به گزارش آتیه آنلاین، بیمه بیکاری یکی از حمایتهای اجتماعی است که سازمان تأمین اجتماعی بر اساس آن مکلف است با دریافت حق بیمه بیکاری مقرر، به کارگران مشمول قانون تأمین اجتماعی و قانون کار که به طور غیر ارادی بیکار و از سوی ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی معرفی شده‌اند، مقرری بیمه بیکاری پرداخت کند.
براساس قانون، بیمه‌شدگانی که بهدلیل بروز حوادث قهریه و غیرمترقبه از قبیل سیل، زلزله، جنگ، آتشسوزی و... بیکار شوند، میتوانند از مقرری بیمه بیکاری استفاده کنند. افراد بیمه شده‌ای که به علت تغییرات ساختار اقتصادی واحد مربوطه به تشخیص وزارتخانه ذیربط و تأیید شورای عالی کار، بیکار موقت شناخته شوند، بیمه بیکاری دریافت خواهند کرد.
کاهش مقرری‌بگیران بیمه بیکاری
طبق داده‌های وزرات تعاون، کار و رفاه اجتماعی، هنگامی که در شهریورماه سال ۱۴۰۰، دولت سیزدهم زمام اجرایی کشور را بر عهده گرفت، تعداد بیکاران مشمول بیمه بیکاری، ۲۴۰ هزار نفر بودند که در انتهای سال ۱۴۰۱ این تعداد به ۱۸۶ هزار و ۴۲۲ نفر کاهش یافت؛ یعنی به میزان ۱۳.۹ درصد تعداد مقرری‌بگیران بیمه بیکاری افت داشتند. این میزان در انتهای سال گذشته نیز با کاهش بیش از ۱۶ هزار نفری مواجه شد و تعداد مقرری‌بیگران بیمه بیکاری با کاهش ۸ درصدی به ۱۷۰ هزار نفر رسید.
در حال حاضر با گذشت دو ماه از سال‌جاری و چهار ماه مانده به پایان سومین سال فعالیت دولت سیزدهم، ۱۰ هزار نفر از تعداد مقرری‌بگیران بیمه بیکاری کاسته شده و به ۱۶۰ نفر رسیده‌اند. یعنی در این مدت کوتاه دو ماهه ، ۵.۸ درصد میزان مقرری‌بگیران بیمه بیکاری با افت روبرو شده است.
شاغل شدن مجدد مقرری بگیران بیمه بیکاری
کاهش عداد مقرری‌بگیران بیمه بیکاری به معنای شاغل شدن مجدد آنها بوده است. بر اساس نظرهای کارشناسان بیمه اجتماعی و همچنین فعالان در بازار کار روند کاهشی پرداخت بیمه بیکاری در حدود سه سال اخیر به دلیل بازگشت افراد مشمول این بسته حمایتی به محل کار و اشتغال است. رشد اشتغالزایی مولد، ماندگاری اشتغال و کاهش نرخ بیکاری سه دلیل عمده تأثیرگذار در روند کاهشی تعداد مقرری بگیران بیمه بیکاری بوده است.
کاهش نرخ بیکاری
بنابر داده‌های مرکز آمار ایران، در پایان سال گذشته، نرخ بیکاری به ۸.۱ درصد رسید که پایین‌ترین رقم در ۲۶ سال اخیر بوده است. نرخ بیکاری سال ۱۴۰۲ در حالی به ۸.۱ درصد رسید که نرخ مشارکت اقتصادی آن نیز با افزایش مواجه شد.
براساس قواعد اقتصادی، هرگاه افزایش نرخ مشارکت اقتصادی کشور با کاهش نرخ بیکاری توأمان باشد، می‌توان گفت بازار کار کشور و فضای کسب وکار بهبود یافته است. این گزاره نشان می‌دهد با بهبود محیط کسب وکار و افزایش اشتغالزایی، جمعیت غیرفعال کشور تمایل خود را برای مشارکت اقتصادی نشان داده است و به جمعیت فعال افزوده خواهد شد.
برخلاف سه سال اول دولت یازدهم، نرخ مشارکت اقتصادی در سه فصل اخیر با افزایش مواجه شده است و در عین حال نیز نرخ بیکاری تک رقمی و نسبت به فصول گذشته با کاهش مواجه بوده است. این در حالی است که میانگین نرخ مشارکت اقتصادی در ۲۵ سال گذشته ۳۸.۸ درصد برآورد شده است. از طرفی در چهار سال اول دولت یازدهم نرخ مشارکت اقتصادی کمتر از ۴۰ درصد بوده و نرخ بیکاری نیز دارای نوسان بود ونرخ بیکاری دو رقمی بود.
