بیماری پسوریازیس چیست و در اثر چه عواملی به وجود می‌آید؟
پسوریازیس بیماری مزمن خود ایمن پوستی است که مشخصه آن التهاب و تکثیر زیاد سلول‌های پوست است. این بیماری باعث می‌شود سلول‌های پوست تا ۱۰ برابر سریع‌تر از حد طبیعی تکثیر و منجر به ایجاد پلاک‌های قرمز و فلس‌مانند شوند. علت دقیق ابتلا به بیماری پسوریازیس مشخص نیست اما مجموعه‌ای از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن نقش دارند. عملکرد سیستم ایمنی تأثیر جدی در پیشرفت این بیماری دارد. در این بیماری سلول‌های ایمنی به اشتباه به سلول‌های سالم پوست حمله می‌کنند که موجب التهاب و تکثیر غیرطبیعی سلول‌های پوستی می‌شود که در نتیجه پلاک‌هایی روی پوست به وجود می‌آیند. خستگی، استرس و شوک‌های هیجانی به عنوان عوامل مهم پسوریازیس شناخته می‌شود. شیوع ابتلا به این بیماری در زنان و مردان تفاوت چندانی ندارد اما معمولاً در افراد سفیدپوست بیشتر دیده می‌شود. آلاینده‌هایی مانند دی‌اکسید ازت و اکسید ازت در بروز این بیماری در افراد دارای زمینه ژنتیک نقش دارد. گاه نیز ممکن است این بیماری در پی ابتلا به یک بیماری عفونی یا مصرف بعضی از داروها ایجاد شود.
این بیماری دارای چه علائم و نشانه‌هایی است؟
این بیماری در نواحی مختلف بدن می‌تواند بروز پیدا کند اما در بیشتر موارد پوست سر، قسمت پایین پشت، زانو و آرنج‌ها را درگیر می‌کند. شایع‌ترین علائم پسوریازیس عبارتند از: ایجاد زخم‌های برجسته و ملتهب بر روی پوست، پدید آمدن فلس‌های نقره‌ای، سفید و یا پلاک‌های قرمزرنگ روی پوست، خشکی پوست که ممکن به‌سادگی ترک‌خورده و دچار خونریزی شود، احساس سوزش و خارش در اطراف نواحی درگیر و ملتهب، احساس درد و ورم در ناحیه مفاصل ضخیم شدن ناخن‌ها، سوراخ شدن یا برآمده شده آنها و تاول‌های پر از چرک روی لکه‌های قرمز پوست.
در مورد انواع پسوریازیس هم توضیح می‌دهید؟
پسوریازیس پلاکی شایع‌ترین نوع این بیماری است که در ۸۰ درصد مبتلایان دیده می‌شود. ویژگی این نوع پسوریازیس بروز پلاک‌های قرمز و برجسته با لایه‌ای از پوسته‌های سفید یا نقره‌ای است. نوع نادرتر این بیماری موسوم به پسوریازیس قطره‌ای در کودکان و نوجوانان به شکل برجستگی‌های متعدد و کوچکتر از یک سانتیمتر است. این نوع بیماری معمولا روی تنه و به ندرت روی دست‌ها و پاها ظاهر می‌شود. پسوریازیس قطره‌ای در اغلب موارد به پسوریازیس پلاکی تبدیل می‌شود و در بیشتر موارد پس از ابتلا به عفونت استرپتوکوکی بروز پیدا می‌کند. پسوریازیس در ۸ تا ۱۰ درصد مبتلایان با بروز مشکلات مفصلی همراه است که به عنوان آرتریت پسوریاتیک شناخته می‌شود. علائم تقریباً شبیه روماتیسم است و معمولاً مفاصل دست‌ها و پاها، ستون فقرات و ران‌ها را درگیر می‌کند. در ۶۰ تا ۸۰ درصد موارد، علائم درگیری مفصلی پس از ماه‌ها یا سال‌ها از بروز علائم پوستی بروز می‌یابد. توجه به علائم و اقدامات درمانی در این موارد بسیار اهمیت دارد تا از تشدید درد و عوارض پیشگیری شود.
