به گزارش آتیه‌آنلاین، گزارش مرکز آمار ایران حاکی از آن است که عرضه گوشت قرمز در خرداد ماه به ۳۳٬۱۶۷ تن رسیده که گوشت گاو و گوساله با ۱۸٬۳۱۰ تن، ۵۵٫۲ درصد از وزن کل گوشت قرمز عرضه‌شده را به خود اختصاص داده و بیش از سایر انواع گوشت قرمز بوده است.

نکته مهم اینکه به گواه این گزارش مقایسه عملکرد کشتارگاه‌های رسمی کشور در خرداد ۱۴۰۳ با ماه مشابه سال ۱۴۰۲ نشان‌دهنده کاهش ۲۸ درصدی مقدار عرضه گوشت قرمز در این کشتارگاه‌ها است. مقدار تولید گوشت در خرداد ۱۴۰۳ نسبت به ماه مشابه سال ۱۴۰۲ برای گوسفند و بره ۳۸ درصد، برای بز و بزغاله ۱۴ درصد، برای گاو و گوساله ۲۳ درصد و برای گاومیش و بچه‌گاومیش ۲۶ درصد کاهش، و برای شتر و بچه‌شتر ۵ درصد افزایش داشته است.

همچنین عرضه گوشت طیور در خرداد ماه به بیش از ۲۱۷ هزار تن رسید که گوشت مرغ با ۲۱۰ هزار تن، ۹۷.۲۲ درصد از وزن کل گوشت طیور عرضه‌شده را به خود اختصاص داده است.

گوشت مرغ با ۲۱۱٬۰۰۸ تن، ۹۷.۲۲ درصد از وزن کل گوشت طیور عرضه‌شده را به خود اختصاص داده است. گوشت بوقلمون با ۲٬۶۸۴ تن و سایر انواع طیور با ۳٬۳۵۳ تن، به‌ترتیب ۱٫۲۴ درصد و ۱.۵۴ درصد از وزن کل گوشت طیور عرضه‌شده را به خود اختصاص داده‌اند.

مقایسه عملکرد کشتارگاه‌های رسمی کشور در خرداد ۱۴۰۳ با ماه مشابه سال ۱۴۰۲ نشان‌دهنده افزایش ۳۴ درصدی مقدار عرضه گوشت انواع طیور در کشتارگاه‌های رسمی کشور است. مقدار عرضه گوشت طیور در خرداد ۱۴۰۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل برای مرغ ۳۴ درصد، برای بوقلمون ۱۵ درصد، برای بلدرچین ۵۰ درصد، برای سایر انواع طیور ۲۲ درصد افزایش و برای شترمرغ ۲۲ درصد کاهش داشته است. البته نتایج حاصل از این طرح آمارگیری نشان می‌دهد که مقدار عرضه گوشت طیور در کشتارگاه‌های رسمی کشور در خرداد ۱۴۰۳ نسبت به ماه قبل (اردیبهشت ۱۴۰۳) در حدود ۹ درصد کاهش داشته است.

چرا مصرف گوشت کم شد؟

با توجه به افزایش قیمت گوشت در سال‌های گذشته مصرف آن سیری کاهشی به همراه داشته است تا جایی که اواخر سال گذشته در یکی از روزنامه‌های رسمی کشور گزارشی منتشر شده و در قالب آن چنین عنوان شد که سرانه مصرف گوشت قرمز طی سال‌های گذشته نصف شده است. انتشار این گزارش با جوابیه‌ای از سوی وزارت جهاد کشاورزی همراه بود که در آن درباره تامین گوشت در سال‌های اخیر توضیحاتی داده شده بود.

بر اساس این توضیحات «طی سال‌های اخیر با توجه به افزایش قیمت نهاده‌های دامی به تبع جنگ اوکراین و تداوم تورم جهانی، در بازار گوشت قرمز شاهد نوسان قیمت بودیم. با این حال طی ۲ سال اخیر دولت سیزدهم با اجرای برنامه‌های متنوع درصدد آن بوده که به سفره خانوارها آسیبی وارد نشود تا دهک‌های پایین جامعه بتوانند کالاهای اساسی مورد نیاز خود از جمله گوشت قرمز را خریداری کنند. به طوری که از طرفی در بخش تولید شاهد افزایش چشمگیر واردات نهاده‌های دامی به کشور بودیم و از طرف دیگر تولید گوشت قراردادی در بین عشایر و روستائیان به مرحله اجرا رسیده و شاهد فعال سازی واحدهای غیرفعال دامی توسط وزارت جهادکشاورزی هستیم.

به صورت مکمل نیز دولت سیزدهم تلاش کرده تا با طرح‌هایی از جمله کالابرگ الکترونیکی پس از اصلاح ارز ترجیحی و کالابرگ فجرانه به این مهم را جامه عمل بپوشاند. با این حال اما واضح است که تولید گوشت قرمز در کشورمان در شرایط فعلی جوابگوی مصرف داخلی نیست از این رو دولت سیزدهم طی سال جاری واردات گوشت قرمز را به بالاترین حد ممکن رسانده و تاکنون بیش از ۱۰۰ هزار تن گوشت قرمز وارد کرده است. این گوشت‌های قرمز منجمد وارداتی بلافاصله و با قیمت هر کیلوگرم ۲۲۰ هزار تومان در بین ادارات مختلف و در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و گوشت‌های گرم وارداتی نیز با قیمت ۲۹۰ تا ۳۱۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم توزیع شده است.

