به گزارش آتیه‌آنلاین، کلنگ احداث نیروگاه سیریک در مهمترین منطقه اقتصادی ایران یعنی سواحل مکران در حالی به زمین زده شد که تکنولوژی به کار رفته در این نیروگاه (به دلیل قدیمی بودن) کشور را در دستیابی به اهداف و سیاست‌های کلان تدوین شده برای بهینه‌سازی مصرف انرژی، ناکام می‌کند.

نیروگاه سیریک در سواحلی ساخته خواهد شد که قرار است به یکی از مهمترین قطب‌های صنعتی ایران تبدیل شود. بدون شک تامین نیازهای انرژی این منطقه از اهمیت ویژه‌ای برای کشور برخوردار است، اما نیروگاهی که وزارت نیرو با همکاری روسیه در این منطقه رو به پیشرفت می‌سازد، تکنولوژی قدیمی دارد و این تکنولوژی با روند رو به توسعه سواحل همخوانی ندارد.

پروژه سیریک مقدمه اجرای دیگر پروژه‌ها

چندی پیش رضا اردکانیان وزیر نیرو، نیروگاه سیریک را یک پروژه مهم اقتصادی مشترک بین ایران و روسیه معرفی کرد.

او در حاشیه مراسم آغاز عملیات اجرایی احداث نیروگاه ۱۴۰۰ مگاواتی سیریک که توسط کشور روسیه انجام می‌شود، در جمع خبرنگاران گفت: با احداث نیروگاه ۱۴۰۰ مگاواتی سیریک گام بلندی در گسترش روابط اقتصادی بین دو کشور بزرگ منطقه برداشته می‌شود و مسیر روشنی به ویژه پس از الحاق جمهوری اسلامی ایران به موافقتنامه اقتصادی اوراسیا در توسعه و آبادانی و صلح و ثبات این منطقه ایجاد خواهد شد.

او می‌گوید: نیروگاه سیریک گام اول بود و طی توافقات انجام شده با مقامات کشور روسیه پروژه‌های بعدی شامل برقی کردن خط راه آهن اینچه برون - گرمسار، راه آهن زاهدان - بیرجند، توسعه نیروگاه حرارتی، همچنین نیروگاه قطب بند اولیا و تامین واگن‌های مترو برای کلان شهرهای ایران یکی پس از دیگری عملیاتی خواهد شد.

به گفته وزیر نیرو این پروژه در مدت ۴۰ ماه به بهره‌برداری خواهد رسید.

ساخت نیروگاه با راندمان پایین‌تر

در حالی که یکی از سیاست‌های اصلی کشور کاهش شدت مصرف انرژی است و برنامه‌های زیادی در راستای دستیابی به این هدف طراحی شده است اما به گفته عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست شدت مصرف انرژی در ایران نه تنها کاهش نیافته، بلکه از ۰.۲۱ به ۰.۲۳ افزایش پیدا کرده است. بنابراین ساخت نیروگاهی حرارتی که راندمان انرژی در آن پایین‌تر از تکنولوژی‌ها موجود در داخل است، خلاف سیاست‌های کاهش شدت مصرف انرژی در ایران به شمار می‌رود.

به گفته محسن طرزطلب، مدیر عامل شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی، نیروگاه بخار ۱۴۰۰ مگاواتی سیریک استان هرمزگان دارای چهار واحد بخار ۳۵۰ مگاواتی با راندمان ناخالص حدود ۴۶ درصد است.

این در حالی است که نیروگاه‌های سیکل ترکیبی ساخت داخل راندمانی حدود ۵۵ تا ۶۰ درصد دارند و ساخت این نیروگاه‌ها در کشور با سیاست‌های کلی تدوین شده، بیشتر همخوانی دارد.

از سوی دیگر طرزطلب اظهار کرد: بویلر نیروگاه از نوع Super Critical یکبار گذر با سوخت اصلی گاز و تامین آب مورد نیاز نیروگاه از دریا صورت خواهد گرفت که برای تامین آب مصرفی نیروگاه، آب شیرین کن MED با ظرفیت خروجی ۲۱۰ مترمکعب در ساعت در دستور کار قرار گرفته است.

این در حالی است که به دلیل شرایط خشک کشور و بروز مشکل در تامین نیاز آبی، وزارت نیرو در آستانه تدوین برنامه ششم توسعه، مصوبه‌ای داشت که احداث نیروگاه با «برج تر» در ایران متوقف شود و تکنولوژی ساخت نیروگاه با برج خشک جایگزین آن شود.

بنابراین اگر از تکنولوژی روز دنیا استفاده می‌شد، آب شیرین شده خروجی نیروگاه می‌توانست صرف تامین نیازهای آبی سواحل رو به توسعه مکران و یا حتی روستاهای بدون آب منطقه شود اما این آب صرف تامین نیازهای برج‌های خود نیروگاه خواهد شد.

