بیمه بیکاری معمولاً توسط دولت یا سازمان‌های عمومی مدیریت می‌شود. افرادی که بیکار می‌شوند می‌توانند از این بیمه استفاده کنند همچنین برای استفاده از بیمه بیکاری، فرد به مدت طولانی باید سابقه کار و پرداخت مالیات داشته باشد.
مقررات و شرایط بیمه بیکاری در هر کشور ممکن است متفاوت باشد. برای اطلاعات دقیق‌تر در ادامه به چندین سوال متداول در این زمینه پاسخ داده ایم:
راننده تریلر ترانزیت و بیمه‌شده تأمین اجتماعی هستم؛ به علت تصادف، خودرو من نیاز به تعمیرات اساسی دارد و آماده شدن خودرو ممکن است به دو یا سه ماه زمان نیاز داشته باشد، با توجه به اینکه در این مدت بیکار هستم آیا می‌توانم تا شروع بکار مجدد رانندگی، از بیمه بیکاری بهره‌مند شوم؟
خیر، پرداخت مقرری بیمه بیکاری برای بیمه‌شدگانی است که رابطه مزدبگیری با کارفرما داشته و مشمول قانون کار باشند و از دستمزد آنها ۳درصد بابت حق بیمه بیکاری کسر شود، اما چون رانندگان مشمول قانون بیمه اجتماعی رانندگان درون‌شهری و برون‌شهری، فاقد کارفرما بوده و تابع قانون کار نیستند، لذا نمی‌توانند از مقرری بیمه بیکاری استفاده کنند.
گچ‌کار ساختمان و از بیمه‌شدگان کارگران ساختمانی هستم. با توجه به اینکه در فصل سرما و زمستان عملیات ساختمانی راکد است و اصولاً کارگران ساختمانی در این سه ماه سال بیکار هستند، آیا در این ایام می‌توانند از مقرری بیمه بیکاری استفاده کنند؟
خیر. بیمه‌شدگانی مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری هستند که مشمول قانون کار بوده و بیمه‌پردازی آنها از نوع بیمه اجباری است و از دستمزد آنان سه درصد حق بیمه بیکاری کسر می‌شود و بدون میل و اراده خود از کارگاه اخراج شده‌اند، لذا با توجه به توضیحات داده‌شده،کارگران ساختمانی که مشمول قانون کار نیستند، دریافت مقرری بیمه بیکاری شامل حال آنان نیست.
۵۵ سال سن دارم و به علت تعدیل نیرو از شرکت اخراج شده‌ام. بعد از تنظیم دادخواست در اداره کار، قرار است مقرری بیمه بیکاری توسط شعبه تأمین اجتماعی برایم برقرار شود. با توجه به اینکه متأهل هستم، چه مدت مقرری بیمه بیکاری برای من پرداخت می‌شود؟
با توجه به اینکه مدت پرداخت مقرری بیکاری برای بیمه‌شده متأهل و متکفل حداکثر ۵۰ ماه است، اما طبق تبصره ماده ۷ قانون بیمه بیکاری، بیمه‌شدگانی که در زمان برقراری بیمه بیکاری ۵۵ سال و یا بیشتر سن داشته باشند این قبیل بیمه‌شدگان بدون در نظر گرفتن سقف پرداخت مقرری بیمه بیکاری، مادامی‌که مشغول به کار نشده‌اند تا رسیدن به سن بازنشستگی می‌توانند مقرری دریافت کنند، لذا شما تا ۶۰ سالگی تمام، مقرری دریافت می‌کنید و بعدازآن در صورت احراز سایر شرایط بازنشسته میشوید.
درتاریخ 15/2/1402 از محل کار اخراج شده ام و 30 سال سن دارم. با تنظیم دادخواست در اداره کار تقاضای برقررای مقرری بیمه بیکاری کرده ام، چون ممکن است فرایند رسیدگی به بیکاری اینجانب در هیئت‌های حل اختلاف اداره کار زمان بر باشد، ایا می توانم جهت بهره مندی از خدمات درمانی تأمین‌اجتماعی، تا تاریخ برقراری بیمه بیکاری خودم را با نرخ 12 درصد بیمه زنان خانه دارکنم؟
بله؛ درصورت داشتن شرایط لازم ، عقد قرارداد بیمه زنان خانه دار تا برقراری مقرری بیمه بیکاری بلامانع است. البته جهت استفاده از درمان تأمین‌اجتماعی لازم است همراه با پرداخت حق بیمه مریوطه ، حق سرانه درمان نیز پرداخت کنید؛ در ضمن بعد از برقراری بیمه بیکاری، حق بیمه‌های پرداختی شما ار تاریخ برقراری بیمه بیکاری عینا قابل استرداد است.
