای قاچاق موجود در بازار، زمینه مقابله با این محصولات هم فراهم خواهد شد.

با کنترل بازار و مقابله با ورود کالای قاچاق به بازارهای ایران همچنین کنترل کیفیت محصولات تولید داخل در راستای رضایت مشتریان، زمینه برای فعال شدن بیشتر صنعت لوازم خانگی و تکمیل ظرفیت خالی این صنعت فراهم شده و اشتغال بیشتری هم در کشور ایجاد خواهد شد.