بیماری‌های قلبی و عروقی، مهمترین عامل مرگ‌ومیر در کشور

بیماری‌های قلبی و عروقی 30 درصد از مرگ‎‌ومیرهای جهان در سال 2023 را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که حدود 80 درصد از مرگ‌ومیرهای ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی در کشورهای کم‌درآمد یا درآمد متوسط رخ می‌دهد. متأسفانه در کشور ما نیز بیماری‌های قلبی و عروقی علت اول مرگ‌ومیر است و در حال حاضر حدود 45 درصد کل مرگ‌ومیرهای کشور ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی است که منجر مرگ 160 هزار نفر در سال می‌شود. بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد شایع‌ترین نوع بیماری قلبی، بیماری عروق کرونر است که می‌تواند منجر به سکته قلبی شود. این در حالی است که تجمع رسوبات چربی در شریان‌ها «آترواسکلروز» (تصلب شرایین) شایع‌ترین علت بیماری عروق کرونر است که بر اثر سبک زندگی ناسالم مانند رژیم غذایی نامناسب، ورزش نکردن، اضافه‌وزن و سیگار کشیدن می‌تواند به وجود آید. این در حالی است که با تغییر سبک زندگی می‌توان از بروز بیماری‌های قلبی و عروقی پیشگیری کرد. اهمیت این بیماری، ما را بر آن داشت تا گفت‌وگویی داشته باشیم با دکتر محمدحسین باطنی؛ متخصص قلب و عروق که در پی می‌آید.

در مورد بیماری‌های قلبی و عروقی و علائم آن توضیح می‌دهید؟

نارسایی قلبی زمانی رخ می‌دهد که قلب دیگر نتواند بطور مؤثر خون را در بدن پمپاژ کند. در این بیماری طرف چپ یا راست و یا هر دو طرف بدن تحت تأثیر قرار می‌گیرد. فشارخون بالا و یا بیماری عروق کرونر می‌تواند باعث ابتلا به این بیماری شود. ممکن است کاهش عملکرد قلب به نظر ناگهانی بیاید اما زمانی که علائم نارسایی قلب دیر تشخیص داده شود، این به آن معناست که در حقیقت فعالیت قلب از مدتی قبل کاهش یافته است. بسیاری از علائم نارسایی قلب مانند سایر بیماری‌ها است، از این رو این علائم لزوماً نارسایی قلب را نشان نمی‌دهد؛ بخصوص اگر فرد در گذشته سابقه بیماری‌های قلبی و علائمی مانند تنگی نفس خستگی غیرطبیعی و تورم در او وجود داشته باشد.

نشانه‌های بالینی نارسایی قلبی عبارتند از: تنگی نفس، بخصوص هنگام دراز کشیدن و در حین فعالیت، بیدار شدن از خواب به علت تنگی نفس، خستگی نامعمول یا خواب آلودگی، سرفه در هنگام فعالیت و یا دراز کشیدن، خلط صورتی رنگ، ورم در ساق‌ها و مچ‌ها، ورم شکم، ورم ناگهانی، افزایش وزن ناشی از تجمع چربی و مایعات و تپش قلب.

نشانه‌ها و علائم بیماری‌های عروق کرونر چیست؟

زمانی که مقدار چربی‌ها و کلسترول موجود در خون از مقدار معینی بیشتر شود مقدار اضافی آن روی دیوارره رگ‌ها جمع می‌شود. تجمع این مواد بر روی دیواره‌های داخلی شریان‌های قلب را «آترواسکلروز» می‌گویند. از علائم این بیماری می‌توان به درد قفسه سینه، تنگی نفس و خستگی، آریتمی و حمله قلبی اشاره کرد. بیماری عروق کرونر در مردان و زنان می‌تواند جریان خون در عضلات قلب را کاهش دهد و با درد قفسه سینه یا آنژین صدری، نارسایی قلبی و حتی حمله قلبی (سکته قلبی) همراه باشد.