در حال استفاده از مرخصی زایمان هستم و بعد از دو هفته دوره آن به اتمام می‌رسد و باید مجدداً در محل کار شروع به کار کنم؛ اما کارفرما به من اعلام کرده تمایلی به ادامه کارم در کارگاه ندارد. سؤالم این است آیا در صورت اخراج و عدم به‌کارگیری من توسط کارفرما مشمول دریافت مقرری بیکاری قرار می‌گیرم؟
بیمه شده زن که بعد از اتمام مرخصی زایمان به دلایلی مثل اخراج یا عدم تمدید قرارداد از سوی کارفرما بیکار شود، اگر قطع رابطه کاری او توسط مراجع حل اختلاف اداره کار موجه و غیرارادی تشخیص داده شود، برقراری مقرری بیمه بیکاری به بیمه شده زن با رعایت سایر شرایط بلامانع است.
در تاریخ 20/1/1402 به علت تعدیل نیرو از کارگاه اخراج شده‌ام اما کارفرما در فروردین ماه 1402 حق بیمه من را به جای ۱۹ روز به اشتباه یک ماه کامل پرداخت کرده است. با توجه به اینکه برای برقراری بیمه بیکاری در اداره کار دادخواست تنظیم کرده‌ام آیا با توجه به اضافی پرداختی کارفرما به من بیمه بیکاری تعلق می‌گیرد؟
طبق آخرین بخشنامه مربوط به مقرری بیمه بیکاری اگر پس از وقوع بیکاری، با توجه به تاریخ اخراج و بیکاری بیمه شده، کارفرما بیشتر از کارکرد واقعی بیمه شده و یا به صورت یک ماه کامل نسبت به ارسال لیست و پرداخت حق بیمه در همان ماه وقوع بیکاری اقدام کند، سازمان تأمین اجتماعی با اخذ رأی اداره کار و یا بر اساس سایر مستندات موجود مثل قرارداد کار و یا کارت حضور و غیاب بیمه شده یا نامه کارفرما، موضوع را بررسی و سوابق بیمه شده را اصلاح و اضافه پرداختی حق بیمه را به حساب بستانکاری کارفرما منظور و با حفظ سایر شرایط نسبت به برقراری بیمه بیکاری اقدام می‌کند.
یکی از نزدیکان در اواخر سال 1400 به علت اتمام قرارداد کار از کارگاه تولیدی اخراج شده بود و ضمن مراجعه به اداره کار جهت تنظیم دادخواست ، اداره کار برای برقراری بیمه بیکاری (نامه عدم نیاز) از کارفرما درخواست کرده بود و چون کارفرما از ارائه آن نامه خودداری می کرد ، در نهایت به علت عدم معرفی بیمه‌شده توسط اداره کار به تأمین اجتماعی جهت برقرای مقرری، او نتوانسته از بیمه بیکاری استفاده کند. در این ارتباط چون قرارداد یک ساله دوم من نیز ۱۰ روز دیگر به پایان می‌رسد و کارفرما تمایلی به تمدید آن ندارد اگر کارفرما «نامه عدم نیاز» را به اداره کار ارائه ندهد، آیا من نیز موفق به دریافت بیمه بیکاری نخواهم شد؟
طبق ماده (۲) قانون بیمه بیکاری، بیمه‌شده بیکار به فردی اطلاق می‌شود که بدون میل و اراده خود (یعنی غیرارادی) از محل کار اخراج و بیکار شده است؛ طبق بند «ب» ماده (۶) قانون، بیمه‌شده ملزم است حداکثر تا ۳۰ روز بعد از وقوع بیکاری ضمن مراجعه به اداره کار مربوطه (مراجعه تا سه ماه نیز با عذر موجه امکان‌پذیر است) نسبت به تنظیم دادخواست جهت برقراری بیمه بیکاری اقدام کند. از طرفی طبق ماده (۸) آیین‌نامه اجرایی قانون بیمه بیکاری، تشخیص ارادی یا غیر ارادی بودن بیکاری بیمه‌شده صرفاً به عهده اداره کار