رشد اشتغال مولد
براساس آمارهای موجود، اشتغال بخش صنعت در سه‌ماه منتهی به سال ۱۴۰۳ به بیش از ۸ میلیون نفر رسید و سهم آن در اقتصاد کشور افزایشی شد؛ از همه مهم‌تر ماندگاری اشتغال در این بخش، نسبت به سال‌های گذشته افزایش یافت. در سال ۱۳۹۵ سهم شاغلان بخش صنعت در اقتصاد کشور کمی بیش از ۳۱ درصد بود که این مقدار پس از گذشت حدود ۶ سال در سال گذشته به ۳۳.۷ درصد رسید.
در این مدت روند سهم‌پذیری بخش صنعت از اشتغال کشور دارای نوسان ملایم و رو به رشدی بوده است؛ آنچه مشخص است بخش صنعت در حوزه اشتغال با نوسان کمتری نسبت به سایر بخش‌ها مواجه بوده و بیش از یک سوم اشتغال کشور را به خود اختصاص داده است.
احیای واحدهای صنعتی غیرفعال یکی از برنامه‌های اصلی در دولت‌های مختلف محسوب می‌شود و در این ارتباط برنامه‌های بسیاری برای راه‌اندازی واحدهای راکد در طول سال‌های گذشته در نظر گرفته شده است.
ماندگاری اشتغال
براساس گزارش مرکز آمار ایران، از پاییز سال ۱۴۰۱ تا پاییز سال قبل، ۸۸.۲ درصد از شاغلان شغل خود را حفظ کرده‌اند. به عبارتی از مجموع ۲۴ میلیون و ۷۰هزار و ۴۱۲ شاغل در پاییز سال ۱۴۰۱، تعداد ۲۱ میلیون و ۲۳۰ هزار شاغل، جابه‌جایی کاری نداشته‌اند و شغل خود را حفظ کرده‌اند.
از این تعداد، حدود ۶۵۰ هزار نفر شغل خود را از دست داده و به گروه بیکاران منتقل شده‌اند. حدود دو میلیون و ۱۹۰ هزار نفر نیز از شاغلان در پاییز سال ۱۴۰۱ تا پاییز سال گذشته، از چرخه نیروی کار خارج و غیرفعال شده‌اند. بالاترین میزان جابه‌جایی نیروی کار از پاییز سال ۱۴۰۱ به پاییز سال ۱۴۰۲، در گروه بیکاران صورت گرفته است که از مجموع دو میلیون و ۱۳۶ هزار و ۸۲۸ بیکار پاییز سال ۱۴۰۱، تعداد ۹۰۸ هزار و ۱۵۱ بیکار در پاییز سال قبل شاغل شده‌اند. به عبارتی ۴۲.۵ درصد از بیکاران از پاییز سال ۱۴۰۱ به پاییز سال ۱۴۰۲ مشغول به‌کار شده‌اند. ۳۶.۷ درصد از بیکاران سه‌ماهه سوم سال ۱۴۰۱ در فصل پاییز سال گذشته همچنان جویای کار هستند و در این گروه ماندگار شده‌اند؛ تعداد این افراد بیکار بالغ بر ۷۸۴ هزار نفر بوده است.
تعداد بیکارانی که از پاییز سال ۱۴۰۱ به پاییز سال ۱۴۰۲، وضعیت‌شان تغییر یافته و از گروه جمعیت فعال خارج شده‌اند، در حدود ۲۰.۸ درصد بوده است؛ به عبارتی حدود بالغ بر ۴۴۴ هزار نفر بوده است.
تغییر وضعیت از جمعیت غیرفعال به فعال
اتفاق دیگری که در جریان نیروی کار در پاییز گذشته نسبت به سه ماهه سوم سال ۱۴۰۱ رخ داده است، تغییر وضعیت در جمعیت غیرفعال بوده است؛ به‌طوری‌که بیشترین میزان جابه‌جایی در این گروه مربوط به تغییر وضعیت از غیرفعال به فعال در حدود ۸.۱ درصد بوده است.
