دکتر حیدر سعادتی، متخصص فیزیوتراپی در گفتگو با آتیه‌آنلاین درباره اهمیت فیزیوتراپی برای سالمندان توضیحات بیشتری داده است که در ادامه می‌خوانید:

لطفا در مورد اهمیت فیزیوتراپی در سالمندان توضیحاتی بفرمایید؟

پیری، بدن را دچارتغییرات فیزیکی زیادی می‌کند. این تغییرات معمولاً باعث کاهش قدرت عضلانی، تراکم استخوان، عدم هماهنگی بدن و حتی سفت‌تر شدن مفاصل می‌شود که گاهی منجر به افتادن و شکستگی هم می‌شود. برای افراد مسن، ورزش نقش کلیدی دارد که باعث حفظ عملکرد فیزیکی مورد نیازشان در زندگی روزمره می‌شود. برنامه‌های ورزشی تنظیم‌شده توسط فیزیوتراپ می‌تواند به کاهش درد بدن، تقویت حرکت مفاصل، تسهیل هماهنگی و تقویت عملکردتنفسی کمک کند. سالمندانی که از بیماری‌های مزمن رنج می‌برند نیز می‌توانند از درمان‌های فیزیوتراپی بهره‌مند شوند. اگرچه فیزیوتراپی نمی‌تواند روند پیری را متوقف کند، اما می‌تواند به کاهش تأثیر آن بر بدن کمک کند. فیزیوتراپی رشته‌ای است که می‌تواند باعث فعال و مستقل‌بودن سالمندان شود. ورزش منظم همچنین می‌تواند به کاهش خطر و تأثیر بیماری‌هایی که بیشتر افراد مسن را تحت تأثیر قرار می‌دهد کمک کند.

کدام یک از بیماری‌های سالمندان توسط دکتر فیزیوتراپ درمان می‌شود؟

سالمندان مستعد ابتلا به بیماری‌های مختلفی هستند که می‌توان به مشکلات اسکلتی- عضلانی، عصبی و قلبی، ریوی، بیماری‌های روانی، مشکلات تعادلی و دردهای مزمن اشاره کرد. این در حالی است که درمان‌های فیزیوتراپی در کنترل و درمان هر یک از این بیماری‌ها تا حدود زیادی موفقیت‌آمیز است. بعضی از بیماری‌هایی که توسط دکتر فیزیوتراپی درمان می‌شوند عبارتند:

از درد ناشی از بیماری‌های مزمن: فیزیوتراپی می‌تواند به کاهش ناراحتی ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتریت‌یاپوکی استخوان کمک کند. معمولاً درد مفاصل در اثر التهاب مفاصل، جراحات، آرتریت، نقرس و غیره ایجاد می‌شود. اگر برای مدت طولانی‌تری درمان نشود، می‌تواند تحرک را محدود کند و منجر به ضعف یا بی‌ثباتی در انجام فعالیت‌های عادی شود. هدف فیزیوتراپی بازیابی عملکرد ماهیچه‌ها، استخوان‌ها، مفاصل، تاندون‌ها و رباط‌ها است.

بهبود قدرت و انعطاف‌پذیری: به دلیل افزایش سن، کاهش قدرت و انعطاف‌پذیری یکی از رایج ترین مسائلی است که تقریباً هر فرد مسنی با آن مواجه است. علاوه بر این، این وضعیت می‌تواند با وجود بیماری‌های مزمن مرتبط با اعصاب، مشکلات غدد درون‌ریز و مسائل اسکلتی عضلانی بدتر شود. در نتیجه تغییرات فرسایشی که به دلیل کهولت سن رخ می‌دهد، توان (قدرت) عضلانی ضعیف و مفاصل سفت و غیره وجود دارد. فیزیوتراپی نه تنها به کاهش درد کمک می‌کند بلکه به بازگشت تحرک هم کمک می‌کند. برخی از علل شایع کاهش قدرت عبارتند از: بیماری تیروئید، کم خونی و افسردگی، کمبود خواب، دیابت، نارسایی احتقانی قلب و عوارض جانبی داروها. فیزیوتراپی به بازگرداندن قدرت و انعطاف‌پذیری و همچنین بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک می‌کند. انواعی از درمان‌های پیشرفته ترفیزیوتراپی می‌توانند علائم مشکلات مغزی از جمله افسردگی سالمندان، آلزایمر، اختلال خواب و پارکینسون را درمان کنند یا روند بیماری را کنترل کنند.