است و در صورتی که بر اساس تشخیص اداره کار بیکاری بیمه‌شده غیر ارادی باشد طبق ماده (۴) قانون جهت برقراری مقرری به شعبه مربوطه تأمین اجتماعی معرفی می‌شود. در همین رابطه و در راستای اجرای ماده (۸) آیین‌نامه مذکور، قبلاً مدیر کل وقت حمایت از مشاغل و بیمه بیکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طی بخشنامه شماره ۲۳۱۷۷۸ مورخ ۱/۱۲/۱۳۹۴به ادارات کار سراسر کشور زیرمجموعه وزارتخانه ابلاغ کرده بود، افرادی که در پایان قراردادهای با ماهیت دائم و مدت معلوم موقت بیکار شوند تشخیص بیکاری ارادی (عدم تمایل بیمه‌شده به تمدید قرارداد) و یا بیکاری غیر ارادی (عدم تمایل کارفرما به تمدید قرارداد) مستلزم اخذ (نامه عدم نیاز) از سوی کارفرما است. در این خصوص بعضی از کارفرمایان از صدور (نامه عدم نیاز) پیروی می‌کردند و بیمه‌شده بعد از معرفی به تأمین اجتماعی از بیمه بیکاری بهره‌مند می‌شد و بعضاً عده کمی از کارفرمایان بنا به دلایلی از دادن نامه عدم نیاز استنکاف کرده و نهایتاً بیمه‌شده از مزایای بیمه بیکاری منتفع نمی‌شد. در این ارتباط شکواییه‌ای از طرف یکی از بیمه‌شدگان به دیوان عدالت اداری تسلیم شد و هیأت عمومی دیوان عدالت اداری طبق دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۰۷۴۹ مورخ ۲۱/۴/۱۴۰۱، بخشنامه شماره ۲۳۱۷۷۸ مورخ ۱/۱۲/۱۳۹۴ مدیر کل وزارتخانه مذکور را مغایر با مواد (۶) و (۱۴) قانون بیمه بیکاری و مواد (۷) و (۸) آیین‌نامه اجرایی قانون مذکور و تبصره ماده (۳۰) قانون کار تشخیص و جهت عدم تکلیف اضافی برای بیمه‌شده بیکار و مشخص نبودن ضمانت اجرایی عدم ارائه (نامه عدم نیاز) رأی به ابطال بخشنامه مذکور داده است. لذا با توجه به رأی هیأت عمومی دیوان مبنی بر ابطال بخشنامه مذکور، اصولاً از این به بعد ارائه نامه عدم نیاز از طرف کارفرما به اداره کار لزومی نداشته. در این ارتباط اگر قرارداد شما بعد از پایان آن تمدید نشود و منجر به اخراج گردد ، بعد از تنظیم شکواییه در اداره کار و تکمیل فرم دادخواست و بدون ارائه (نامه عدم نیاز،) بعد از معرفی به سازمان تأمین اجتماعی با احراز سایر شرایط مربوطه می‌توانید از مقرری بیمه بیکاری بهره‌مند شوید.
چهار ماه در یک کارگاه تراشکاری کار می‌کردم. آتش‌سوزی شدید منجر به تعطیلی کارگاه و بیکاری من شد و گزارش سازمان آتش‌نشانی نیز در این ارتباط موجود است. با توجه به اینکه من فقط چهار ماه سابقه کار و پرداخت حق بیمه دارم، آیا برای برقراری بیمه بیکاری لازم است همانند سایر بیمه‌شدگان بیکار شده و طبق بند «الف» ماده (۶) قانون بیمه بیکاری، حداقل شش ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشم ؟
خیر. طبق تبصره «۲» ماده (۲) قانون بیمه بیکاری، بیمه‌شدگانی که به علت بروز حوادث قهریه و غیرمترقبه مانند سیل، زلزله، جنگ و آتش‌سوزی بیکار شوند با سابقه کمتر از شش ماه نیز با در نظر گرفتن سایر شرایط مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری هستند.