احداث سه نیروگاه سیکل ترکیبی با اعتبارات یک نیروگاه حرارتی

مدیر عامل شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی اعتبارات در نظر گرفته شده برای ساخت نیروگاه سیریک را ۱.۴ میلیارد یورو اعلام می‌کند که ۸۵ درصد آن یعنی ۱.۲ میلیارد یوروی آن توسط شرکت روسی و بقیه از منابع داخلی ایران تامین می‌شود. این در حالی است که اگر از ظرفیت‌های داخلی استفاده می‌شد، با همین میزان اعتبار می‌توانستیم سه نیروگاه سیکل‌ترکیبی کلاس F با راندمان متوسط ۵۸ درصد در کشور بسازیم تا علاوه بر کاهش شدت مصرف انرژی، گامی در راستای سیاست‌های کلی کشور برداریم.

همچنین بر اساس قانون، توسعه ظرفیت نیروگاهی توسط بخش خصوصی براساس بند «ت» ماده «۴۸» قانون برنامه ششم به عهده بخش خصوصی است. حتی اگر وزارت نیرو اقدام به ساخت نیروگاه در داخل کشور کند، بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی باید مدیریت این نیروگاه را به بخش خصوصی واگذار کند. در شرایطی که بخش خصوصی به دلیل اقتصاد نامناسب برق مایل به سرمایه‌گذاری در این حوزه نبود، مسئولان وزارت نیرو اقدام به دریافت مصوبه‌ای کردند تا بتوانند برای جبران کمبودهای ارتقای ظرفیت نیروگاهی از دیگر پتانسیل‌ها استفاده کنند و به مسئله سرمایه‌گذاری در حوزه نیرو ورود کنند.

این مصوبه باعث می‌شود سیاست‌های خصوصی‌سازی بخش برق هم دچار ابهام شود.

حمیدرضا صالحی، رییس کمیسیون انرژی اتاق ایران درباره اقدامات وزارت نیرو برای ورود مجدد شرکت برق حرارتی به سرمایه‌گذاری در ساخت نیروگاه‌های جدید به «آتیه نو» عنوان کرد: صنعت برق یا باید کاملاً خصوصی شود و یا دولتی باشد.

او ادامه داد: ورود وزارت نیرو به مسأله سرمایه‌گذاری و ساخت نیروگاه، نوعی بازگشت به عقب است. مقام معظم رهبری نیز در قالب سیاست‌های اصل ۴۴ تکلیف این مسأله را روشن کردند؛ لذا ما نباید برگشت به عقب کنیم.

گسترش مازوت سوزی در جنوب

یکی از مهمترین معضلاتی که در فصل سرد سال با آن مواجه هستیم، آلودگی هواست. کمبود سوخت پاک نظیر گاز در این فصل سبب می‌شود، مازوت‌سوزی در نیروگاه‌هایی که امکان استفاده از این نوع سوخت برای آنها فراهم است، توسعه پیدا کند. در تکنولوژی که روسیه برای ساخت نیروگاه سیریک استفاده می‌کند، از آنجا که متعلق به ۴۰ سال قبل است، امکان سوزاندن مازوت وجود دارد.

در حالی که همواره در فصول سرد سال با دعوای سازمان حفاظت محیط زیست و نیروگاه‌ها مواجهیم و حتی در برخی موارد با مداخله قوه قضائیه، این مناقشه به پلمپ بخش مازوت نیروگاه‌ها و توقف تولید برق به پایان می‌رسد، آیا استفاده از تکنولوژی قدیمی که زمستان‌ها ناگزیر از مدار تولید خارج می‌شود، منطقی است؟

در شرایطی که سواحل مکران در آینده به یکی از قطب‌های مهم اقتصادی ایران تبدیل می‌شود، می‌توانیم به تولید نیروگاه‌هایی تکیه کنیم که هر آن ممکن است به دلیل آلایندگی، پلمپ شوند؟

طبق صحبت‌های وزیر نیرو پروژه‌های بسیار ضروری مثل برقی کردن خط آهن یا تامین واگن‌های مترو هم در دستور کار برای اجرای مشترک توسط ایران و روسیه قرار دارد اما معلوم نیست چرا دولت، به جای تمرکز بر اجرایی کردن دیگر پروژه‌های اولویت‌دار، تلاش کرده است که تکنولوژی فرسوده نیروگاهی روسیه را بدون توجه به ظرفیت‌های داخلی موجود، به ایران وارد کند.

ابهام در تداوم صدور خدمات فنی و مهندسی

پیمانکاران صنعت آب و برق و شرکت‌های مشاوره‌ای این حوزه در چند سال گذشته، رتبه اول صدور خدمات فنی و مهندسی را به خود اختصاص داده بودند. البته این رتبه در حال نزول بود اما با توجه به توانمندی‌های این بخش، سیاستگزاران همواره بر درآمدزایی حاصل از صدور خدمات فنی و مهندسی حوزه نیرو تاکید داشتند اما آیا با بی‌توجهی به پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های داخل، می‌توانیم خدمات فنی و مهندسی خود را همچنان به خارج از ایران صادر کنیم؟