به گزارش آتیه آنلاین، مقایسه و بررسی آمار تولید و فروش ایران‌خودرو و سایپا نشان می‌دهد که از ابتدای سال جاری تا پایان آبان ماه بالغ بر ۵۸۲ هزار دستگاه خودرو تولید شده است که ۲۹ هزار و ۶۰۵ دستگاه آن تجاری نشده و در آمار خودروهای احتمالا ناقص ثبت شده است که از این تعداد بالغ بر ۱۳ هزار دستگاه متعلق به ایران‌خودرو، بیش از ۱۶ هزار دستگاه متعلق به سایپا و ۲۵۰ دستگاه سهم پارس‌خودرو است.

تولید این خودروها با اعتراض نمایندگان مجلس روبرو است. نمایندگان مجلس معتقدند که نباید تولید خودروی ناقص به یک روند در صنعت خودروسازی تبدیل شود.

آن‌طور که امیرحسن کاکایی عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت به آتیه آنلاین گفت: خودروسازی یک مجموعه بزرگ است که شرکت‌های مختلفی همزمان در آن کار می‌کنند.

وی افزود: حول و حوش ۴۰۰ تا ۶۰۰ شرکت، بستگی به نوع شرکت‌ها همزمان با هم کار می‌کنند و یک چیزی حدود شش هزار قطعه را جمع می‌کنند و اسم آن خودرو می‌شود. در دنیا هم این‌گونه است. یک وقتی از این ۴۰۰ شرکت، دو شرکت یک قطعه‌ای را به خط تولید نمی‌رسانند.

هزینه‌بر بودن خواباندن خط

کاکایی بیان کرد: در چنین شرایطی شرکت‌ها در خط به تولید ادامه می‌دهند. زیرا اگر تولید را ادامه ندهند، خواباندن خط خیلی هزینه دارد. خط رنگ را نمی‌توان همین‌گونه خاموش کرد و فردا صبح روشن کرد.

وی ادامه داد: باید این خط ۲۴ ساعته کار کند. اگر آن را خاموش کنید و بعد روشن کنید، یکسری هزینه‌های اضافه دارد. این شدنی نیست.

به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت، تولید خودروی ناقص موضوع متداول در دنیا است و به اندازه یک روز یا دو روز، ممکن است در تامین قطعه اختلال ایجاد شود و خودروی ناقص تولید شود.

وی افزود: متاسفانه در ایران به دلیل اتفاقاتی که در این سه تا چهار سال به خاطر تحریم‌ها افتاده است و مسایل قیمت‌گذاری و غیره، این مسئله به یک روند تبدیل شده است. هم‌اکنون که با شما صحبت می‌کنم، در دنیا تراشه‌های الکترونیکی کم شده است و در تامین آن مشکل داریم. این باعث شده است که متاسفانه خودروسازان روالی که برای یکی دو روز خوب است (یعنی تولید خودروی ناقص) را برای سه ماهشان استفاده می‌کنند. مثلا یکباره صد هزار خودروی ناقص تولید می‌کنند.

کاکایی عنوان کرد: یک نکته دیگر که باید بگویم این است که خودرویی که چهار تا چرخ دارد و موتورش سوار می‌شود، می‌تواند روی پای خود داخل پارکینگ برود اما برخی قطعات این خودرو کم است. مثلا یک ECU آن کم است. این را می‌شود بعدا روی خودرو سوار کرد. به خاطر همین خودروسازان تولید خودرو را ادامه می‌دهند.

وی اضافه کرد: خودرو در عمل تولید می‌شود. بعد داخل پارکینگ می‌رود. هر وقت قطعه به‌خصوص آن آمد، این قطعه که نسبتا ساده است، داخل پارکینگ یا خط اصلی روی خودروی ساخته شده سوار می‌شود. آن وقت خودرو را تحویل مردم می‌دهند.

این عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت عنوان کرد: در فرآیند تولید خودروی ناقص، شما مثلا یکباره عکس از بالای پارکینگ می‌گیرید و می‌بینید که دریایی از خودرو وجود دارد اما محصول به بازار عرضه نشده است. بله در ظاهر این خودروها آماده است، ولی در حقیقت می‌بینید که یک قطعه‌ای را ندارد و چون تحویل خودروی ناقص خلاف قانون است، خودروساز نمی‌تواند آن را تحویل مردم بدهد.

