به گزارش آتیه آنلاین، امضای قرارداد ۲۰ ساله با ونزوئلا در صدر اخبار هفته گذشته قرار داشت. امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه خبر داد که به زودی قراردادی با کشور ونزوئلا به امضاء خواهد رسید و در چارچوب این قرارداد، خودروسازان ایرانی در این کشور فعال می‌شوند، اما امضای قرارداد با ونزوئلا چه تأثیری بر مبادلات تجاری بین دو کشور خواهد گذاشت؟ آیا فاصله زیاد جغرافیایی، تعاملات تجاری بین دو کشور را با مشکل مواجه نخواهد کرد؟ در این رابطه با محمدرضا کریم‌زاده، مدیرکل دفتر اروپا و آمریکا سازمان توسعه تجارت گفت‌وگو کردیم. به گفته او، با فعال شدن روابط تجاری بین ایران و ونزوئلا با استفاده از خط کشتیرانی که سازمان اتکا برقرار کرده است، می‌توان از ظرفیت موجود برای مدیریت هزینه حمل استفاده کرد. طبیعتاً با توسعه مراودات و افزایش سطح مبادلات، صرفه اقتصادی حاصل می‌شود. به گفته کریم‌زاده، ونزوئلا با ۳۰ میلیون نفر جمعیت و ۹۱۲ هزار کیلومتر مربع مساحت، می‌تواند به عنوان هاب منطقه آمریکای لاتین برای ما مطرح باشد و با توجه به اینکه زیرساخت‌های مناسبی برای کار در این کشور وجود دارد (و از سوی دیگر به دریای کاراییب و اقیانوس اطلس شمالی نیز دسترسی داشته و با کشورهای برزیل، کلمبیا و گویان نیز مرز مشترک دارد) لذا این کشور جایگاه خاصی در منطقه دارد و می‌تواند دسترسی ما را به دیگر بازارهای منطقه آمریکای لاتین به خوبی فراهم کند. کریم‌زاده می‌گوید: «ایران یک فروشگاه در کشور ونزوئلا افتتاح کرده است و انواع کالاهای ایرانی را در این فروشگاه عرضه می‌کند. از نگاه مدیرکل دفتر اروپا و آمریکا سازمان توسعه تجارت، وجود سنتی برزیل در بازارهای ونزوئلا مانعی برای توسعه روابط تجاری با این کشور به حساب نمی‌آید؛ زیرا در گذشته در معادن ونزوئلا شرکت‌های کانادایی، استرالیایی و آمریکایی حضور داشتند که اکنون این کشور را ترک کرده و امروز این فرصت برای شرکت‌های ایرانی فراهم شده تا در یک همکاری برد- برد در ونزوئلا حضور داشته باشند. نخستین کشور حاضر در بازارهای ونزوئلا، چین بوده و آمریکا و برزیل در رتبه‌های بعدی قرار دارند.»
سطح مبادلات تجاری ایران و ونزوئلا در حال حاضر چقدر است؟
در سال گذشته حجم مبادلات ما با ونزوئلا به رقم ۱۲۲ میلیون دلار رسید. چنانچه زمینه برای حضور شرکت‌های صادرکننده خدمات فنی و مهندسی به کشور ونزوئلا فراهم شود، بیش از اینها مبادلات دو کشور افزایش خواهد یافت. اقلام عمده صادراتی کشورمان به ونزوئلا را انواع تراکتور، قطعات خودرو و ماشین‌آلات، قالب و قطعات اسکلت و ماشین‌آلات صنایع غذایی تشکیل داده است. در شش ماهه سال جاری نیز حدود ۳۰ میلیون دلار مبادلات تجاری با ونزوئلا داشتیم.