در مورد حمله قلبی هم توضیح می‌دهید؟

حمله قلبی زمانی رخ می‌دهد که یک یا چند بخش از عضله قلب اکسیژن کافی را دریافت نکنند؛ از این رو شریان‌ها دچار انسداد می‌شوند، جریان خون کاهش‌ می‌یابد و در آخر با انسداد کامل متوقف می‌شود. وقتی جریان خون کاملاً قطع شود، خون به عضله قلب نمی‌رسد و فرد سکته می‌کند. از علائم سکته می‌توان به وجود عرق سرد بر روی پیشانی، احساس فشار شدید در قفسه سینه و تنگی نفس اشاره کرد.

این در حالی است که در صورت بروز حمله قلبی، بیمار را باید سریعاً به مرکز درمانی ارجاع داد؛ چرا که مرگ قریب‌الوقوع بیمار را تهدید می‌کند.

علت افزایش مبتلایان به بیماری‌های قلب و عروق در کشور چیست؟

عوامل مهمی که باعث افزایش آمار بیماری‌های قلبی و عروقی در کشور شده عبارتند از: برنامه غذایی غلط، نداشتن فعالیت جسمانی و استعمال دخانیات که به دنبال روند روب ه افزایش صنعتی شدن، شهرنشینی، توسعه اقتصادی و جهانی شدن بازار مواد غذایی ایجاد شده است. گرایش به مصرف غذاهای پرکالری و کم‌ارزش تغذیه‌ای و کم‌تحرکی نیز افزایش یافته است. تغذیه نامتعادل، کاهش فعالیت‌های بدنی و مصرف روزافزون سیگار کلیدی‌ترین عوامل خطر به شمار می‌روند. پرفشاری خون، افزایش کلسترول، اضافه وزن، چاقی و شیوع بیماری‌های مزمن؛ به ویژه دیابت نوع «دو» از جمله مهمترین عوامل خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی است. عادات غلط غذایی مانند مصرف زیاد چربی‌های اشباع شده، نمک و مواد نشاسته‌ای تصفیه شده و کاهش مصرف انواع میوه و سبزی‌ها نیز به افزایش شیوع این بیماری کمک می‌کند.

چگونه می‌توان از بروز بیماری‌های قلبی و عروقی پیشگیری کرد؟

برای رسیدن به نتیجه بهتر باید علاوه بر تمرکز روی افراد در معرض خطر، آموزش‌های لازم نیز به عموم مردم ارائه شود تا بتوان مهمترین عوامل خطر ابتلا به این بیماری را کنترل کرد. برای مثال مصرف چربی‌ها بخصوص از نظر کیفی تأثیر عمده‌ای در خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی مانند بیماری عروق کرونر و سکته مغزی دارد. نوع چربی مصرفی روی سطح چربی‌های خون، ترومبوز (ایجاد لخته خون)، فشار خون، عملکرد شریان‌ها، اریتمی ( بی‌نظمی ضربان قلب) و التهاب تأثیر می‌گذارد. افزایش مصرف نمک نیز تأثیر بسیار زیادی روی فشار خون دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد راهکارهای تغذیه‌ای در پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی مؤثرند، مانند جایگزین کردن چربی‌های غیراشباع و غیرهیدروژنه (به ویژه چربی‌های با درجه غیراشباع بالاتر) به جای چربی‌های اشباع و ترانس (مانند مصرف روغن‌های مایع به جای مصرف روغن‌های جامد)، افزایش مصرف اسیدهای چرب امگا 3 (مانند روغن ماهی یا منابع گیاهی)، مصرف زیاد میو و سبزی‌ها، مغزها و غلات کامل و کاهش مصرف غلات تصفیه‌شده، پرهیز از مصرف غذاهای بسیار شور یا بسیار شیرین، انجام حداقل 30 دقیقه فعالیت جسمانی منظم در روز، پرهیز از استعمال دخانیات و حفظ وزن بدن در دامنه مطلوب.

کد خبر: 74534

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 2 + 3 =