محمد شرافتی معاون دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفتگو با آتیه آنلاین درباره این مرکز گفت: ما بر اساس نتایج پهنه‌بندی و مطالعات در ۳۲ حوضه آبخیز نیاز به ایستگاه معرف زوجی داریم.

وی افزود: با کمک تکنولوژی GIS و تلفیق این اطلاعات با نقشه توپوگرافی، مناطق همگن کشور از نظر اقلیم، خاک و پوشش گیاهی را بدست آوردیم. به این ترتیب ۳۲ منطقه همگن را شناسایی کردیم.

شرافتی بیان کرد: از ۳۰ سال پیش تاکنون در این مناطق همگن اقدام به ساخت ایستگاه‌های پایش معرف کردیم. در حال حاضر ۱۲ ایستگاه به مرحله بهره‌برداری رسیده است.

وی ادامه داد: ایستگاهی که در یزد افتتاح شد، دوازدهمین ایستگاهی است که به کمک همکاران ما احداث و به مرحله بهره‌برداری رسیده است.

به گفته معاون دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک در ایستگاه‌های معرف زوجی هفت بخش پایش می‌شود. تمام فاکتورهای ورودی و خروجی به حوضه آبخیز اعم از مسایل اجتماعی، طبیعی و فیزیکی مورد اندازه‌گیری قرار می‌گیرد.

وی اضافه کرد: در این ایستگاه‌ها ایستگاه هواشناسی وجود دارد. دستگاه‌های هیدرومتری، فرسایش رسوب، نفوذپذیری پوشش گیاهی و غیره مورد سنجش قرار می‌گیرد.

شرافتی گفت: آب‌های زیرزمینی یکی مسایلی است که آبخیزنشین‌ها با آن درگیر هستند و اجرای عملیات آبخیزداری به معیشت آنها کمک می‌کند.

وی هدف از ارزیابی پارامترهای مرتبط با حوضه‌های آبخیز را ارزیابی اثربخشی اقدامات انجام شده در زمینه حفاظت خاک و آبخیزداری اعلام کرد.

معاون دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک تاکید کرد: هدف اصلی ما کمی کردن نتایج اثربخشی آبخیزداری، مدیریت رواناب، استحصال، کنترل فرسایش و غیره است. می‌خواهیم بدانیم با انجام اقدامات آبخیزداری هر یک از این پارامترها چه تغییراتی کرده است.

وی افزود: با ایجاد ایستگاه‌های ارزیابی، نوع اقدامات انجام شده در هر منطقه هم بررسی می‌شود. می‌خواهیم ببینیم آیا سازه مناسب برای منطقه انتخاب شده است یا باید نوع سازه‌ها عوض شود.

شرافتی عنوان کرد: ما فقر آمار و اطلاعات در کشور داریم. با تولید این آمار، مدیریت کلان حوضه آبخیز امکان‌پذیر می‌شود. می‌توانیم مناطق حاد، نیمه حاد و غیره را شناسایی کنیم.

وی اضافه کرد: اطلاعات ایستگاه پایش یزد و دیگر ایستگاه‌ها به صورت آنلاین به سازمان جنگل‌ها منتقل می‌شود. اطلاعات تولید شده در ایستگاه‌های ما در ستاد حوادث غیر مترقبه کارکردهای اساسی دارد. میزان بارندگی، شدت وقوع سیل و ... با اطلاعات ایستگاه ما قابل پیش‌بینی است و با سیستم هشدار اطلاع‌رسانی می‌شود.

معاون دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک یادآور شد: در پیش‌بینی وقوع حریق جنگل، بیمه حوادث کشاورزی و تاسیسات از این اطلاعات می‌توان استفاده کرد.

وی افزود: تولید اطلاعات تخصصی وظیفه هر دستگاه اجرایی است. همان‌طور که پلیس راهور باید اطلاعات میزان ترافیک را به دقت داشته باشد، ما در دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک به عنوان تنها متولی بحث خاک کشور به دنبال تولید اطلاعات تخصصی حوزه خود هستیم.

شرافتی گفت: یکی از دستاوردهای ایستگاه‌های پایش، اجرای ده‌ها تحقیق در زمینه فرسایش خاک است که توسط مراکز تحقیقاتی انجام شده است و به علوم پایه منابع طبیعی کمک کرده است.

وی یادآور شد: در ایستگاه یزد از ادوات و تجهیزات دانش‌بنیان ایرانی که ثبت اختراع شده استفاده شده است. دکتر اختصاصی این ادوات را ثبت اختراع کرده است.