همکاری ایران و ونزوئلا چه مزیت‌هایی برای ایران ایجاد خواهد کرد؟
روابط ایران و ونزوئلا دارای یک پیشینه تاریخی و حداقل یک صد ساله است و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز تا به امروز شاهد تداوم و گسترش آن هستیم. پس از روی کار آمدن دولت انقلابی هوگو چاوز و همخوانی رویکردهای سیاست خارجی تهران و کاراکاس سطح روابط و تعاملات دوجانبه به سمت رویکردی جهشی حرکت کرد. اهمیت روابط تا جایی افزایش یافت که دو کشور در زمینه‌های مختلف از جمله سیاسی، فرهنگی و اقتصادی پیش رفتند. اقتصاد ایران به‌ویژه در بخش خصوصی و در حوزه مسکن، ساخت کارخانه‌های سیمان و حوزه‌های پالایشگاهی، کشتی‌سازی و به طور کلی در بخش تجاری شاهد افزایش همکاری‌ها با ونزوئلا بود. هم‌اکنون نیز که «مادورو» قدرت را در دست دارد، همان روند سابق را با یک روحیه انقلابی ادامه می‌دهد و روابط دو کشور از سطح بالایی برخوردار است. از جمله ظرفیت‌های ممتاز دو کشور برای همکاری، غنی بودن منابع طبیعی، منابع کشاوزی و معادن است. ضمن اینکه به لحاظ ذخایر نفتی، ونزوئلا جزو اولین‌ها در دنیا است. پیشرفت‌های صنعتی، علمی و فناوری پس از انقلاب موجب شده تا فرصت خوبی برای انتقال تجربیات به ونزوئلا فراهم شود. افزایش همکاری‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که هر دو کشور تحت فشارها و تحریم‌های ظالمانه ایالات متحده آمریکا قرار دارند. واقعیت این است که ایران و ونزوئلا از همکاری‌ها، نفع اقتصادی خوبی می‌برند و در تلاش هستند تا مانع مداخله دیگر کشورها در این فرایند شوند. امروز اگر صحبت از منافع می‌شود باید توجه داشت که این منافع تنها منحصر به یک مقوله نیست. برای مثال اگر فعالیت‌های اقتصادی انجام می‌شود، تنها نفع آن برای اقتصاد کشور نیست؛ بلکه می‌تواند بر مسائل سیاسی و همکاری‌های منطقه‌ای نیز تأثیر بگذارد و متقابلاً دیگر بخش‌ها نیز در چارچوب فعالیت‌های اقتصادی می‌توانند منتفع شوند.
کدام دسته از کالاهای ایرانی برای صادرات به ونزوئلا می‌تواند دارای مزیت باشند؟
ایران مدتی است فروشگاهی با نام «مگاسیس» در ونزوئلا تأسیس کرده که همه کالاهای آن ایرانی هستند. با توجه به روند مصرف در ونزوئلا و احتیاجات و نیازمندی‌هایی که وجود دارد، همه گونه کالاهای اساسی و مصرفی از انواع مواد غذایی تا محصولات دارویی و بهداشتی و سایر اقلام مصرفی مورد نیاز در سبد خانوار می‌تواند به ونزوئلا صادر شود. متنوع‌سازی روش‌های فروش کالا نیز از دیگر ابزارها برای حضور در این بازار است.
با وجود جمعیت ۳۰ میلیون نفری و واردات حدود ۶ میلیارد دلاری این کشور می‌تواند در برخی حوزه‌های منتخب به عنوان بازار صادراتی صنایع در نظر گرفته شود. همکاری‌های معدنی و صادرات ماشین‌آلات نیز از حوزه‌های قابل ذکر برای مطالعه و بررسی بیشتر است.
با توجه به حضور گسترده برزیل در ونزوئلا این کشور رقیب جدی برای ایران به حساب می‌آید. در این رابطه آیا ایران استراتژی خاصی را پیاده خواهد کرد؟
وجود سایر کشورها در ونزوئلا برای ما تهدیدی به حساب نمی‌آید. البته اولین کشوری که در بازار ونزوئلا حضور دارد، چین است و پس از آن آمریکا و برزیل در رتبه‌های بعدی قرار دارند. سابقه کارهای انجام شده در ونزوئلا و حضور شرکت‌های فعال در این کشور، حاکی از این است که شرکت‌های ایرانی می‌توانند در این بازار جای پای خود را محکم کنند و حضور قوی داشته باشند. در گذشته در معادن ونزوئلا شرکت‌های کانادایی، استرالیایی و آمریکایی حضور داشتند که اکنون این کشور را ترک کرده و امروز این فرصت برای شرکت‌های ایرانی فراهم شده تا در یک همکاری برد- برد در ونزوئلا حضور داشته باشند. برندسازی و ارتقاء کیفیت و همچنین توان فنی و مهندسی شرکت‌های ایرانی و به‌ویژه بهره‌مندی از ظرفیت‌های فناورانه و مدیریت هزینه‌ها برای جبران فاصله زیاد می‌تواند مزیت‌های خوبی برای ورود و حضور شرکت‌های ایرانی به همراه داشته باشد.
