به گزارش آتیه‌آنلاین، در دنیا ۱۷ شاخص کلیدی بازار کار وجود دارد که می‌تواند برای ارزیابی وضعیت بیکاری مورد استفاده قرار بگیرد و این در حالی است که در ایران تنها شاخص نرخ بیکاری مورد توجه قرار می‌گیرد.
ارزیابی بازار کار ایران نشان می‌دهد طی ۱۰ سال گذشته سه چالش عمده در آن وجود داشته که عبارتند از: «کمترین میزان ایجاد اشتغال در کنار بیشترین افزایش جمعیت افراد در سن کار»، «عدم ورود بخش عمده‌ای از جمعیت در سن کار به بازارکار و در نتیجه افزایش جمعیت غیرفعال» و «سهم بالای جمعیت جوان و تحصیلکرده از جمعیت غیرفعال».
بر مبنای دلایل ارائه شده، در تحلیل و بررسی بازار کار، پرهیز از اتکای صرف به نرخ بیکاری ضروری است. زیرا عدم توجه به این نکته موجب شناخت اشتباه از بازار کار و مشکلات آن از سوی سیاست‌گذاران می‌شود.
ایجاد بیش از یک میلیون و ۶۸۰ هزار شغل در سالهای گذشته
براساس آخرین آمار و اطلاعات رسمی بازار کار کشور، از سال ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ بیش از یک میلیون و ۶۸۰ هزار فرصت شغلی جدید (ناخالص) در بخش‌های خصوصی و تعاونی ایجاد شده است.
با توجه به اجرای برنامه اشتغال روستایی و عشایری، از طریق اجرای قانون حمایت از ایجاد و توسعه در مناطق اشتغال روستایی و عشایری، بیشترین تمرکز بر ظرفیت‌سازی و حمایت از ایجاد و توسعه رسته کسب و کارهای اشتغالزا توسط بخش خصوصی و تعاونی در مناطق روستایی و عشایری کشور بوده است.
گفتنی است که در این بازه زمانی، بخشی از فرصت‌های اشتغال‌پذیری و اشتغالزایی از طریق طرح‌هایی مانند «کارورزی دانش‌آموختگان دانشگاهی»، «معافیت‌های بیمه کارفرمایی»، «مهارت‌آموزی در محیط کار واقعی» و «یارانه دستمزد» در قالب سیاست‌های فعال بازار کار در کشور فراهم شده است و در همین دوره زمانی، بخشی دیگر از فرصت شغلی جدید از طریق ایجاد و توسعه کسب و کارهای خرد و توانمندسازی و بهبود معیشت، با اجرای برنامه‌های وزارت کار محقق شده است.
کاهش اندک جمعیت شاغل ۱۵ ساله و بیشتر
بر اساس جدیدترین داده‌های حوزه بازار کار که از طرف وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر شده است، جمعیت شاغل ۱۵ ساله و بیشتر به عنوان یکی از شاخص‌های اثرگذار این حوزه، با کاهش ۷۰۵ هزار نفری، در سال ۱۳۹۹ به عدد ۲۳ میلیون و ۱۳۵ هزار نفر رسیده است.
کاهش جمعیت بیکار و نرخ بیکاری
جمعیت بیکار در قالب یکی از شاخص‌های بازار کار، در سه سال گذشته از (سه میلیون و ۲۵۵ هزار نفر) به ( دو میلیون و ۴۷۸ هزار نفر) رسیده و این در حالی است که نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر در همین مدت از (۱۲.۲ درصد) به (۹.۷ درصد) در سال گذشته رسیده است.
با توجه به اینکه نرخ مشارکت اقتصادی (نرخ فعالیت)، عبارت است از نسبت جمعیت فعال (شاغل و بیکار) به جمعیت در سن کار، این نرخ به متغیرهایی چون جمعیت فعال و جمعیت در سن کار که در دل خود جمعیت غیر فعال را نهفته دارد، وابسته است.
بر اساس آمارهای حوزه شاخص‌های بازار کار، نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر در فاصله سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ با کاهش محسوسی مواجه بوده و از ( ۴۴.۵ درصد) به ( ۴۰.۹ درصد) رسیده است.
سهم اشتغال در بخش‌های گوناگون
در تازه‌ترین خروجی داده‌های آماری حوزه بازار کار، تغییرات سهم اشتغال در حوزه‌های سه‌گانه کشاورزی، صنعت و خدمات در سه سال اخیر مشخص شده است. سهم اشتغال بخش کشاورزی در دو گذشته عدد ثابت ( ۱۷.۷ درصد) را نشان می‌دهد و این در حالی است که در سال گذشته با کاهش روبرو بوده و ( ۱۵.۶ درصد) را ثبت کرده است.
سهم اشتغال بخش صنعت نیز با سیر افزایشی از (۳۲ درصد) در سال ۱۳۹۷ به ( ۳۳.۸ درصد) در سال گذشته رسیده و سهم اشتغال بخش خدمات نیز به صورت تقریبی در مدت مذکور تغییرات اثرگذاری را به ثبت نرسانده و از( ۵۰.۳ درصد) به ( ۵۰.۴ درصد) در سال ۱۳۹۹ رسیده است.
تغییرات شاخص‌های نرخ بیکاری
از سوی دیگر نرخ بیکاری جوانان ۱۸ تا ۳۵ ساله در مدت سه سال اخیر، کاهش معناداری پیدا کرده و از ( ۲۵.۱ درصد) در سال ۱۳۹۷ به ( ۱۶.۸ درصد) در سال گذشته رسیده که به عنوان یکی از اثرگذارترین شاخص‌های حوزه بازار کار، نیازمند تحلیل، بررسی و ادامه روند است.
همچنین نرخ بیکاری در جوامع روستایی با افزایش یک دهم درصدی به ( ۸ درصد) در سال گذشته رسیده و این در حالی است که نرخ بیکاری در جامعه شهری با کاهش ( ۳.۸ درصدی)، عدد ( ۱۰.۲ درصد) را در سال ۱۳۹۹ به ثبت رسانده است.
جدول زیر شاخص‌های بازار کار طی سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ را نشان می‌دهد.
نمودارهای زیر، میزان سهم اشتغال در بخش‌های مختلف اقتصادی در سال ۱۳۹۹ را نشان می‌دهد.
نظر شما