مشکلات گمرکی عامل تولید خودروی ناقص

کاکایی درباره دلایل افزایش تعداد خودروی ناقص گفت: متاسفانه علیرغم همه تلاش‌هایی که شده است، ما همچنان مشکلات گمرکی و مشکلات تامین قطعات داریم. به‌خصوص آن قطعاتی که از خارج می‌آید. این مسئله در شرایط تحریمی طبیعی است.

وی اضافه کرد: سه سال است که حضرت آقا شعارهای سال را در حمایت از تولید می‌دهند. به‌طور خاص امسال هم شعار پشتیبانی از تولید و مانع‌زدایی انتخاب شد، اما من حداقل نتوانستم از اول سال تاکنون موردی پیدا کنم که حتی یک مانع از جلوی تولید برداشته شده باشد.

این عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت عنوان کرد: یکی از مشکلاتی که همچنان پیش روی صنعت خودرو است، مسایل گمرکی است. من نمی‌گویم این موانع نباید باشد و بالاخره یکسری قوانین باید در گمرک رعایت شود، ولی مثلا یکباره یک قطعه‌ای می‌رسد و به اندازه سه ماه به مصرف می‌رسد. خودرو را جمع می‌کنند و دوباره این قطعه سه ماه به دلیل گیر کردن در گمرک دچار کمبود می‌شود. این جور مسایل باعث شده است که متاسفانه رقم خودروهای ناقص بالا و پایین شود.

وی ادامه داد: در یک مقطعی جمع خودروهای ناقص به ۲۰۰ هزار تا رسید، در مقطعی دیگر به ۶۰ تا ۷۰ هزار تا رسید. این نوسانات متعلق به آن وضعیت است.

ضرر اقتصادی ناشی از تولید خودروی ناقص

کاکایی تاکید کرد: تولید خودروی ناقص ضرر دارد. وقتی یک خودرو ناقص تولید می‌شود و داخل پارکینگ می‌رود، این مثل آن است که پولی داخل پارکینگ بماند و از نظر اقتصادی برای تولیدکننده ضرر دارد.

وی افزود: ضمن اینکه از نظر کیفی هم ضرر است. خودرو داخل پارکینگ یک ماه، دو ماه یا سه ماه زیر آفتاب می‌ماند. مستهلک می‌شود و برای عرضه به بازار، یکسری دوباره کاری دارد. مثلا پرنده از آنجا رد می‌شود و نیاز به رنگ دوباره دارد. اینها همه هزینه است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت بیان کرد: از سوی دیگر بازار هم به دلیل کاهش عرضه، تحت نوسان قرار می‌گیرد. یک مدت خودروی زیادی وارد بازار می‌شود و یک مدت خودرو وارد نمی‌شود. این کار ضرر دارد و شکی در این موضوع نیست.

وی افزود: سئوال اصلی این است که چکار می‌شود کرد؟ واقعیت این است که کارهایی که باید وکلای مجلس می‌کردند و روسای دولت‌ها و وزرا انجام می‌دادند، انجام نشده است.

کاکایی یادآور شد: ما دو مانع کلان در صنعت خودرو داریم. یکی بحث تحریم‌ها است که باید آن را بپذیریم اما موانع گمرکی و تخصیص ارز هم سر جای خودش هست. اینها همه مانع است.

وی ادامه داد: تخصیص درست ارز بسیار مهم است. گاهی ارز برای تامین نیازهای صنعت خودرو تخصیص داده نمی‌شود یا سه ماه طول می‌کشد که ارز به افراد بدهند. در کشوری که در تحریم است، طرف خارجی تا پولش را نقد نگیرد، به ما کالا نمی‌دهد. ضمن اینکه ما برای دور زدن تحریم‌ها صد جور باید محصول را بچرخانیم و دور زدن تحریم‌ها به همین سادگی نیست.

این عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت بیان کرد: مشکل تحریم سر جای خودش هست از سوی دیگر با قیمت‌گذاری دستوری که انجام داده‌اند، باعث شده‌اند که در طی این سه سال و نیم، بالای صد هزار میلیارد تومان زیان رسمی وارده به خودروسازان باشد.

وی افزود: همه غر می‌زنند که چرا این عدد بالاست اما در حقیقت مشکل اصلی را کس دیگری پیگیری نکرده است. مشکل اصلی قیمت‌گذاری غلط است.