با توجه به فاصله زیاد ونزوئلا با ایران، آیا هزینه حمل کالاها به این کشور گران تمام نخواهد شد؟
در تجارت فاصله جغرافیایی زیاد، مانع از توسعه روابط نمی‌شود، ما برای فروش و صادرات محصولات به هر جای دنیا که اقتصادی و مشتری هم وجود داشته باشد، اقدام می‌کنیم. با فعال شدن روابط تجاری، استفاده از خط کشتیرانی که سازمان اتکا برقرار کرده نیز مقدور است که می‌توان از ظرفیت موجود در جهت مدیریت هزینه حمل استفاده کرد و طبیعتاً با توسعه مراودات و افزایش سطح مبادلات صرفه اقتصادی حاصل می‌شود.
محدودیت منابع آب در ایران مسأله‌ای جدی است. از سوی دیگر نیاز کشور به برخی محصولات کشاورزی نظیر نهاده‌های دامی، مشکلات زیادی را برای بخش تولید ایجاد کرده است. آیا می‌توان بر توسعه همکاری‌ها با ونزوئلا در قالب قراردادهای کشت فراسرزمینی امیدوار بود؟
قطعاً یکی از زمینه‌های همکاری، با توجه به منابع غنی زیرزمینی ونزوئلا و استفاده از زمین زراعی ارزان، کشت فراسرزمینی است که می‌تواند یک مزیت باشد که البته لازم است نظر کارشناسان حوزه کشاورزی در این ارتباط نیز اخذ شود.
اخبار حاکی از امضای قرارداد ۲۰ ساله با ونزوئلا و راه‌اندازی سوئیفت بین دو کشور است. به نظر شما انجام این اقدامات چقدر در افزایش تبادلات تجاری بین دو کشور تأثیرگذار خواهد بود؟
امروزه موافقتنامه‌های دوجانبه از سوی بسیاری کشورها مورد توجه قرار گرفته و کشورها با توجه به سیاست‌های داخلی به سمت توسعه این قبیل موافقتنامه‌ها سوق پیدا کرده‌اند. بدیهی است هر قراردادی که متضمن منافع ملی و توسعه روابط و نتیجه برد - برد باشد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد بود. بهره‌مندی از ابزارهای مالی و تبادلات ارزی از جمله سیاست‌هایی است که بانک مرکزی چارچوب آن را تعیین می‌کند؛ لکن از منظر تجاری تسهیل در مراودات تجاری و روان‌سازی مبادلات برای تجار و کاهش هزینه مبادلات به طور قطع منجر به افزایش سطح و سهم تجارت خواهد شد.
آیا همکاری با ونزوئلا، زمینه دسترسی به بازارهای دیگر آمریکای لاتین را برای ما فراهم خواهد کرد؟
ونزوئلا با ۳۰ میلیون نفر جمعیت و ۹۱۲ هزار کیلومتر مربع مساحت می‌تواند به عنوان هاب منطقه آمریکای لاتین برای ما باشد. با توجه به اینکه زیرساخت‌های مناسبی برای کار در این کشور وجود دارد و از سوی دیگر به دریای کاراییب و اقیانوس اطلس شمالی نیز دسترسی داشته و با کشورهای برزیل، کلمبیا و گویان نیز مرز مشترک دارد، لذا این کشور جایگاه خاصی در منطقه دارد و می‌تواند دسترسی ما را به دیگر بازارهای منطقه آمریکای لاتین به خوبی فراهم کند.
طبیعتاً حضور ما در حوزه آمریکای لاتین و شناخت علایق و سلایق مصرف‌کنندگان و بهره‌گیری از فرصت‌های تجاری موجود در منطقه حائز اهمیت است و توسعه روابط تجاری و صنعتی با این کشور برای وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت ایران از اولویت بالایی برخوردار است.
نظر شما