به گزارش آتیه‌آنلاین، مجتبی رضوانی که در حال حاضر دانشجوی دکترای مدیریت رسانه است و سمت ریاست اداره روابط عمومی و امور فرهنگی مدیریت درمان تامین اجتماعی استان گلستان را بر عهده دارد معتقد است رویکرد مدیران تامین اجتماعی عمدتا ناشی و نشئت گرفته از رویکرد مدیران روابط عمومی است و چگونگی نحوه ارتباط و تعامل مدیر روابط عمومی با خبرنگاران می تواند نحوه ارتباط مدیران را رقم بزند. به باور وی هیچ سازمانی نمی تواند فارغ از رسانه هایی که در سطح جامعه فعالیت می کنند به مشروعیت خود نزد مخاطبان تداوم بخشد و هیچ خبرنگاری نمی تواند با نادیده گرفتن روابط عمومی به تمام اطلاعاتی که می خواهد دست یابد. از این رو، این دو لازم و ملزوم هستند. این مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی همچنین به آتیه‌آنلاین گفت: حوزه های روابط عمومی و خبرنگاری حوزه هایی هستند که همپوشانی بسیاری دارند و تعامل این دو حوزه و ارتباط منطقی و درست آنها می تواند اطلاع رسانی شفاف و اثرگذاری را در جامعه رقم بزند و سطح آگاهی اقشار مختلف جامعه را افزایش دهد. لذا ضمن تاکید بر اهمیت آموزشهای مستمر در این دو حوزه، قائل به تغییر رویکردهای استقلال طلبانه کهن به رویکردهای مشارکتی جدید هستم.

شما به عنوان رئیس اداره روابط عمومی و امور فرهنگی مدیریت درمان تامین اجتماعی استان گلستان در بسیاری مواقع از سر ناچاری یا علاقه، وظایف یک خبرنگار را هم انجام می دهید. با این حال به گفته کارشناسان بین این دو تفاوت و گاه اختلاف زیادی وجود دارد. شما رابطه این دو (روابط عمومی و خبرنگار) را چگونه می بینید؟

ضمن عرض تبریک به مناسبت ۱۷ مرداد ماه، روز خبرنگار، در خصوص سئوالی که فرمودید باید عرض کنم که حوزه اطلاع رسانی و خبر کارگزارانی دارد که این کارگزاران در برخی وظایف و فرایندها مشترک هستند. از جمله کارگزاران این حوزه می توانیم به خبرنگاران و متولیان روابط عمومی اشاره کنیم. یک کارگزار روابط عمومی بسته به وسعت مجموعه تحت مدیریت، بطور روزمره کار عکس، فیلم، خبر، گزارش، به روزرسانی سایت، تعامل با مخاطبان، ارتباط با رسانه ها و ... را انجام می دهد که بی شک در بسیاری امور با فعالیتهای روزمره خبرنگاری وجوه مشترک زیادی دارد ولی تفاوت اساسی بین یک خبرنگار و یک کارگزار روابط عمومی به عقیده بنده نوع نگاه این دو به محصولی است که تهیه می کنند. خبرنگاران معمولا با بی طرفی به نقاط قوت و ضعف می نگرند در حالی که یک کارگزار روابط عمومی عمدتا تلاش می کند که نقاط قوت را برجسته نماید و حیطه خبر را به سمت تبلیغ سوق دهد.

به هر حال به نظر من خبرنگار و روابط عمومی و یا بهتر بگوییم رسانه و روابط عمومی در ارتباط و تعامل با یکدیگر می توانند رشد و ارتقاء یابند و هر دو به یکدیگر نیازمندند تا بتوانند به طور کامل وظایف خود را انجام دهند. هیچ سازمانی نمی تواند فارغ از رسانه هایی که در سطح جامعه فعالیت می کنند به مشروعیت خویش نزد مخاطبان تداوم بخشد و هیچ خبرنگاری نمی تواند با نادیده گرفتن روابط عمومی به تمام اطلاعاتی که می خواهد دست یابد. از این رو، این دو لازم و ملزوم هستند.

