امیرحسن کاکایی، در گفتگو با آتیهآنلاین، در پاسخ به این سئوال که با وارد شدن خودروهای کارکرده تاثیر آنها را در جلب رضایت مشتریان بازار و سامانبخشی به بازار چگونه ارزیابی میکند، گفت: یکی از نکات اصلی که باید مورد توجه قرار گیرد آن است که در نهایت مگر چند دستگاه خودرو به این شیوه وارد کشور شده است؟ نکته دیگر اینکه کیفیت امری ذاتی است و به مولفههای متعددی بستگی دارد. در زمینه خودرو کمپانی تولیدکننده و نوع خودرو دارای اهمیت بالایی است اما در کنار آن بحثهای مربوط به تعمیر و نگهداری را هم باید مد نظر داشت.
وی ادامه داد: در کشورهای پیشرفته دنیا زمانی که واردات خودرو صورت میگیرد، کمپانی تولیدکننده مسئولیت این واردات را پذیرفته و در آن کشور نمایندگی افتتاح میکند.برهمین اساس چنانچه مشکلی هم ایجاد شود خریداران میدانند که فردی برای پاسخگویی به آنها هست. اکنون حتی اگر قرار باشد نمونههایی وارد شوند که در گذشته شرکتی در داخل کار مونتاژ آنها را انجام میداده میتوان امید داشت که برای واردات آنها برنامهریزی شده و برخی تدابیر در نظر گرفته شده اما بطور مثال وقتی یک خودروی خارجی وارد کشور میشود که نیاز به روغن موتور خاصی دارد که آن روغن در بازار ما وجود ندارد، حتی اگر کیفیت خود خودرو هم بالا باشد در صورت عدم دسترسی به این روغن و تجهیزات قطعا خودرو طی مدتی با مشکل مواجه خواهد شد و این موضوع ربطی هم به کیفیت ذاتی آن ندارد.
این استاد دانشگاه افزود: حال ممکن است بطور مثال خودرویی مانند محصولات هیوندا هم وارد کشور شود اما این خودرو را چه کسی وارد کرده است و چقدر میتوان به واردکننده آن و تدابیری که برای مصرفکننده در نظر گرفته امیدوار بود؟ آیا تولیدکننده این خودرو در ایران نمایندگی دارد یا قرار است واردکننده محصول خدماتی ارائه کند؟ وقتی نه خبری از نمایندگی هست و نه واردکننده معتبری پشت واردات این محصول قرار دارد چطور میتوان روی کیفیت حساب کرد؟ ما که در گذشته نمونه این خودروها را در کشور نداشتهایم که بخواهیم مقایسه و بررسی کنیم. اگر آن نمایشگاهی که واردکننده محصول را از آن خریداری کرده پیش از ارسال بار برخی قطعات را با قطعات بیکیفیت جایگزین کرده باشد چگونه متوجه خواهیم شد و چه کاری میتوانیم انجام دهیم؟
جای خالی گارانتی برای خودروهای وارداتی کارکرده
کاکایی ادامه داد: خودروهای وارداتی در کشور ما گارانتی ندارند و بر اساس مجموع شرایط میتوان گفت این نوع واردات سم است. در سالهای ۱۳۹۵ یا ۱۳۹۶ دولت وقت چنین اعلام کرد که برای واردات خودرو لازم است شرکت تولیدکننده در ایران نمایندگی داشته باشد و در غیر این صورت اجازه واردات داده نمی شود. این اقدام خوبی بود و پس از آن معلوم شد بسیاری از برندها هم که فکر میکردیم در ایران نمایندگی دارند فاقد نمایندگی هستند. حال نیز با این شیوه واردات میتوان به قطعیت گفت واردکنندگان متفرقهای که اکنون مشغول واردات هستند فاقد اعتبار قطعی هستند.
وی گفت: زمانی که تحریمها علیه ایران تشدید شد حتی شرکتهایی که سالها در زمینه واردات خودرو فعالیت میکردند نتوانستند سرویس بدهند حال چطور ممکن است واردکننده متفرقه فعلی بتواند چنین شرایطی مهیا کند؟ به نظر میرسد با این شیوه نوعی فاجعه در راه است و به شخصه در شرایط سیاسی و اقتصادی فعلی مخالف این نوع واردات هستم.
این کارشناس خودرو در بخش دیگری از صحبتهای خود گفت: این وضعیت ما را با خطری بزرگ به بهانه واردات خودروی خارجی مواجه میکند. نکته دیگر اینکه اکنون عدهای میگویند در بازار خودروی ایران یک و نیم تا دو میلیون تقاضا وجود دارد در حالیکه نیاز واقعی بازار این نیست و این تعداد دربرگیرنده افرادی است که دید سرمایهگذاری و رانتخواهی دارند و دوست دارند خودرویی را با قیمتی پائین از کارخانه گرفته و به قیمت بالاتر در بازار آزاد به فروش رسانند.
تاثیر واردات خودروهای کارکرده بر قیمت خودرو
کاکایی ادامه داد: طی ۱۰ سال گذشته با توجه به نرخ تورم و هزینههای مردم، درآمد آنها به نوعی کم تاثیر شده و شاید بتوان گفت برخلاف افزایش ظاهری اما از نظر ارزش میزان درآمد افراد کاهش ۲۵ تا ۳۰ درصدی داشته و در چنین شرایطی درآمد مردم موضوعی مهمتر از رضایت آنهاست. اکنون حتی اگر ما بهترین خودروی دنیا را هم بتوانیم وارد کنیم به معنای رفاه جامعه نخواهد بود چراکه بخش مهمی از مشکلات فعلی به درآمد بازمیگردد. علاوه بر این باید این را نیز در نظر داشته باشیم که زیرساختهای ما برای همین تعداد خودروی فعلی هم پاسخگو نیست و باید علاوه بر خرید خودرو به بحث حمل و نقل نیز توجه داشته باشیم چراکه در مقطع فعلی و باتوجه به زیرساختهای موجود به نظر میرسد سیاست توسعه خودروهای سواری اشتباه است.
وی افزود: نکته دیگر اینکه اگر بعد از دو سال ۱۰ تا ۱۲ هزار خودرو وارد کشور شود هیچ تاثیری در تامین نیازها نخواهد داشت حال اگر این عدد مثلا به ۱۰۰ هزار دستگاه میرسید ممکن بود اثرات آن به تدریج دیده شود.
این کارشناس خودرو در ادامه به بحث قیمت خودرو نیز پرداخت و گفت: اکنون به دلایل مختلف قیمت خودرو کاهشی شده اما احتمال این که این روند ادامه دار باشد کمرنگ است. اکنون حتی خودروهای وارداتی کارکرده نیز در قیاس با ارزش دلاری آنها به قیمتی به مراتب بالاتر به فروش میرسند. در چنین شرایطی که مصرف بنزین رکورد زده و تورم وجود دارد و منابع ارزی نیز محدودیت دارد طبیعی است واردات خودرو نیز منجر به کمتر شدن منایع ارزی شده و میتواند در بلند مدت اثرات تورمی داشته باشد و حتی بر افزایش نرخ ارز تاثیر داشته باشد. این نوع سیاستها تورمزا است و منجر به گرانیهای بیشتر میشود.
نظر شما