۱۱ سال سابقه کار و پرداخت حق بیمه دارم و ازکارگاه اخراج شده‌ام. در مهلت مقرر جهت تنظیم شکواییه و دادخواست برای برقراری بیمه بیکاری به اداره کار مراجعه و مقرر شده چند روز آینده برای برقراری بیمه بیکاری توسط اداره کار به تأمین اجتماعی معرفی شوم. با توجه به اینکه من مجرد هستم و پدر و مادرم تحت تکفل من هستند مدت دریافت بیمه بیکاری و نحوه محاسبه آن چگونه است؟
طبق جدول مربوط به دوره پرداخت مقرری بیمه بیکاری، بیمه‌شدگانی که از ۱۲۱ ماه لغایت ۱۸۰ ماه (یعنی حدوداً از ۱۰ سال تا ۱۵ سال) سابقه پرداخت حق بیمه دارند و متأهل یا متکفل (مثل شما) هستند مشمول دریافت مقرری بیکاری به مدت ۲۶ ماه خواهند بود. نحوه محاسبه مقرری بیمه بیکاری عبارت است از متوسط مزد روزانه بیمه‌شده ظرف ۹۰ روز قبل از تاریخ وقوع بیکاری ضربدر ۵۵% ضربدر عدد ۳۰ و چنانچه مبلغ مورد محاسبه طبق فرمول مذکور از حداقل دستمزد سال برقراری مقرری کمتر باشد، میزان آن به حداقل دستمزد مصوب شورایعالی کار ترمیم داده می‌شود. ضمناً اگر بیمه‌شده متأهل یا متکفل باشد، ۱۰ درصد حداقل دستمزد روزانه کارگر عادی نیز به تعداد افراد تحت تکفل (حداکثر تا چهار نفر) به مقرری اضافه می‌شود، به شرطی که کل مبلغ برقراری از حداقل دستمزد کمتر و از ۸۰ درصد متوسط مزد بیمه‌شده بیشتر نباشد.
از کارکنان اصلی شورای حل اختلاف قوه قضائیه و بیمه‌شده تأمین اجتماعی هستم؛ چنانچه ما به علت تعدیل نیرو و یا علت دیگری از کار برکنار (و به نوعی اخراج شویم) آیا به ما مقرری بیمه بیکاری تعلق می‌گیرد؟
چون نرخ حق بیمه کارکنان اصلی شورای حل اختلاف 27درصد بوده و بدون 3درصد بیمه بیکاری است، بنابراین مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری نیستند.
من همراه برادرم دو سال است در کارگاه پدرمان در کرج کار می‌کنیم و بیمه‌شده تأمین‌اجتماعی هستیم. مدتی قبل به علت اختلاف با پدرم، وی من را از کار در کارگاه منع کرد (به نوعی اخراج شدم). در پی درخواست استفاده از مقرری بیمه بیکاری، شعبه تأمین‌اجتماعی مربوطه اعلام کرد از آنجایی که کارگاه ما خانوادگی است، لذا بیمه بیکاری به من تعلق نمی‌گیرد؛ در حالی که پسرعموی من (که همراه با دو کارگر دیگر در کارگاه تولیدی پدرش کار می‌کرد و او نیز به علت اختلاف با پدرش) از کارگاه بیرون رفته است در حال حاضر از مقرری بیمه بیکاری استفاده می‌کند. مگر کارگاه آنان خانوادگی پدر و پسری نیست، چرا به او مقرری تعلق گرفته اما به من بیمه بیکاری پرداخت نمی‌کنند؟
بنا بر مفاد قانونی، حتما حق بیمه پرداختی شما کمتر از حق بیمه پسر عموی‌تان است. طبق مقررات، اگر در کارگاه‌های خانوادگی که صرفاً توسط افراد درجه یک خانواده (پدر، فرزندان، همسر، والدین) اداره می‌شود و افراد متفرقه دیگری در آن شاغل نباشند، این قبیل کارگاه‌ها طبق ماده (۱۸۸) قانون کار، مشمول قانون کار نبوده و سازمان تأمین‌اجتماعی هم از دستمزد دریافتی آنان سه درصد بیمه کاری دریافت نمی‌کند؛ یعنی حق بیمه آنها ۲۷ درصد است، و در صورت اخراج و قطع رابطه کاری، مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری نخواهند بود، اما چنانچه در این کارگاه‌ها علاوه بر اعضای خانواده شخص یا اشخاص دیگری هم شاغل باشند (مثل کارگاه عموی شما)، در این حالت کلیه افراد شاغل اعم از خانواده و غیر خانواده مشمول سه درصد حق بیمه بیکاری بوده و کل حق بیمه آنها ۳۰ درصد خواهد بود و در صورت اخراج و وقوع بیکاری هرکدام از شاغلان خانواده و غیر خانواده در صورت احراز سایر شرایط حق بهره‌مندی از مقرری بیمه بیکاری را خواهند داشت.
