شعیب بهمن، پژوهشگر ارشد مسائل اوراسیا در گفت‌وگو با آتیه آنلاین ضمن بیان این مطلب به صراحت عنوان کرد: ایران یک دولت غربگراست، کلید واژه‌ای که ناظر بر دیدگاه روس‌ها و چینی‌ها نسبت به رویکرد حاکم بر دولت ایران است که البته صحت و سقم این نوع از دیدگاه بی شک مسیرهای گوناگون تحلیلی را می‌طلبد.  

وی افزود: غالبا انتقادی که به دولت گذشته مطرح می‌شود، تمرکز بر کشورهای غربی و ایجاد زمینه‌های همکاری برای سرمایه‌گذاری در ایران است که این مسئله در دوره پس از برجام بسیار مشهود بود و البته این میدان دادن به غربی‌ها، دستاوردهای قابل ملموسی هم به همراه نداشت.

این کارشناس مسائل بین‌الملل اظهار کرد: گام‌های بلندی از سوی دولت سیزدهم برای احیای روابط با کشورهای همسایه برداشته شده است، اما به صراحت عنوان می‌کنم که این اقدام‌ها در صورتی اثربخشی لازم را به همراه خواهد داشت که عزم و اراده‌ای جدی برای تحقق آن وجود داشته باشد.

بهمن از انرژی به عنوان مهم‌ترین اهرم سیاسی یاد کرد و گفت: مولفه انرژی ابزاری است که توسعه اقتصادی و به دنبال آن ارتقای منافع ملی را به همراه خواهد داشت. چرا که تنها در سایه یک دیپلماسی انرژی فعال و بین‌المللی، دستاوردهای ارزنده و قابل توجهی رقم می‌خورد.

وی با بیان اینکه ایران و روسیه سیاست‌های همسویی در حوزه نفت و گاز دارند که تداوم آن تحرکات منطقه‌ای را به همراه خواهد داشت، اظهار کرد: بعضا دیده و یا شنیده می‌شود که بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان به ویژه حوزه انرژی اذعان می‌کنند که تهران و مسکو با تعارض منافع بالاخص در حوزه انرژی روبرو هستند. در پاسخ به این دیدگاه باید گفت بله درست است. ایران و روسیه تعارض منافع دارند اما این دلیل نمی‌شود که نتوانند با یکدیگر همکاری کنند. هر چند در پاره‌ای از موارد دیده شده که سیاست‌های ایران و روسیه در تثبیت قیمت‌های نفت و گاز بسیار راهگشا بوده است.

پژوهشگر ارشد مسائل اوراسیا ادامه داد: روسیه در حوزه دانش و فناوری بسیار غنی است. تکنولوژی‌هایی که در صنعت نفت و گاز به کار می‌برند، حتی در پاره‌ای از موارد نسبت به کشورهای غربی پیشتاز است و ایران برای دستیابی به دانش و فناوری روز دنیا می‌تواند با روس‌ها همکاری و مشارکت داشته باشد.

گاز اروپا صرفه اقتصادی ندارد

بهمن با بیان اینکه فرصت‌ها و ظرفیت‌های بیشماری برای تعامل دو جانبه میان ایران و روس‌ها به ویژه در حوزه انرژی وجود دارد که باید به آن جامعه عمل پوشاند، تصریح کرد: حضور در بازار گاز اروپا یکی از آن دست مواردی است که بعضا از سوی منتقدان مذاکره اخیر ایران و روسیه مطرح می‌شود، مبنی بر اینکه این مذاکره فرصت حضور در بازار اروپا را از دست ایران خارج می‌کند. البته باید پاسخ این منتقدان را اینگونه مطرح کرد؛ بازار گاز اروپا به چند دلیل عمده دیگر صرفه اقتصادی ندارد. روسیه خود به این امر واقف است و در پی کاهش سهم خود از بازار اروپاست و از طرف دیگر اروپایی‌ها هم به دنبال کم کردن سهم خود از مصرف انرژی‌های فسیلی بوده و برای جایگزین کردن روسیه در تامین گاز مورد نیازشان، راه‌های متعددی را در نظر دارند. بنابراین آنچه تصور می‌شود که فرصت حضور در بازار گاز اروپا از میان خواهد رفت، تصور غلط و اشتباهی است.

وی ادامه داد: کشور ما برای تامین گاز مورد نیاز داخلی با مشکلات عدیده‌ای روبروست و زیرساخت‌های کافی و لازم برای تولید گاز ندارد که باید هر چه سریعتر در این زمینه چاره‌اندیشی کرد تا در آینده کشور با مشکل کمبود گاز مواجه نشود، به فرض هم اگر شرایط لازم برای حضور ایران در بازار گاز اروپا فراهم شود، گازی برای صادرات وجود ندارد. بنابراین خلاف چیزی که عنوان می‌شود، بازار گاز اروپا نه تنها در اولویت نیست، بلکه صرفه اقتصادی هم نخواهد داشت.

پژوهشگر ارشد مسائل اوراسیا یادآور شد: در منطقه فرصت‌های زیادی برای تامین گاز وجود دارد که ایران می‌تواند با بهره‌مندی از این فرصت‌ها نهایت بهره و استفاده را ببرد.