ترجیح خود شما چیست؟ بیشتر دوست دارید به عنوان متخصص روابط عمومی شناخته شوید یا خبرنگار؟

کار خبرنگاری و ارتباطی خیلی دور از هم نیستند و با عنایت به اینکه هر یک از این دو از نظرگاهی دارای حیطه کار متنوعی هستند می توانند هر دو جاذبه های خاص خود را داشته باشند. روابط عمومی با پرداختن به امور متنوع ولی حول و حوش فقط ماموریت سازمانی خود می پردازد و در عین کثرت وظایف، دارای وحدت هدف و مقصود است و خبرنگار بر عکس فقط کار تهیه خبر و گزارش را انجام می دهد ولی در حیطه ها و موضوعات مختلف و کار خبرنگار هم علیرغم ورود به حوزه ها و حیطه های مختلف و تکثرگرایی به جهت موضوع، در عین حال دارای یک هدف واحد که همان شفاف سازی و اطلاع رسانی است می باشد. لذا هر یک دارای کثرت ها و وحدتهایی جذاب هستند و اگر علاقه شخصی خودم را بخواهم بیان کنم بیشتر علاقمندم که در همین جایگاهی که هستم یعنی روابط عمومی خدمت نمایم.

رابطه شما با خبرنگاران حوزه تامین اجتماعی استان چگونه است و تا چه حد ازمشکلات خبرنگاران مطلع هستید؟ فکر می کنید برای رفع مشکلات آنان (در حوزه کاری و تخصصی) چه اقداماتی می شود انجام داد؟

رابطه ما با خبرنگاران استان به ویژه خبرنگارانی که در حوزه تامین اجتماعی فعالیت می کنند علاوه بر یک رابطه دوستانه و صمیمانه در خارج از محیط کاری، یک رابطه منطقی و مبتنی بر وظایف هر یک از دو حوزه و رابطه ای تعریف شده است. به نحوی که زبان مشترک داشته و مانند همکاران سازمانی در تعامل هستیم. در واقع حدود و سطح انتظارات تعریف شده است و سطح مداخلات هم شفاف است و تلاش می نماییم تا با ارتباط مستمر بتوانیم به ارتقاء شاخصهای استان کمک نماییم. هر چند که از وظایف و ماموریتهای سازمانی خود غافل نیستیم. با توجه به ارتباط نزدیک با خبرنگاران از مشکلات حرفه ای و کاری آنها مطلع بوده و در بسیاری موارد بر سر حل این مشکلات مذاکره و مشاوره نموده ایم. در حوزه کاری و تخصصی عمده ترین مشکل خبرنگاران دسترسی به اطلاعات دقیق و متقن و به موقع است که روابط عمومی در این زمینه می تواند نقش مهمی ایفا نماید. در وقایع و اتفاقات مثبت و منفی سازمانی که خبرنگاران بدنبال کسب اطلاعات صحیح و انتشار آن جهت تنویر افکار عمومی هستند اگر روابط عمومی در دسترس نباشد و یا هماهنگی های لازم جهت ارتباط با مراجع سازمانی را فراهم نکند این مشکل خبرنگاران حادتر شده و نمی توانند آنگونه که شایسته است به وظایف حرفه ای و تخصصی خود عمل نمایند. از سویی دیگر روابط عمومی نیز با استفاده از برد و میزان نفوذ رسانه های مختلف می تواند به عمده اهداف اطلاع رسانی خود و اقناع مخاطب دست یابد.

