مروری بر عملکرد اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی

دولت سیزدهم و در راس آن ابراهیم رئیسی در سه سال گذشته اقدامات متعددی در حوزه اقتصاد داشت که شاید یکی از جدی‌ترین این موارد تغییر در تخصیص یارانه‌ها یا همان طرحی باشد که از آن به عنوان جراحی اقتصادی یاد شد.

به گزارش آتیه‌آنلاین، با شهادت رئیس دولت سیزدهم عملکرد وی در حوزه‌های مختلف مورد توجه قرار می‌گیرد و چنانچه بخواهیم در زمینه اقتصاد که یکی از مهم‌ترین بخش‌های کشور بوده و به‌ویژه در این سال‌ها از اهمیت خاصی برخوردار است یاد کنیم موضوعات مختلفی برای پرداخت وجود دارد.

با این همه شاید بیراه نباشد اگر مهم‌ترین اقدام رئیس جمهور فقید را اصلاح یارانه‌ها بدانیم، طرحی که تقریبا در همان اوایل فعالیت دولت سیزدهم کلید خورد و اثراتی جدی روی اقتصاد داشت.

با اجرای این طرح به نوعی یارانه به جای آنکه به تولیدکننده اختصاص یابد به مصرف کننده رسید و بر این اساس یارانه‌ای که از سالها قبل با وجود تورم در حد ۴۵ هزار تومان مانده بود به یکباره حدود ۱۰ برابر رشد کرد و برای خانوارهای دهک اول تا سوم به ۴۰۰ هزار تومان و برای سایر دهک‌ها به ۳۰۰ هزار تومان رسید. بعدها بسیاری چنین عنوان کردند که این شیوه منجر به افزایش تورم می‌شود اما در سوی دیگر ماجرا بخش قابل توجهی از مردم که طی سالیان و دهه‌های گذشته همواره تورم به طور میانگین ۲۰ درصدی را تجربه کرده بودند این رقم را کمک خرجی در شرایط دشوار اقتصادی می‌دانستند.

چهار برابر شدن وام ازدواج

اما اگر بخواهیم جنبه مردمی اقتصاد را بررسی کنیم یکی دیگر از اقداماتی که در دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفت تلاش برای افزایش تسهیلات در راستای افزایش جمعیت و جوانی جمعیت بود. بر این اساس طی مدت سه ساله فعالیت دولت، وام ازدواج که مبلغ آن در سال ۱۴۰۰ یعنی زمان روی کار آمدن آیت‌الله رئیسی ۷۰ هزار تومان بود به ۳۰۰ هزار تومان رسید. از سوی دیگر افرادی که در سال ۱۴۰۰ با سن کمتر از ۲۵ سال ازدواج می‌کردند مشمول ۱۰۰ میلیون وام ازدواج می‌شدند که این رقم در سال جاری ۳۵۰ میلیون تومان شده است.

مضاف بر این در دولت سیزدهم تسهیلات فرزندآوری نیز دنبال شد و در شرایطی که بانک‌ها در ارائه تسهیلات سیاست انقباضی داشتند در این قالب مبلغ قابل توجهی به افرادی که صاحب فرزند شده بودند تعلق گرفت تا در شرایط دشوار اقتصادی کمک هزینه‌ای برای خانواده‌های دارای فرزند لحاظ شده باشد.

در زمینه تسهیلات، در این مدت وام مسکن نیز از نظر مبلغ افزایش قابل توجهی داشت و حتی می‌توان گفت یکی از اولین اقدامات دولت در سال ۱۴۰۰ بحث افزایش تسهیلات خرید مسکن بوده که در این راستا سقف تسهیلات مسکن از محل خرید اوراق در اواخر شهریور ماه ۱۴۰۰ افزایش یافت و در تهران به ۴۸۰ میلیون تومان رسید، روندی که در سال‌های بعد نیز استمرار یافت و تا جایی پیش رفت که این رقم به حدود یک میلیارد تومان رسید.