حفظ سبک زندگی مستقل: بهبودی از درد ناشی از یک بیماری یا آسیب به فرد این امکان را می‌دهد که برای مدت طولانی‌تری زندگی فعال و مستقل داشته باشد. تمرینات کششی و تقویتی برای افراد مسن موثر است. به بیماران مبتلا به افتادگی پا، آسیب نخاعی و سکته مغزی برای تسهیل زندگی مستقل، وسایل کمکی برای راه رفتن تجویز می‌شود. دکتر فیزیوتراپی با بیمار کار می‌کند تا اطمینان حاصل کند که او می‌تواند تا حد امکان مستقل باقی بماند.

آیا فیزیوتراپی می‌تواند اختلال تعادل را درمان کند؟

اختلال تعادل در سالمندان به دلیل از دست دادن عملکرد طبیعی ماهیچه‌ها و استخوان‌ها به‌وجود می‌آید. این بیماری بیشتر به دلیل آرتروز و بی‌حسی در پاها، مشکلات چشمی، گردش خون و مصرف همزمان چندین دارو ایجاد می‌شود. درمان فیزیوتراپی شامل تمرینات تعادلی برای کمک به بهبود عملکرد عضلات و استخوان‌ها در افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی مانند بیماری آلزایمر(فراموشی )، بیماری پارکینسون (اختلالی پیشرونده است که بر سلول‌های عصبی مغز که مسئول حرکت بدن هستند تأثیر می‌گذارد) یا آسیب مغزی است. فیزیوتراپی به حفظ ثبات کمک می‌کند. دکتر فیزیوتراپ به بیمار می‌آموزد که با اختلالات بینایی، تحرک، تعادل و از دست‌دادن عضله سازگار شود تا به راحتی بتواند فعالیت‌های روزمره زندگی را انجام دهد. این آگاهی به کاهش آسیب مجدد کمک می‌کند. بیمارانی که دچار حمله قلبی شده‌اند یا به سایر بیماری‌های قلبی عروقی یا ریوی مانند انسداد مزمن ریه مبتلا هستند می‌توانند با رژیم‌درمانی مناسب دارای افزایش استقلال عملکردی شوند. سقوط علت اصلی تصادفات در میان افراد مسن است که منجر به شکستگی استخوان و آسیب‌های دیگر می‌شود. این در حالی است که دکتر فیزیوتراپی می‌تواند راهکارهایی را برای جلوگیری از زمین‌خوردن به فرد سالمند آموزش دهد.

لطفا در مورد درمان‌های فیزیوتراپی هم توضیحاتی بفرمایید؟

هدف فیزیوتراپی کمک و رسیدگی به مناطقی از بدن است که نیاز به درمان دارند. دکتر فیزیوتراپی از دانش خود برای طراحی یک برنامه درمانی استفاده می‌کند. این برنامه شامل تمرینات تقویتی، دامنه حرکت، تعادل و تمرینات پیاده روی است. فیزیوتراپی شامل تمرینات ورزشی و استفاده از روش‌های الکتریکی مانند اولتراسوند، شاک ویو، تراپی، لیزر و غیره است. تمرینات تقویت‌کننده عضلات دو بار در هفته انجام می‌شود که یکی از بهترین درمان‌ها برای آرتروز است. از اینرو فعالیت با شدت متوسط مانند پیاده‌روی سریع توصیه می‌شود. تمرینات تقویتی عضلات را می‌توان در مقابل مقاومت با استفاده از نوارهای کششی انجام داد.

فیزیوتراپی دارای چه فوایدی برای سالمندان است؟

فیزیوتراپی برای بازگرداندن عملکرد، کاهش درد مفید است و در نتیجه باعث بهبود کیفیت زندگی می‌شود. تمرینات منظم باعث بهبود تعادل، قدرت، هماهنگی، کنترل حرکتی، انعطاف‌پذیری، استقامت و حتی تقویت حافظه می‌شود، به حفظ عملکرد شناختی کمک می‌کند، خطر بیماری قلبی و عروقی را هم کاهش می‌دهد و به حفظ توانایی انجام فعالیت‌های روزمره کمک می‌کند. همچنین خلق و خو و عزت نفس سالمند را بهبود می‌دهد. فیزیوتراپی برای افراد مسنی که مفاصل سفت، رباط‌های خم‌نشدنی و مشکلات حرکتی بدن دارند، بسیار مفید است.

چه توصیه‌ای برای سالمندان دارید؟

به عنوان یک دکترفیزیوتراپ به سالمندان توصیه می‌کنم که ورزش‌ها را به طور ایمن انجام دهند. انجام‌دادن تمرینات ورزشی را برای بیماران مسن به عنوان بخشی از یک برنامه روزانه به شدت توصیه می‌کنم زیرا ورزش یک روش اثبات‌شده علمی برای سلامت افراد سالخورده است از اینرو تا زمانی که سلامتی آنان اجازه می‌دهد تمرینات ورزشی را انجام دهند.