به گزارش آتیه‌آنلاین، ۷۰۰۰ استارتاپ ذیل شتاب‌دهنده‌ها و کارخانه‌های نوآوری در کشورمان فعال هستند، از این جامعه ۷۰۰۰ استارتاپی حوزه‌های تولید محتوا، آموزش، توزیع دیجیتال اقلام و تجارت الکترونیک رشدهای چندصد درصدی را کسب کرده‌اند و توانستند بار زیادی از فعالیت‌های روزمره مردم را در این شرایط سخت به دوش بکشند.
ضروری بودن راه‌اندازی کسب و کارهای بی‌نیاز از مکان
وضعیت اقتصادی در بسیاری از کشورهای دنیا بسامان نیست. اغلب کسب و کارها در طول یک سال اخیر کمتر سودی کسب کرده‌اند. همین امر در بازارهای مختلف موجب ورشکستگی شمار بالایی از برندها شده است. امروزه مدیریت کسب و کار بدل به چالشی گسترده شده است. شیوع ویروس کرونا برای اغلب کارآفرینان به معنای پایان روزهای خوش قبلی است. اکنون مدیریت کسب و کارهای موجود نیز چالش بزرگی است، چه برسد به راه اندازی کسب و کارها تازه.
بی تردید راه اندازی کسب و کار مستقل گزینه بی دردسری نیست. برخی از برندها در مسیر مدیریت کسب و کار به طور مداوم با چالش های گسترده مواجه هستند. اغلب کارآفرینان از نظر سطح فعالیت دچار مشکلات بسیار زیادی می شوند. معنای ضمنی این امر نیاز به کار برای ساعت های بیشتر در طول روز است. همچنین از نظر سطح درآمد نیز همه چیز به میزان سود نهایی شرکت بستگی دارد. شاید در ماه های نخست کارآفرینان حتی نیاز به کاهش هزینه های شخصی نیز پیدا کنند. اغلب برندها برای تعامل با چنین مشکلاتی دارای برنامه مشخصی نیستند. کسب و کارهای تازه تاسیس به دلیل عدم آشنایی با شرایط متغیر حوزه کسب و کار بیشتر از دیگر برندها در معرض خطر هستند. امروزه شمار بالایی از کسب و کارهای تازه تاسیس در عمل پس از چند ماه از عرصه رقابت کنار می روند. دلیل این امر، علاوه بر مشکلات ناشی از مدیریت کسب و کار، بحث ناتوانی کارآفرینان برای تحمل فشارهای جاری است.
یکی از ضرورت های اصلی هر کسب و کار استفاده از دفتر اصلی است. خرید یا اجاره دفتر رسمی همیشه برای برندهای تازه تاسیس دشوار بوده است. همین امر موجب کاهش تعداد کسب و کارهای تازه در طول دوران کرونایی شده است. اگر کارآفرینان در تلاش برای توسعه کسب و کار در طول سال های پیش روی هستند، باید تغییرات اساسی در نحوه مدیریت شان ایجاد نمایند. مهمترین مسئله در این میان چرخش از سوی ایجاد دفتر رسمی برای کسب و کار به سوی مدیریت از راه دور است. این مفهوم تحت عنوان کسب و کارهای بدون مکان ارزیابی می شود. مهمترین مسئله در این میان کاهش هزینه های کسب و کارها در قالب این شرایط است.
شرایط نامشخص
شرایط اقتصادی نیازی به تعریف و تشریح ندارد. بسیاری از اقتصادهای بزرگ دنیا هنوز هم درگیر بحران کروناست. همین امر موجب کاهش انگیزه برندها برای تاثیرگذاری بر روی مخاطب هدف و همچنین مدیریت مالی شده است. برخی از برندها در طول یک سال اخیر حتی حوزه فعالیت شان را نیز تغییر داده اند. نکته مهم در این بین تلاش برخی از کارآفرینان برای کسب سود حتی در شرایط کنونی است.
وقتی شرایط نامشخصی پیش روی کسب و کارها قرار دارد، کاهش هزینه ها ضرورتی اجتناب ناپذیر خواهد بود. اگر یک کسب و کار در این میان توانایی مدیریت شرایط را نداشته باشد، با انبوهی از بدهی های مالی مواجه خواهد شد. وقتی تمام شرایط عرصه کسب و کار همراه با نگرانی و استرس فزاینده است، باید نسبت به تغییر شرایط به گونه ای تاثیرگذار اقدام کرد. در غیر این صورت کسب و کارها زودتر از آنچه فکر کنند، ورشکسته خواهند شد.