رویکرد مدیران تامین اجتماعی استان به خبرنگاران چگونه است؟

اگر از خصوصیت رسانه ای و ارتباطی برخی مدیران چشم پوشی کنیم، رویکرد مدیران تامین اجتماعی عمدتا ناشی و نشئت گرفته از رویکرد مدیران روابط عمومی است و چگونگی نحوه ارتباط و تعامل مدیر روابط عمومی با خبرنگاران می تواند نحوه ارتباط مدیران را رقم بزند. روابط عمومی به عنوان معمار ارتباطات سازمانی باید به گونه ای این ارتباطات را شکل دهد که بتواند علاوه بر اقناع سازی مخاطبان، اهداف و ماموریتهای سازمانی خود را نیز پوشش دهد و ضمن ارتباطی دو سویه با حوزه های خبری و رسانه ای تلاش نماید تا با حفظ حریم و خط قرمزهای رسانه ای، نسبت به انتقال اطلاعات لازم اقدام نماید که مجموعه این فرایندها صورتی از ارتباط رسانه ای را رقم می زند که به نوعی می توان آن را فرهنگ رسانه ای یک سازمان تلقی کرد و به نوبه خود می تواند فرهنگی فاخر و یا غیر فاخر باشد که این فرهنگ به سطح مدیران نیز تسری یافته و رویکرد ارتباطی آنها را رقم خواهد زد.

گاه برخی خبرنگاران از روابط عمومی نهادها و دستگاه ها، به عنوان موانعی بر سر راه گردش آزاد اطلاعات گلایه می کنند. شما چقدر این چنین گلایه هایی را بر حق می دانید و فکر می کنید برای رفع چنین تفکراتی چه می توان کرد؟

تفکرات کهن در حوزه روابط عمومی مبنی بر صیانت، حفظ و نگهداری از اطلاعات و مبتنی بر عدم نشت اخبار به بیرون از سازمان به ویژه در حیطه اخبار منفی بود. ولی امروزه رویکرد روابط عمومی نوین به شکلی تغییر یافته که حوزه رسانه را به عنوان بال دوم سازمان جهت پرواز و دستیابی به اهداف می داند. البته این رویکرد به هیچ وجه با نگاه ابزاری به رسانه منطبق نیست زیرا در عین استقلال روابط عمومی و رسانه - ولی با تعامل با یکدیگر - هر دو به اهداف مشترک و متباین خود دست می یابند.

در حوزه خبرنگاری هم نگاه گذشته نگاه جاسوسی و استخراج خبر با شیوه های نادرست از سازمانها بود که این شیوه نیز امروزه به همکاری در انتشار اخبار و شفافیت در اطلاع رسانی تغییر کرده است. لذا بسته به اینکه روابط عمومی و کارگزاران رسانه ها در چه سطحی باشند و چه رویکردی داشته باشند می تواند این نگرش که روابط عمومی مانع یا عامل انتقال اطلاعات است، کمرنگ تر یا پررنگ تر شود. همه چیز به ارتباط و گذشته کاری دو کارگزار و برنامه ها واهداف پیش رو بر می گردد. اگر هدف روابط عمومی و رسانه در نهایت رشد آگاهی و ارتقاء شاخصهای مختلف در جامعه باشد اثری از این گلایه ها نخواهد بود ولی اگر نگاه و رویکرد روابط عمومی و رسانه، نگاه و رویکردی منفعت طلبانه چه در حوزه های سازمانی و چه در حوزه های شخصی باشد، نه تنها این گلایه ها بلکه شاهد ارتباطات ناسالم در حوزه اطلاع رسانی خواهیم بود. لذا برای رفع این گلایه ها باید با تکیه بر آموزش اصولی در دو حوزه، بر ارتقاء و تغییر رویکردها از رویکردهای سنتی و مخفی کارانه به رویکردهای عصر نوین که مبتنی بر رشد آگاهی سطوح مختلف جامعه با هدف ایجاد شرایط بهتر زندگی است تاکید داشت.