در یک کارگاه تولیدی شاغل بودم و به علت تعدیل نیرو رابطه‌ام با کارگاه قطع شده است. برای طی مراحل دریافت مقرری بیمه بیکاری، شعبه تأمین‌اجتماعی جهت برقراری مقرری بیمه بیکاری همراه با سایر مدارک، کارت پایان خدمت سربازی هم از من طلب می‌کند؛ آیا برای پرداخت مقرری بیمه بیکاری داشتن کارت پایان خدمت ضروری است؟
سازمان تأمین‌اجتماعی طی بخشنامه شماره ۱۲۵۰۶/۹۵/۱۰۰۰ مورخ ۲۷/۱۱/ ۹۵ و در راستای اجرای ماده (۱۰) قانون نظام وظیفه عمومی مصوب ۲۲/۸/۹۰ مقرر کرده بررسی احراز شرایط متقاضیان بیمه بیکاری منوط به ارائه کارت پایان خدمت سربازی یا مدارکی دال بر رسیدگی از سوی اداره وظیفه عمومی باشد، لذا درخواست شعبه تأمین‌اجتماعی وفق مقررات است.
راننده تاکسی هستم با ۵۹ سال سن و ۱۹ سال سابقه بیمه‌شده تأمین‌اجتماعی؛ اما احساس می‌کنم دیگر توان ادامه این کار را ندارم. آیا اگر رانندگی را کنار بگذارم و بیکار شوم، می‌توانم از سازمان تأمین‌اجتماعی بیمه بیکاری بگیرم؟
رانندگان مشمول قانون کار نبوده و نرخ اصلی حق بیمه آنها ۲۷ درصد (۱۳.۵ درصد به عهده بیمه‌شده و ۱۳.۵ درصد دیگر به عهده دولت) است؛ لذا مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری نیستند. البته تا یک سال دیگر یعنی بعد از رسیدن به سن ۶۰ سالگی تمام و تکمیل سابقه تا ۲۰ سال تمام می‌توانید از سازمان تأمین‌اجتماعی تقاضای بازنشستگی کرده و تا آخر عمر از این مستمری بهره‌مند شوید.
مستمری‌بگیر کارافتاده جزئی تأمین اجتماعی هستم. نظر باینکه مستمری دریافتی ام ناچیز است به ناچار مدت 2 سال است در یک کارگاه اشتغال به کار دارم ولی بعلت تعدیل نیرو قرار است اخراج شوم، ایا همراه با دریافت مستمری کارافتادگی جزئی می توانم مقرری بیمه بیکاری نیز دریافت کنم؟
بله پرداخت مقرری بیمه بیکاری توسط تأمین اجتماعی همراه با دریافت مستمری کارافتادگی جزئی بلامانع است.
مدت یک سال در یک کارخانه تولید لوازم خانگی اشتغال به کار داشتم. اخیراً طبق ادعای کارفرما به علت قصور در انجام وظایف محوله قرارداد کاری‌ام از طرف کارفرما فسخ و از کار اخراج شده‌ام. آیا می‌توانم از مقرری بیمه بیکاری استفاده کنم؟
طبق ماده (۲۷) قانون کار و مقررات مربوط به پرداخت مقرری بیمه بیکاری، اگر بر اساس آراء مراجع حل اختلاف اداره کار، قرارداد بیمه شده در ارتباط با نقض آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه یا قصور در انجام وظایف محوله توسط کارفرما لغو شود، بیمه شده مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری قرار نمی‌گیرد.
در یک کارخانه تولید مواد شوینده با ۱۸ سال سابقه پرداخت حق بیمه اشتغال به کار دارم. قرار است در آینده نزدیک به علت تعدیل نیرو از کارگاه اخراج شویم و مقرری بیمه بیکاری دریافت کنیم. با توجه به اینکه ۵۵ سال و شش ماه سن و دارای همسر و دو فرزند هستم، چه مدت مقرری بیمه بیکاری به من تعلق می‌گیرد؟
بیمه‌شدگانی که در زمان دریافت مقرری بیمه بیکاری ۵۵ سال و یا بیشتر از آن سن داشته باشند (مثل شما) طبق تبصره ماده (۷) قانون بیمه بیکاری، بدون در نظر گرفتن جدول مربوطه به دوره‌های دریافت مقرری در صورت عدم اشتغال به کار مجدد تا رسیدن به سن بازنشستگی (۶۰ سال تمام)، مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری قرار می‌گیرند.
نظر شما