پاسخگویی به سوالات شخصی
نگاهی به اطراف بسیاری از مسائل در مورد مفهوم کسب و کارهای بدون مکان را مشخص می سازد. شما به عنوان یک کارآفرین از دفتر چند برند بزرگ به طور دقیق اطلاع دارید؟ نکته جالب اینکه بسیاری از برندهای بزرگ هنوز هم دفتر مشخصی ندارند. این امر در مورد فرآیند توسعه کسب و کارها به خوبی قابل مشاهده است. گوگل برای نخستین بار در یک گاراژ شخصی متولد شد. این برند تا مدتها در همان پارکینگ به رشد ادامه داد بنابراین در طول سال های اولیه دفتر رسمی این برند شامل یک پارکینگ شخصی بود.
اگر شما به عنوان کارآفرین پرسش های زیادی در مورد کسب و کارهای بدون مکان مشخص دارید، باید نسبت به یافتن پاسخ های مناسب اقدام نمایید. در غیر این صورت بخش قابل ملاحظه ای از فرآیند کسب و کارتان با مشکلات اساسی مواجه خواهد شد.
آغاز کسب و کار بدون مکان
بدون تردید بحث از چگونگی شروع یک کسب و کار بدون نیاز به مکان بسیار مفصل است. این امر مشکلات بسیار زیادی برای کسب و کارها ایجاد می کند. امروزه بسیاری از کسب و کارها پیش از ورود به عرصه های نوین فعالیت کاری هیچ آگاهی از آنها کسب نمی کنند، با این حساب تکلیف بسیاری از آنها از پیش مشخص خواهد بود. تمام فرآیندهای مربوط به آگاهی از وضعیت برند باید پیش از شروع رسمی کار صورت گیرد. در غیر این صورت تاثیرگذاری موردنظر را نخواهد داشت.
شروع کسب و کار بدون نیاز به مکان باید به طور عمدهای بر پایه فناوری‌های نوین باشد. از نمونههای مشخص در این میان آمازون و اوبر هستند. دو برند فوق بدون نیاز به مکان مشخصی اقدام به توسعه کردند. امروزه هر دو برند مذکور دامنه وسیعی از مشتریان جهانی را به خود جلب کرده‌اند. برخی از برندها به اشتباه مفهوم بینیازی به مکان مشخص برای کسب و کار را به معنای ساماندهی تمام امور از خانه میدانند. مسئله اساسی در این میان عدم نیاز به دفتر رسمی است، اما شاید انبار مشخصی موردنیاز باشد.
دگرگونی مفهوم ارتباط با مشتری با استارتاپ‌ها
تبسم لطیفی بنیان‌گذار یک استارتاپ می‌گوید: در کسب‌وکار سنتی «ارتباط با مشتری» طبق تعریف استارتاپی وجود ندارد. در واقع رابطه کسب‌وکار با مشتری رابطه‌ای یک بعدی است که در آن مشتری بابت دریافت خدمت یا محصول مشخصی؛ مبلغی را پرداخت می‌کند. تا پیش از ظهور استارتاپ‌ها بُعد دیگر این رابطه –دریافت بازخورد از مخاطب- مغفول مانده یا به صورت جدی به آن پرداخته نمی‌شد. اگرچه بسیاری از شرکتها صفحه‌ای برای دریافت انتقادات و پیشنهادات در وب‌سایت‌های خود قرار داده بودند اما در عمل سازوکار مناسبی برای بازخورد گرفتن از مخاطب و استفاده از این بازخوردها در راستای بهبود تجربه کاربران نداشتند.
از طرفی کاربران نیز راه ارتباطی مناسبی با سازمان ارائه‌دهنده خدمت یا محصول نمی‌شناختند. همین موضوع منجر می‌شد به اینکه انتظار و مطالبه‌ای برای بهبود خدمت یا محصول مربوطه نداشته باشند و در صورت وجود مشکل و نارضایتی، یا به کیفیت حداقلی آن قناعت می‌کردند یا نهایتا کاری که می‌کردند این بود که که دیگر از آن محصول نخرند.
در حالی‌که ایجاد یک رابطه سازنده دوطرفه بین کسب‌وکار و مشتری یکی از پایه‌های اصلی راه‌اندازی یک استارتاپ است. استارتاپ به عنوان یک کسب‌وکار نوآورانه دائما در حال دریافت بازخورد از کاربران، بررسی بازخوردها، بازبینی دائمی نقشه مسیر و تلاش پیوسته با هدف بهبود تجربه کاربر است.»