آیا دوره روزنامه نگاری یا خبرنویسی (به شکل مستقل یا ضمن خدمت) گذرانده اید؟ چقدر گذراندن چنین دوره هایی را (به شکل ضمن خدمت) برای کارشناسان روابط عمومی مفید می دانید؟

با عنایت به علاقه شخصی علاوه بر گذراندن دوره های ذکر شده، مطالعاتی در حوزه های خبرنویسی، خبرنگاری و روابط عمومی داشته ام و حدود ۱۲ سال است که در دانشگاه جامع علمی کاربردی در رشته روابط عمومی بیش از ۲۰ عنوان درسی از جمله: ارتباط با رسانه ها، خبرنویسی، اقناع، تبلیغ، اصول مدیریت روابط عمومی، اصول مذاکره و ... را تدریس می نمایم. بی شک آموزش و توسعه دامنه فکری در روابط عمومی و رسانه می تواند در بهبود و ارتقاء سطح ارتباطی و تعامل این دو حوزه کمک شایانی کند. به ویژه کارشناس روابط عمومی جهت ارتباط بهتر با خبرنگاران، باید با اصول خبرنویسی آشنا باشد. خبرنویسی در واقع ابزار کار کارگزاران حوزه خبر و زبانی فنی و مشترک بین این افراد است که ناآشنایی با آن می تواند در سطح تعاملات و ارتباطات موثر باشد.

بعضا گفته می شود رسانه های مدرن، نظیر نشریات و پایگاه های خبری الکترونیکی و پلتفرمهای پیامرسان دیجیتال، اگر چه کار خبرنگاران را آسان تر کرده اند اما موجب تنبلی آنان شده اند و به خاطر همین خبرنگاران کمتر برای کشف حقیقت و روایت درست وقایع تلاش می کنند. شما این نظر را تا کجا منطبق بر واقعیت می دانید؟

اگر چه این واقعیتی تلخ در حوزه خبری است که خبرنگاران امروزه کمتر به دنبال کشف حقایق هستند و بیشتر به دریافت اطلاعات آماده از فضای مجازی بسنده می کنند ولی باید این نکته را هم در ذهن داشته باشیم که هنوز هم خبرنگارانی هستند که به عهد خود پای بند هستند. به عقیده بنده نوع رسانه دیجیتال یا غیر دیجیتال، به تنهایی نمی تواند علت این موضوع باشد بلکه میزان حرفه ای یا غیر حرفه ای عمل کردن خبرنگار تعیین کننده این موضوع است. در حال حاضر که می توان به راحتی اخبار را از سایتهای سازمانها و ادارات مختلف کپی کرد و در رسانه های مکتوب و غیر مکتوب منتشر کرد، خبرنگارانی داریم که خود با ارتباط مستمر با سازمانهای مختلف، دست به قلم شده و اخبار و گزارشهایی مفید برای جامعه تهیه می کنند و در واقع اگر باور داشته باشیم که بخشی از رشد و ارتقاء جامعه ناشی از کار حرفه ای خبرنگاران است، این دست اخبار و گزارشها هستند که موجب ارتقاء می شوند و نه اخبار بازنشر شده از سایر رسانه ها  و یا سایت سازمانها.

و حرف آخر؟

در پایان ضمن عرض تبریک مجدد به مناسبت روز خبرنگار تاکید می کنم که حوزه های روابط عمومی و خبرنگاری حوزه هایی هستند که همپوشانی بسیاری دارند و تعامل این دو حوزه و ارتباط منطقی و درست آنها می تواند اطلاع رسانی شفاف و اثرگذاری را در جامعه رقم بزند و سطح آگاهی اقشار مختلف جامعه را افزایش دهد. لذا ضمن تاکید بر اهمیت آموزشهای مستمر در این دو حوزه، قائل به تغییر رویکردهای استقلال طلبانه کهن به رویکردهای مشارکتی جدید بوده و امیدوارم که بتوانیم در مدت زمانی کوتاه که توفیق خدمت داریم، ذره ای در یاری رساندن به نوع بشر، فارغ از ملیت و زبان و رنگ پوست و... موثر باشیم. از شما بابت این فرصت سپاسگزارم و امیدوارم که همواره موفق و پیروز باشید.