مجید ابهری در گفتوگو با آتیهآنلاین در بررسی پیامدهای اتفاقات و حوادث بر مردم گفت: زمانی که یک اتفاق رخ می دهد سرعت در بیان اخبار و حقایق حول آن مسئله باعث میشود که افکار عمومی درباره علل و نحوه حادثه یا اتفاق اقناع شوند. به عبارتی اطلاعرسانی واقعی و به موقع باعث میشود که مراجع خبری مغرض و جهتدار نتوانند افکار عمومی را دچار اغتشاش روحی و روانی کنند.
درخودماندگی اجتماعی
این رفتارشناس اجتماعی در پاسخ به اینکه «آیا بروز اتفاقات ناگوار میتواند به درماندگی اجتماعی منجر شود»، گفت: از نگاه رفتارشناسی جمعی، درماندگی اجتماعی همان انباشت اخبار منفی و بازتابهای نگرانکننده آنها در جامعه است. وقتی اخبار وقایع تلخ از قبیل جنگ، زلزله، خودکشی، قتل، سرقتهای مقرون به آزار و...در جامعه گسترش پیدا میکنند و در فضاهای مجازی و شبکههای اجتماعی مختلف چندین و چندبار بازنشر میشوند در خودماندگی اجتماعی (رفتاری و روانی) در جامعه آشکار میشود.
ابهری کاهش اعتماد اجتماعی نسبت به دستگاههای منعکسکننده اخبار را یکی از پیامدهای این اتفاقات خواند و در بیان پیامدهای قتلهای اخیر افزود: با بروز هر نوع قتل و رفتار غیراخلاقی و پلشت در جامعه، شاهد کاهش نشاط، افزایش افسردگی، ناامیدی، دلسردی نسبت به آینده هستیم و در نهایت سرخوردگی و درماندگی اجتماعی در افراد تقویت و تشدید میشود. همچنین در صورت عدم بیان واقعی وقایع مردم اعتقاد و اعتماد خود را به رسانههای رسمی جامعه از دست میدهند.
انباشت غم و افسردگی
وی تأکید کرد: از طرفی از آنجایی که براساس علوم رفتاری ماندگاری افسردگی و غم، حدود چهار برابر ماندگاری شادی و نشاط در جامعه است هنگام انباشت و فریزشدن غم و افسردگی، ناامیدی و دلسردی بهویژه در اقشار جوانِ کم تجربه طور چشمگیری رشد پیدا میکند.
ابهری گفت: نکتهای که به عنوان یک رفتارشناس و آسیبشناس اجتماعی که ۴۰ سال از عمر و جوانی خود را در این زمینه به طور نظری و میدانی هزینه کردم باید تأکید کنم که رسانهها با بیان واقعیات تا آنجا که جامعه تشنه دانستن و ظرفیت درک زوایای یک موضوع، حادثه یا اتفاق را دارد باید میدان را از دست دروغگویان و خبرپراکنان کاذب نجات دهند و اجازه ندهند هر کس و هر نهادی جامعه را به سویی حرکت دهد که خود میخواهد.
لزوم اطلاعرسانی واقعی و بهموقع
این آسیبشناس اجتماعی اضافه کرد: زمانی که دستگاههای بیان کننده اخبار (چه خوب چه بد) تأخیر در انعکاس واقعیات داشته باشند و اجازه بدهند که سازمانها و نهادهای مغرض و جهتدار وارد میدان شده و اخبار را به طور مضاعف منتشر کنند در چنین شرایطی جامعه به سمت وادادگی رفتاری و سردرگمی فرهنگی و اجتماعی حرکت میکند و نسبت به مسائل جاری مخصوصاً در ابعاد فرهنگی و اجتماعی بیتفاوت میشود و اجازه میدهد هر خبری کوچک یا بزرگ به صورت یک واقعیت در سطح جامعه انعکاس پیدا کند.
ابهری با اشاره به اینکه «زمانی جریان خبری در جامعه دچار تزلزل می شود که رفت و برگشت خبر دچار کندی و تنوع شود»، افزود: حاکمیت اگر میخواهد از کاهش روزافزون اعتماد اجتماعی بکاهد و میدان را از دست کسانی که توانایی برجستهسازی اخبار بر اساس میل و توان خود دارند بازپس گیرد باید ضمن بیان به موقع اخبار و تحلیل و انعکاس واقعی اتفاقات، از گسترش اخبار کذب و از بین رفتن اعتماد عمومی جلوگیری کند.
نظر شما