همچنین پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن از دیگر وام‌هایی بود که از سوی دولت برای اجاره‌نشینان در نظر گرفته شد و اگرچه درباره همراهی بانک‌ها در پرداخت این تسهیلات انتقادات متعددی مطرح شد اما بنا بر اعلام احمد خادمیان، مدیرکل دفتر پایش طرح‌های نهضت ملی مسکن از ابتدای طرح نهضت ملی مسکن در دولت سیزدهم تا ابتدای سال جاری بانک‌ها در مجموع ۳۲ همت به ۴۳۱ هزار و ۴۰ متقاضی وام ودیعه مسکن پرداخت کردند.

تلاش برای کاهش بیکاری

از دیگر موضوعاتی که حتی در دوره پیش از انتخابات نیز مورد توجه آیت الله رئیسی قرار گرفته بود بحث اشتغال و ایجاد شغل بود به گونه‌ای که وعده ایجاد سالانه یک میلیون شغل جدید داده شده بود.

بر این اساس در گزارش عملکردی که در پایان سال گذشته از سوی پایگاه اطلاع‌رسانی دولت منتشر شد چنین اعلام شد که «طبق گزارش ها نرخ بیکاری از ۹.۶ درصد در ابتدای دولت‌ سیزدهم‌ به‌ ۷.۶ درصد در پایان پاییز ١٤٠٢ رسید که کاهش‌ ٢ واحد درصدی داشت.»

در این میان سهم قابل توجهی از اشتغال ایجاد شده نیز به مشاغل خانگی برمیگشت که طبق اعلام سایت دولت «ایجاد ٤٢٦٩٦٦ اشتغال در مشاغل‌ خانگی‌ از شروع دولت‌ مردمی‌ تا اسفند ماه ١٤٠٢ که رشد بیش‌ از ٥٦٠ درصدی اشتغال ایجاد شده در حوزه مشاغل‌ خانگی‌ نسبت‌ به‌ دو سال پایانی‌ دولت‌ دوازدهم‌ را نشان می دهد.»

همچنین طبق آنچه اعلام شده «یکی از مهمترین اقدامات دولت در راستای کاهش نرخ بیکاری اختصاص تسهیلات اشتغال زایی بوده است. بر این اساس ٩٧٨٩٧ میلیارد ریال تسهیلات جهت‌ اشتغال زایی‌ از محل‌ تبصره ١٨ در سال ١٤٠١و ۵۷۰.۶ هزار میلیارد ریال تسهیلات اشتغال زایی‌ در سال ١٤٠٢ به ٨٣٠٠ واحد تولیدی پرداخت شد.

میزان تسهیلات قرض الحسنه‌ اشتغال و مشاغل‌ خانگی‌ نیز با افزایش قابل توجهی رو به رو بوده است. در سال ۱۴۰۰ میزان تسهیلات اشتغال ٦١/٨ و مشاغل خانگی ۱.۲ بود. این رقم در سال ۱۴۰۱ به ترتیب به ۲.۲۷۰ و ۱.۲۱ هزار میلیارد ریال و در سال ۱۴۰۲ به ترتیب به ٥٧٠/٦ و ٢٦/٨ هزار میلیارد ریال رسید.»

در عین حال خبرگزاری ایرنا نیز چنین خبر داد که «در سال ۱۴۰۲ نرخ بیکاری کشور به هشت و یک دهم درصد رسید که کمترین رقم در دهه‌های اخیر است.»