ارتباط مشتری و استارتاپ‌ها مرهون شبکه‌های اجتماعی
باید گفت ارتباط با مشتری از طریق نظرسنجی در بستر وب‌سایت، اپلیکیشن‌های موبایل و پیامک، تماس‌های تلفنی سنجش میزان رضایت، قراردادن اهرم‌های انگیزشی برای مشارکت بیشتر و همچنین برقراری ارتباط در شبکه‌های اجتماعی و پاسخگویی به دیدگاه‌ها، انتقادات و پیشنهادات کاربران که گاها توسط خود مدیران استارتاپ‌ها انجام می‌شود، نمونه‌هایی از استراتژی ارتباط با مشتری استارتاپ‌هاست که تا پیش از آنها در کسب‌وکارهای سنتی چندان دیده نمی‌شد.
بدیهی است که بخش مهمی از این ارتباط خوب مرهون شبکه‌های اجتماعی است که بستر لازم برای ارتباط مفید و موثر را فراهم کرده‌اند، با این‌حال منکر این حقیقت نمی‌توان شد که در همین شبکه‌های اجتماعی انتظارات جامعه برای پاسخگویی از یک استارتاپ به مراتب بالاتر از یک کسب‌وکار سنتی است که خود نشانه‌ای برای فرهنگ پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری ساخته‌شده توسط استارتاپ‌هاست.
این مطالبات فقط به کیفیت ارائه محصول و خدمت ختم نمی‌شود، بلکه مخاطبان بسیاری از تصمیمات کسب‌وکار در حوزه‌های مختلف از جمله منابع انسانی، بازاریابی و حتی گاهی تصمیمات استراتژیک کسب‌وکار را در بوته نقد قرار می‌دهند و استارتاپ نیز خود را موظف به پاسخگویی و تا حد امکان جلب رضایت عموم می‌داند.
در این میان، پلتفرم‌ها به عنوان گروهی خاص از استارتاپ‌ها، یک گام فراتر رفته و با نمایش عمومی نظرات و امتیازات تامین‌کنندگان و سرویس‌دهندگان این حق را برای مشتری ایجاد می‌کنند که پیش از سفارش از میزان رضایت کاربران قبلی مطلع شود.
امروز کمتر کسی بدون خواندن نظرات خریداران قبلی و توجه به امتیاز یک محصول یا یک سرویس‌دهنده اقدام به سفارش آن می‌کند. دریافت بازخورد از کاربران و نمایش این بازخوردها و امتیازات به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر یک پلتفرم و یکی از نیازمندی-های اصلی یک بازارگاه، تامین‌کنندگان و سرویس‌دهندگان را در راستای کسب امتیاز بالاتر و برنده شدن در این بازار رقابتی به تلاش بیشتر برای ارائه سرویس بی نقص و محصول باکیفیت هدایت می‌کند.
این شیوه جدید ارتباط دوسویه و غنی کسب‌وکار با مشتری که توسط استارتاپ‌ها گسترش یافته، فرهنگ مطالبه‌گری از سوی مشتری و فرهنگ پاسخگویی از سوی کسب‌وکار را تقویت کرده و نه تنها به ایجاد بازاری آزاد و رقابتی و ارائه محصولات و سرویس‌های به مراتب باکیفیت‌تر کمک می‌کند، بلکه در جا افتادن این فرهنگ در سایر بخش‌های جامعه تاثیر شایانی دارد.
استارتاپ‌ها بازوی دولت و خدمات الکترونیک
آنچه که امروز، حضور ویروس کرونا به آن سرعت بخشیده، دورکاری و اقدامات غیرحضوری است. اقداماتی که برای ایجاد یک دولت الکترونیک در دست انجام بوده و تاکنون نیز ادامه دارد. ظرفیت استارت آپ ها در زمینه توسعه خدمات سازمان‌های مختلف علی الخصوص سازمان تامین اجتماعی که اکثر خدمات پرمراجعه خود را غیرحضوری کرده و تا چند وقت دیگر نسخ کاغذی نیز از سیستم درمانی این سازمان حذف خواهند شد، کمک شایانی خواهند کرد و به جرات می‌توان گفت در زمینه خدمات غیرحضوری می توان از ظرفیت این گروه‌ها استفاده کرد. مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی در نشستی که تابستان با گروهی از استارتاپ‌ها برگزار شده بود عنوان کرد: «با توجه به برنامه‌های در حال اجرا در زمینه توسعه خدمات غیر حضوری، تا حد امکان زمینه سازی لازم برای بهره برداری از خدمات استارت آپ ها انجام خواهد شد.»
مصطفی سالاری همچنین از اختصاص تعدادی از شعب تامین اجتماعی برای ارائه خدمات به شرکتهای استارت آپی خبر داد و گفت: در این شعب منتخب افرادی که آشنایی کافی با ماهیت فعالیت این شرکتها دارند عهده دار انجام امور بیمه‌ای شرکت ها خواهند شد.
