در حال حاضر بخش اعظمی از انرژی در اختیار این صنایع بزرگ است و حذف یارانه و افزایش قیمت حامل های انرژی بر این صنایع که نقش مهمی در بازارهای صادراتی دارند تبعاتی خواهد داشت و نیازمند اتخاد سیاست های جبرانی است.
اما ضرورت دارد که این جنس اصلاحگری به صورت تدریجی انجام شود نه به یکباره که شوک آن بازارهای دیگر را نیز متاثر از خود سازد.
اگر افزایش قیمتی در حامل های انرژی انجام بگیرد، این بار نباید سهم صنعت نادیده گرفته شود. اتخاذ سیاستهای جبرانی برای این بخش ضرورت دارد و باید اعتباری ویژه به بخش صنعت از محل قانون هدفمندسازی یارانه ها تخصیص یابد.
دکتر حمید رضا جیهانی پژوهشگر اقتصادی در بازارهای بین الملل در گفتگو با آتیه آنلاین در خصوص حذف یارانه انرژی بر واحدهای صنعتی می گوید : اگر دولت تصمیم در حذف یارانه انرژی داشته باشد علی القاعده باید اجازه دهد که آنها در فضای فروش محصولات و خدماتشان بتوانند قیمتی که می خواهند را در فضای کسب و کاری و فضای سازو کار عرضه و تقاضا اعمال کنند و دولت هم به سمت رگولاتور و تنظیم کننده کلیات اقتصاد ملی رود.
وی با اشاره به رویکردهای متفاوت اقتصادی در سیاست گذاری حاکمیت ها در دنیا می افزاید: در کشور ما دولت در سالیان اخیر قیمت گذاری و فرایندهای اقتصادی را به دست نامردی بازار که همان عرضه و تقاضاست سپرده است که به طور مثال برای صنایعی مثل فلزات و یا پتروپالایشی ها، محصولاتشان را به قیمت دستوری مد نظر خود در بازار مصرف کنندگان عرضه می کنند و در قیمت نهاده های تولیدشان که خوراک و انرژی است دخالت داشته که این روند همیشه موجب رشد عقب افتادگی های کاریکاتوری در صنایع و اقتصاد ما شده است.
وی تصریح می کند : در حال حاضر در حوزه انرژی و صنعت نیروگاهی ما چندین سال بهترین نقطه تولید انرژی و صادرکننده به کشورهای منطقه بودیم ولی اتفاقی که افتاده با توجه به سیاست گذاری های قیمتی دولت، کشور به مشکل انرژی برخورد کرده و مصرف خانوار به انرژی افزایش یافته ولی حجم تولید انرژی برای کشور افزایش نیافته و در تابستان و زمستان کشور دچار مشکلات بی برقی می شود.
این پژوهشگر اقتصادی می گوید : با توجه به اینکه اگر دولت سیاست گذاری های فعلی را به سمت و سویی ببرد که صنایع به سمت رقابتی و سازوکارهای عرضه و تقاضا برود و با توجه به رویکرد بودجه ۱۴۰۱ که قرار است از ۸ درصد رشد کشور ۴ درصد از محل بهره وری باشد قاعدتا باید صنایع توان رقابتی چه در ارتقای بهره وری در تولید و چه در ارتقای بهره وری در مصرف داشته باشند.
حذف یارانه ها در زمان بلوغ داخلی صنایع انجام شود
وی معتقد است : حذف یارانه انرژی در بازارهای صادراتی زمانی می تواند موثر باشد که صنایع به بلوغ داخلی رسیده باشند که بتوانند بهره وری ایجاد کنند و قیمت تمام شده مناسبی را مطابق استانداردها و عرف های بین المللی برای کالاها و خدماتشان ایجاد کنند و در بازارهای صادراتی حضور یابند.
یکی از مشکلات اقتصاد گلخانه ای ما این است که چون بعضی شرکت ها از نرخ خوراکی خیلی پایین در بازارهای جهانی استفاده می کردند و با رقبای جهانی حاشیه سودهای خیلی سنگین داشتند استنباط دولت این بود که منابع ملی کشور و برق توسط این شرکت ها صادر می شود ولی وقتی که قیمت خوراک و مواد اولیه به نرخ های جهانی داده شود صنعت ما هم به سمت و سوی چابکی می رود ومی تواند ظرفیت های خود را به نقطه اپتیموم برساند و بهره ور شود.
وی می گوید: متاسفانه فعالین بازارهای اقتصادی اعم از سرمایه گذاران و تولید کنندگان و فعالین بازارهای مالی که فعالان بازار سرمایه و بورس هستند دچار این واهمه هستند که دولت قصد دست اندازی در حاشیه سود و سوداوری شرکت ها را دارد و کسری منابع خود را از طریق بالا بردن قیمت تامین انرژی وکالاهایی که به صنایع می دهد و از طرفی سرکوب قیمتی محصولات و خدماتشان تامین کند و این نکته ای است که برای صنعت و اقتصاد ما خوب نیست.
روش دستوری کاهش یارانه انرژی اشتباه است
مهدی پور قاضی رییس کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی تهران و عضو انجمن ملی صنایع پلاستیک ایران نیز در گفتگو با آتیه آنلاین می گوید : حذف یارانه انرژی سیاست درستی است و با اصل کم کردن یارانه ها موافق هستم اما باید به تدریج و به شیوه ای که شوک به اقتصاد کشور وارد نکند کم شود در صورتی که مانند کالاهای دیگر به مردم شوک وارد شود اثرات منفی در پی خواهد داشت روش دستوری کاهش یارانه انرژی اشتباه است.
وی معتقد است : تخصیص یارانه به صنایعی همچون پتروشیمی که سودهای کلانی در پی دارد و انرژی ارزان می گیرند اشتباه است چون صنایع مشابه آنها در دنیا از انرژی بالاتری استفاده می کنند واما کالاهای ارزان تری به صنعت می دهند بنابراین ناکارایی این شرکت ها بیشترخواهد شد.
وی درپاسخ به این سوال که حذف یارانه انرژی تبعاتی برای صنایع خواهد داشت یا خیر می گوید : در صنعت پتروشیمی که کلی رانت و خوراک می گیرند و قیمت فروش آنها به قیمت جهانی است و محصولات را به قیمت پایین ارئه نمی دهند تبعاتی نخواهد داشت وهیچ سیاست جبرانی برای حذف انرژی نیازی نیست اما برای مابقی صنایع باید مشکلات بوروکراتیک کم شود و به تدریج یارانه کم شود تا افزایش قیمت انرژی را بتوانند جبران کنند.
مصاحبه از: فهیمه محمدخانی
نظر شما