تعداد جمعیت غیرفعالی که از پاییز سال ۱۴۰۱ به پاییز سال ۱۴۰۲ تغییر وضعیت داده و در مشارکت اقتصادی فعال شده‌اند، حدود سه میلیون و ۱۰۰ هزار نفر برآورد شده است؛ از این جمعیت میزان ۶.۶ درصد شاغل شده‌اند. به عبارتی حدود ۲.۵ هزار نفر از این تعداد به چرخه نیروی شاغل در پاییزسال ۱۴۰۲ اضافه شدند. اما همچنان ۱.۵ درصد آنها بیکار هستند. ۹۱.۹ درصد از جمعیت غیرفعال از پاییز سال ۱۴۰۱ به پاییز سال ۱۴۰۲ بدون تغییر ماندند.
ارتباط مهارت‌آموزی با کاهش مقرری‌بگیران بیمه بیکاری
به اعتقاد کارشناسان اقتصادی و مسائل کارگری، در حال حاضر نیاز بازار کار، مهارت‌آموزی وتوسعه این بخش است. به‌گونه‌ای که دولت و مردم به این نتیجه رسیده‌اند که با مهارت‌آموزی ورود کارجویان به چرخه مشارکت، ارتقاء و تثبیت نیروی کار و اشتغالزایی آن هم از نوع کارآفرینی محقق خواهد شد. از این رو مسئولان دولت به موضوع مهارت‌آموزی توجه ویژه‌ای داشته و در این راستا اقدامات بسیاری محقق شده است.
مراکز فنی و حرفه‌ای حلقه واسط بازارکار با مهارت آموزان
ارائه آموزش‌های فنی و مهارتی به مقرری‌بگیران بمیه بیکاری می‌تواند در ایجاد اشتغالزایی مثمر شود.
اسفند ماه سال ۱۴۰۲ بود که در راستای تعدیل در بازار کار، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان تأمین اجتماعی و سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای بر الزام مقرری‌بگیران بیکاری به فراگیری آموزش مهارت و اجرای ماده ۹ قانون بیمه بیکاری در زمینه آموزش و بازآموزی بیمه‌شدگانی که به دلایل غیرارادی کار خود را از دست می‌دهند، به توافق رسیدند.
در این تفاهم‌نامه که به امضا رئیس سازمان فنی و حرفه‌ای کشور، معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی رسید، مقرر شده سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای دوره‌های آموزش مهارتی ویژه مقرری‌بگیران بیمه بیکاری را با هدف فراهم آوردن زمینه اشتغال مجدد آنها، متناسب با فرصت‌های شغلی مورد نیاز بازار کار هر منطقه و نیز تقاضای کارفرمایان برگزار کند.
پیش از این معاون روابط کار وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره فرایند بازگشت به‌کار و تفاهم‌نامه سه‌جانبه بین سازمان تأمین اجتماعی، وزارت کار و سازمان فنی حرفه‌ای توضیح داد: به موجب این تفاهم‌نامه کسانی که مشمول مقرری بیمه بیکاری می‌شوند باید حتماً بعد از ۶ ماه با فراخوانی که صورت می‌گیرد آموزش لازم را ببینند و به محل کار قبلی برگردند. اگر نمی‌توانند در محل قبلی مشغول کار شوند یا برگشت به کارشان با مهارت قبلی نیست، مهارت جدید توسط سازمان فنی و حرفه‌ای برای آنان لحاظ می‌شود که به بازار کار برگردند.
به گفته رعیتی‌فرد؛ تلاش وزارت کار این است که افراد آموزش‌های لازم را فرابگیرند و به محیط کار برگردند چون هم به نیروی کار نیاز است و هم کسی که سال‌ها کار کرده و صاحب تجربه است می‌تواند برای کشور مفید باشد.
او همچنین اضافه کرده است که تفاهم‌نامه سه‌جانبه ما با سازمان تأمین اجتماعی و فنی و حرفه‌ای درحال اجرا است و دستورالعمل آن به استانها رفته و هماهنگی‌ها با استانها انجام گرفته است.کسانی که مشمول مقرری بیمه بیکاری می‌شوند باید حتما به چرخه آموزش برگردند و آموزش ببینند و در جایی مشغول کار شوند.
به نظر می‌رسد که حلقه مفقوده بازار کار، یعنی همان مهارت‌آموزی در موضوع بیمه بیکاری شناسایی شده و این مهم به کاهش تعدیل نیروی کار در آینده خواهد انجامید.
نظر شما