وی بر تسهیل خدمت رسانی به شرکتها استارت‌آپی تاکید کرد و گفت: کار گروهی با حضور نمایندگان شرکتهای استارت آپی مسائل فی مابین را به صورت هفتگی پیگیری خواهند کرد و در فضای مجازی نیز با مجموعه نمایندگان این شرکت ها تعامل مستمر خواهیم داشت.»
لزوم حمایت از جریان نوآورانه استارتاپی در کشور
باید گفت سهم شبکه های اجتماعی در بهبود شرایط کسب و کار و ورود آن به این حوزه به عنوان مثال اینستاگرام با ۵۸ درصد، تلگرام با ۱۱ درصد، فیس بوک با ۹ درصد، لینکدین با ۶ درصد، توییتر با ۴ درصد، آپارات با ۳ درصد و بله با یک درصد در فضای کسب و کار کشور نقش مفیدی ایفا می‌کنند.
رئیس مرکز فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری معتقد است شیوع ویروس کرونا و اپیدمی گسترده آن در دنیا و به تبع آن در کشور ما، بازار جدید، بکر و نهفته‌ای را پیش روی برخی استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا و خدماتی کشور باز کرده و برخی دیگر را تحت تاثیر منفی قرار داده است.
به گفته اسماعیل قادری فر، ظهور و بروز استارتاپ‌های حوزه آموزش و تولید محتوا توانستند بار سنگین آموزش حضوری را با کیفیت مناسب به دوش بکشند تا وقفه‌ای در امر آموزش، پژوهش و تحصیل به وجود نیاید؛ این نشان می‌دهد که استارتاپ‌ها در برهه‌های گوناگون چقدر خوب می‌توانند با شرایط جامعه خودشان را وفق بدهند و کمک حال بخش‌های مختلف کشور باشند.
قادری فر معتقد است استارت‌آپ‌های حوزه دارو و تجهیزات پزشکی و شرکتهای دانش بنیان که در این حوزه فعال هستند روی خوش این سکه بودند به این معنا که ما در زمینه دارو، ماسک، محصولات ونتیلاتور با کمک همین کسب و کارهای نوی استارتاپی و دانش بنیان در این عرصه سربلند بیرون آمدیم و کشور از ظرفیت این‌ها حداکثر بهره برداری را کرد. حوزه‌های استارت‌آپی تجارت الکترونیک و بازار دیجیتال توانستند مسئولیت خوبی را به عهده بگیرند؛ این حوزه رشد ۳۰۰ درصدی داشته که باعث افتخار است. استارتاپ‌های حوزه فین تک و تراکنش‌های مالی خیلی خوب و قوی بار سرویس‌دهی شبکه بانکی را در فضای مجازی توانستند به دوش بگیرند.
به گفته قادری فر، اما بخشی از عناصر فعال در اکوسیستم استارتاپی کشور هم این روزها طبیعتاً روزهای سختی را طی کرده‌اند که آن هم در حوزه گردشگری و صنعت توریسم، بوم گردی، رزرو و فروش بلیط قطار، هواپیما، اتوبوس است که به واسطه افت شدید و کاهش معنی‌دار سفرهای مردمی دچار ضربه شدند.این استارت‌آپ‌های متضرر به نوعی به سمت تغییر استراتژی می‌اندیشند و به فکر تورهای مجازی و سرویس‌های هوشمند و هدفمند هستند.
رئیس مرکز فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری معتقد است باید از این جریان نوآورانه در کشور حمایت شود و قطعا خواهند توانست در حوزه‌های فناوری‌محور خوش بدرخشند.
وی تاکید می‌کند مجموعاً جامعه استارتاپی عمدتاً رشد داشتند و این رشد در تنوع به توسعه کسب‌وکار آنها قابل مشاهده است.»
و در آخر ...
همه ما در یک برهه زمانی شکست می‌خوریم، حتی استارتاپ‌ها هم ممکن است شکست بخورند. در بسیاری از موارد موفق می‌شویم. استارتاپ‌ها هم موفق می‌شوند. باید خودمان را بشناسیم. تصمیم بگیریم و در این برهه زمانی که می‌توان جور دیگری به خدماتی که به مردم ارائه می‌شود، کمک کرد. متناسب با شرایط خود و جامعه و استارتاپ برنامه‌هایی را برای حمایت از استارتاپ‌ها در نظر گرفته شود. در مناطقی مانند خاورمیانه و مناطق در حال توسعه نیاز است تا فرهنگ استارتاپی و اقتصاد نوین یا اقتصاد دیجیتال به خوبی رشد کند و حالا فضا با خدمات هوشمند برای آنها فراهم شده است.
نظر شما