براساس گزارش‌های مرکز آمار در سال گذشته ۵۹۸ هزار تن گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی کشور تولید و به بازار عرضه شده است، از طرف دیگر میزان واردات گوشت در سال گذشته به ۴۸ هزار و ۵۰۰ تن گوشت قرمز می‌رسد. در سال گذشته همچنین شاهد آن بودیم که صادرات گوشت قرمز صورت نگرفته ولی ۱۵ هزار و ۵۸۰ تن دام زنده صادر شده که اگر ضریب بازدهی لاشه آنها را ۴۵ درصد در نظر بگیریم می‌توان گفت ۷ هزار و ۱۴۶ تن گوشت قرمز از کشور صادر شده است. مراجع مختلف میزان تولیدگوشت قرمز درکشتارگاه‌های غیررسمی را نیز درنظر می‌گیرند که اگر آن را ۱۰ درصد میزان کشتار در کشتارگاه‌های رسمی درنظر بگیریم، ۵۹ هزار و ۸۰۰ تن و اگر آن را ۳۰ درصد اعلامی وزارت جهاد کشاورزی در نظر بگیریم، ۱۷۹ هزار و ۴۰۰ تن گوشت قرمز در کشتارگاه‌ها تولید شده است. بنابراین اگر سرانه مصرف گوشت قرمز همراه با محاسبه ۱۰ درصدی میزان کشتار غیررسمی نسبت به میزان کشتار رسمی درنظر بگیریم ۸ کیلو و ۲۲۵ گرم، و اگر با محاسبه ۳۰ درصدی میزان کشتار غیررسمی نسبت به میزان کشتارگاه‌های رسمی درنظر بگیریم، ۹ کیلو و ۶۳۰ گرم می‌شود.»

میانگین مصرف گوشت در ایران و کشورهای دیگر

همان طور که اشاره شد طبق گزارش‌های رسمی وزارت جهاد کشاورزی نیز سرانه مصرف گوشت بیش از ۸ تا ۹ کیلوگرم اعلام شده است که در این باره مهدی سروی، کارشناس اندیشکده اقتصاد مقاومتی و از مشاوران اقتصادی دولت، در یک برنامه تلویزیونی توضیح داده است: «میانگین مصرف گوشت خانواده‌ها در کشور ۸ کیلوگرم و در سه دهک پایین جامعه ۲ کیلوگرم در سال است». به گفته او سرانه مصرف گوشت قرمز برای هر نفر در ۳ دهک پایین جامعه، حدود ۷۰۰ گرم در یکسال است.

اگر همان ۸ کیلوگرم را به عنوانِ میانگین مصرف گوشت خانواده‌ها در نظر بگیریم و یک خانواده متوسط ایرانی را ۳ نفر فرض کنیم، سرانه سالانه مصرف گوشت در ایران، ۲.۶ کیلوگرم می‌شود، به عبارتی هر فرد به طور متوسط در سال ۲.۶ کیلوگرم گوشت قرمز مصرف می‌کند و این در حالی‌ست که مصرف سالانه گوشت قرمز برای هر نفر در ۳ دهک فرودست، فقط ۷۰۰ گرم است. به عبارتی هر ایرانی متعلق به سه دهک کم‌درآمد که از قضا قاطبه‌ مزد و حقوق‌بگیرانِ شاغل و بازنشسته نیز در همین گروه قرار می‌گیرند، در هر سال، یک کیلوگرم گوشت قرمز هم مصرف نمی‌کنند.

نگاهی به نمودارهای تاریخیِ مصرف سرانه گوشت قرمز در کشور، یک روند کاهشی مداوم را نشان می‌دهد، این افت از سال‌های ابتدای دهه ۹۰ شمسی آغاز شد و در سال‌های پایانی این دهه به تدریج شتاب گرفت.

براساس آمارها در سال ۱۳۹۰ سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور ۱۳ کیلوگرم بود، در آن زمان هر ایرانی در طول سال، ۱۳ کیلوگرم گوشت قرمز مصرف می‌کرده است که به نسبت ارقام امروز بسیار قابل قبول‌تر بوده اما در سال های بعد، به مرور و با افزایش قیمت گوشت قرمز، سرانه مصرف هر سال یک کیلوگرم کاهش یافت به گونه‌ای که سرانه مصرف گوشت قرمز در سال ۱۳۹۱ به ۱۲ کیلوگرم، در سال ۱۳۹۲ به ۱۱ کیلوگرم، سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶ در محدوده ۱۰ تا ۱۱ کیلوگرم و در سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ با افزایش قیمت ارز، مصرف گوشت قرمز هم افت کرد و سرانه آن، به ۸ کیلوگرم رسید و در سال ۱۳۹۹ باز هم سرانه مصرف گوشت افت داشت و میانگین مصرف به ۷ کیلوگرم رسید و در سال ۱۴۰۰ این میزان به ۶ کیلوگرم و در سال ۱۴۰۱ با یک کیلوگرم کاهش میزان مصرف به ۳ کیلوگرم رسید. حالا اما به نظر می‌رسد در میانه سال ۱۴۰3 مصرف سرانه گوشت هر ایرانی به کمتر از ۳ و حدود ۲.۶ کیلوگرم در سال رسیده است.

این در حالیست که براساس اعلام فائو (سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد) در سال ۱۳۹۹، متوسط سرانه مصرف گوشت در جهان، ۴۱ کیلوگرم است؛ سرانه مصرف سالانه کویت بیش از ۶۷ کیلوگرم برای هر نفر، امارات بیش از ۶۲ کیلوگرم و عربستان حدود ۵۴ کیلوگرم بوده است.