به گزارش آتیه آنلاین به نقل از وزارت جهاد کشاورزی، با اشاره به اینکه سالانه بیش از ۲.۷ میلیون تن گوشت مرغ در ایران تولید و مصرف می شود و با توجه به ویژگی های اقتصادی این محصول، وضعیت منابع آب و خاک و اقبال مردم، امکان حذف گوشت مرغ و جایگزینی گوشت گوسفند فراهم نیست و با واردات بخشی از خوراک طیور سالانه ۹ میلیارد متر مکعب آب مجازی به کشور وارد می شود.

منابع علمی و منابع رسمی داده های آماری نشان می دهد که برای تولید یک کیلوگرم گوشت گوسفند به حدود ۶.۳ کیلوگرم علوفه نیاز است که برای تولید این حجم علوفه نیاز به صرف ۸۵۰۰ تا ۱۰۵۰۰ لیتر آب (متوسط ۹۰۰۰ لیتر) می باشد. در عین حال، برای تولید یک کیلوگرم گوشت مرغ به حدود ۱.۷۹ تا ۲ کیلو دان (متوسط ۱.۹۱ کیلو) نیاز است و برای تولید این مقدار دان نیاز به مصرف ۳۰۰۰ تا ۳۷۵۰ لیتر آب (متوسط ۳۳۷۵ لیتر) است.

این در حالی است که میزان بارش های سالانه در کشور در حدود ۲۲۵ میلی متر و مقدار آب تجدید پذیر (آب های زیر زمینی و جاری) در حدود ۱۰۰ میلیارد متر مکعب تخمین زده می شود که با مقدار آبی که در دسترس تولید کنندگان بخش کشاورزی قرار می گیرد، سالانه نزدیک به ۷۵ میلیون تن محصولات زراعی، ۲۲ میلون تن محصولات باغبانی و ۱۷ میلیون تن محصولات دامی، طیور و آبزیان تولید و بخشی از علوفه و دان مورد نیاز از تولید داخل تامین و باقیمانده آن از خارج وارد می شود.

در سال زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ نزدیک به دو میلیون و ۷۳۳ هزار تن گوشت مرغ در کشور تولید و توزیع شده است، برای تولید این مقدار گوشت مرغ نزدیک به ۵ میلیون و ۲۲۰ هزار تن دان، معادل ۹.۲۲ میلیارد متر مکعب آب مصرف شده است. با امعان نظر به داده های آماری و مستندات علمی و صرف نظر از هزینه های تولید، اگر بخواهیم گوشت گوسفند را جایگزین گوشت مرغ کنیم، برای تولید دو میلیون و ۷۳۳ هزار تن گوشت گوسفند به ۱۷.۲۱۷ میلیون تن علوفه نیاز است و برای تولید این میزان علوفه معادل ۲۴.۵۹۷ میلیارد متر مکعب آب نیاز است.

به عبارت دیگر برای جایگزینی مرغ با گوشت گوسفند نیاز به ۱۵.۳۷ میلیارد متر مکعب آب بیشتر است که از یک سو، تامین چنین حجم آبی میسر نیست و از سوی دیگر مراتع کشور به دلیل وقوع پدیده خشکسالی در طول چند سال گذشته توان تامین این مقدار علوفه را ندارد، علاوه بر محدودیت منابع آبی در کشور برای تامین پروتئین مورد نیاز از طریق تولید گوشت گوسفند، با فرض امکان جایگزینی گوشت گوسفند به جای گوشت مرغ، باید اذعان کرد که سالانه نزدیک به یک میلیون تن تخم مرغ در کشور تولید و مصرف می شود که نمی توان این ماده غذائی را با دیگر منبعی جایگزین کرد.

همچنین روند تولید مرغ نسبت به گوشت قرمز در جهان نشان می دهد که طی سال های گذشته، به دلایل مختلفی نظیر پسآیند بهداشتی مصرف گوشت قرمز بر سلامت بدن، توسعه فست فودها در جهان و افزایش تقاضا برای مصرف گوشت سفید و تولید گوشت مرغ از روند افزایشی برخوردار بوده است. در یک بررسی نشان داده شده که طی سال های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۰ مقدار تولید گوشت مرغ در جهان از ۸۳ به ۱۰۰ میلیون تن افزایش یافته است. این سند نشانگر این است که مردم جهان پروتئین مورد نیاز خود را بیشتر از طریق گوشت مرغ تامین می کنند.

با توجه به اقلیم خشک کشور و نیاز صنعت دامپروری به نهاده های دامی نظیر ذرت، یونجه و... که عموما برای تولید آن ها به آب زیاد نیاز است، مواد اولیه این صنعت از سایر کشورها تامین و پس از پالایش و فرآوری، پروتئین حیوانی تولید می شود. علاوه بر این، ده ها هزار اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در پی استقرار این صنعت در کشور ایجاد شده است. نقش واردات نهاده ها برای صنعت مرغداری مانند واردات نفت خام به عنوان ماده اولیه برای تولید محصولات مختلف صنعتی توسط برخی کشورهای پیشرفته نظیر ژاپن، چین و... است که با واردات نفت، ده ها محصول نهایی تولید و به بازارهای جهانی عرضه می کنند. در حال حاضر، با واردات مواد اولیه تولید محصولات پروتئینی، علاوه بر تامین نیاز پروتئین حیوانی کشور، صادرات مازاد محصولات دام و طیور سالانه بیش از ۷۰۰ میلیون دلار برای کشور درآمد ارزی دارد و از مصادیق اقتصاد بدون نفت است. در این بین، در سال های گذشته علاوه بر تامین نیازد داخلی، حدود ۱۰۰ هزار تن مازاد تولید گوشت مرغ و تخم مرغ نیز از کشور صادر شده است.

تا پیش از تشدید تحریم ها و به تبع آن مشکلات تامین و تخصیص و انتقال ارز، نهاده های مورد نیاز صنعت مرغداری بدون مشکل تامین و چرخه این صنعت به خوبی در گردش بود، اما با تشدید تحریم ها، تامین برخی اقلام و همچنین ترخیص نهاده ها دچار مشکل شد که برای رفع این مشکلات، احیای مرغ لاین ایرانی در دستور کار قرار گرفت و در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد مرغ تولیدی کشور از نژاد مرغ لاین ایرانی تامین می شود. علاوه بر این، به منظور جایگزینی نهاده های مورد نیاز، توسعه کشت دانه های روغنی سازگار با اقلیم با هدف بهره گیری از کنجاله و همچنین تامین روغن، استفاده از گیاهان کم آب بر نظیر خارشتر به جای یونجه، بهره گیری از سرشاخه های نیشکر برای تولید خوراک دام، کاشت گیاهان جدید نظییر کاملینا و... در دستور کار قرار گرفته است و با شدت پیگیری می شود.

با توجه به قرارگیری کشور در منطقه خشک، تامین علوفه مورد نیاز دام از مراتع در گذشته موجب فشار بیش از حد به این منابع طبیعی و فرسایش خاک شده است که با هدف کاهش فشار به مراتع، برنامه تعادل بخشی و خروج دام از مرتع و تعلیف آنها با خوراک جایگزین دنبال می‌شود.