احیای ۸۴۰۰ واحد تعطیل و نیمه فعال

از دیگر اقدامات شاخص دولت در سالیان گذشته می‌توان به بحث احیای کارخانه‌های تعطیل و نیمه تعطیل اشاره کرد که در قالب آن بسیاری از کارخانه‌های صاحب نام و قدیمی که طی سالیان گذشته به دلایل متعدد به ورطه تعطیلی کشیده شده بودند اشاره کرد. بنا بر اظهارات مسئولان دولت تا پایان سال گذشته ۸۴۰۰ واحد تعطیل و نیمه فعال به مدار تولید بازگشتند و برای امسال هم احیای ۴۰۰۰ واحد جدید برنامه‌ریزی شده بود که حال باید دید با توجه به اتفاقات رخ داده و پایان زودهنگام دولت آیا این روند همچنان در دولت‌های بعدی نیز دنبال می‌شود یا خیر؟

گفته شده بود در سالیان گذشته با احیای واحدهای مذکور ۱۹۵ هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم جدید ایجاد و۲۵۰ همت از سرمایه‌های مردم احیا شده است.

ساخت سالانه یک میلیون مسکن

وعده ساخت سالانه یک میلیون مسکن از دیگر مواردی بود که در دوران پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری از سوی رئیس جمهور فقید ایران مطرح شد و طی سه سال عمر دولت سیزدهم نیز این وعده فراموش نشده و تلاش‌های متعددی در راستای محقق کردن آن صورت گرفت و حال برخی کارشناسان ثبات ایجاد شده در قیمت‌های بازار مسکن را مدیون برنامه‌ها و عملکرد وی در بازار مسکن می‌دانند.

بازار مسکن که التهاب آن در سال‌های قبل از ریاست جمهوری آیت‌الله رئیسی استارت خورده بود تا پیش از روی کار آمدن دولت سیزدهم با نوسانات افزایشی همراه بودو در یک بازه زمانی هشت ساله میانگین قیمت مسکن در تهران با رشد ۷۵۸ درصد از متری ۳.۶ میلیون تومان به متری ۳۰.۹ میلیون تومان رسید.

دولت سیزدهم در سالهای فعالیت خود سه رویکرد «افزایش عرضه در بازار مسکن و زمین»، «ساماندهی طرف تقاضای بازار مسکن، زمین و اجاره» و «ایجاد بسترهای قانونی برای ساماندهی بخش مسکن» را در دستور کار قرار داد و به استناد داده‌های وزارت راه و شهرسازی، اجرای طرح نهضت ملی مسکن و شروع عملیات اجرائی بالغ بر ۲.۵۵ میلیون واحد مسکونی، تامین زمین به مساحت بالغ بر ۵۵ هزار هکتار در مناطق شهری کشور، بسترسازی برای احداث ۲۷ شهر ساحلی در ۴ استان جنوبی کشور، واگذاری انفرادی و گروهی زمین دولتی به متقاضیان واجد شرایط شهری و روستایی، نوسازی بافت های فرسوده، تکمیل واحدهای باقیمانده مسکن مهر، اخذ مالیات از خانه های خالی و همکاری در تدوین قانون "تنظیم و ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره بها، از جمله اقدامات صورت گرفته در زمینه تامین مسکن بوده است.

اما آنچه اشاره شد تمام اقدامات صورت گرفته اقتصادی آیت الله رئیسی و تیم اجرایی او در حوزه اقتصاد نبود و پرداختن به تمام این موارد و بررسی آنها نیازمند نگارش مطالبی در حجم گسترده است اما اگر بخواهیم به اختصار عملکرد اقتصادی دولت و رئیس جمهور فقید را مورد مرور قرار دهیم علاوه بر موارد اشاره شده می‌توان به موضوعاتی مانند تلاش برای کنترل تورم، اهتمام برای مبارزه با رانت و فساد، بهبود تراز عملیاتی، افزایش سهم درآمدهای پایدار دولت و اجتناب از کسری بودجه پنهان، صدور فرمانی هشت بندی در حوزه تولید و عرضه خودرو، افزایش تولید و صادرات نفت، عضویت در پیمان‌های بین المللی مثل شانگهای و بریکس، فعالسازی مجدد تعاونی ها، تلاش برای کاهش سهم دلار از مبادلات بین المللی، ارائه کالابرگ الکترونیک، پیگیری دریافت مطالبات بین المللی و کاهش رشد نقدینگی نیز اشاره کرد.

کد خبر: 70944

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 3 + 3 =