بیماری پسوریازیس دارای چه عوارضی است؟
احتمال ابتلا به بعضی دیگر از اختلالات التهابی مانند بیماری‌های التهابی سیستم گوارش، ویتیلیگو (یک بیماری پوستی است که در آن لک‌های سفید رنگ به دلیل از دست رفتن رنگدانه پوست به وجود می‌آیند) و برخی بیماری‌های تیروییدی نیز در مبتلایان وجود دارد. پسوریازیس زمینه بروز بیماری‌های زیر را فراهم می‌کند:
پسوریازیس مفصلی: این عارضه پسوریازیس می‌تواند موجب آسیب مفصلی و از دست دادن عملکرد در برخی مفاصل شود، که گاهی ناتوان‌کننده است.
بیماری‌های چشم: برخی اختلالات چشم مانند التهاب ملتحمه، بلفاریت (التهاب پلک) و یوئیت (التهاب لایه میانی چشم) در افراد مبتلا به پسوریازیس رایج هستند.
چاقی: افراد مبتلا به پسوریازیس، به‌ویژه افرادی که دارای بیماری شدیدتر هستند، با احتمال بیشتری چاق هستند. با این وجود ارتباط پسوریازیس و چاقی به‌طور واضح مشخص نیست. التهاب مرتبط با چاقی ممکن است در توسعه پسوریازیس نقش داشته باشد.
دیابت نوع ۲: خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در افراد مبتلا به پسوریازیس افزایش می‌یابد. پسوریازیس شدیدتر، احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را بیشتر می‌کند.
فشار خون بالا: احتمال ابتلا به فشار خون بالا در افراد مبتلا به پسوریازیس بیشتر از سایر افراد است.
بیماری قلب و عروقی: در افرادی که مبتلا به پسوریازیس هستند، خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی دو برابر بیشتر از افراد سالم است. پسوریازیس و برخی از درمان‌ها همچنین باعث افزایش ضربان قلب، سکته مغزی، علت درد گرفتن دست چپ، کلسترول بالا و آترواسکلروز می‌شود.
سندروم متابولیک: شامل مجموعه‌ای از علائم، از جمله فشار خون بالا، افزایش سطح انسولین و سطوح کلسترول غیرطبیعی است که خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.
انواع بیماری‌ها: بیماری‌هایی مانند سلیاک، خشکی پوست در بارداری، اسکلروز و بیماری‌های التهابی روده مانند بیماری کرون، پارکینسون و بیماری کلیوی در بروز این بیماری نقش دارند.
آیا بیماری پسوریازیس قابل درمان است؟
هیچ درمان قطعی برای پسوریازیس وجود ندارد و روش‌های درمانی فعلی بر جلوگیری از رشد سریع سلول‌های پوست و از بین بردن پوسته‌ها متمرکزند. گاه حتی با درمان موفقیت‌آمیز، بیماری عود می‌کند. انتخاب روش درمانی بستگی به شدت پسوریازیس و میزان پاسخ‌دهی آن به درمان‌های قبلی دارد. معمولاً ترکیبی از درمان‌ها استفاده می‌شود. از آنجا که عملکرد سیستم ایمنی در بروز و تشدید این بیماری نقش دارد، نمی‌توان انتظار قطعی درمان داشت. برخی داروهای درمان پسوریازیس، رشد سلول‌های جدید پوست را کند می‌کند و برخی دیگر، خارش و خشکی پوست را تسکین می‌دهد. یکی از روش‌های درمان استفاده از پمادها و لوسیون‌ها است که به بهبود و پوسته‌های ضخیم کمک می‌کند. همچنین در بعضی موارد ممکن است فیتوتراپی (این روش شامل تاباندن نور فرابنفش به پوست در مراکز درمانی و توسط پزشک است و معمولاً درمان با فتوتراپی در صورتی توصیه می‌شود که نواحی وسیعی از پوست تحت تأثیر بیماری قرار گرفته باشد) یا نور درمانی برای بیمار انجام شود تا روند تکثر سلولی کاهش یابد. پزشک با توجه به اندازه بثورات سن، سلامت کلی بیمار و سایر موارد برنامه درمانی مناسب برای او را انتخاب می‌کند.
نظر شما