با توجه به رویکرد دولت مردمی سیزدهم در حمایت از کسب‌وکارهای نوین تا چه حد اعطای مجوزها و تأسیس استارت‌آپ‌ها از سوی دولت تسهیل شده است؟
به اعتقاد من، خیلی اتفاق مثبتی در این دولت رخ داده و از همه مهم‌تر، بحث جمع‌شدن امضاهای طلایی است. ما در قصه مجوزها می‌دانستیم که صنف‌ها و اتحادیه‌هایی وجود داشتند که بحث تغییر مجوز را در کسب‌وکارهای مختلف منوط به باند و باندبازی یا هزینه‌کردهای خارج از عرف کرده بودند یا در جاهای کوچک‌تر گروکشی‌ها و اتفاقاتی که نمونه‌هایش خیلی زیاد است انجام می‌شد. از سویی با توجه به شرایطی که در حال حاضر درگاه ملی مجوزها ایجاد کرده، کار بسیار شفاف و روان شده است.
آیا درگاه ملی مجوزها توانسته است روند کاری استارت‌آپ‌ها را آسان کند؟
بله، راه‌اندازی این درگاه اتفاق مثبتی است. البته شرکت‌های دانش‌بنیان یک‌بار تجربه دریافت مجوز از طریق مجازی و بر روی وب‌سایت دانش‌بنیان دات‌آی‌آر را داشته‌اند که تجربه موفقی بوده و سال‌ها قبل از ایجاد سامانه ملی مجوزها، این موضوع برای استارت‌آپ‌ها بوده، اما وجود این سامانه مزید بر علت شده و به‌نوعی مجموعه‌ها را از سردرگمی خارج می‌کند. از طرفی سامانه ملی مجوزها در راستای اجرایی کردن بحث دولت الکترونیک بوده و در این شرایط دیگر نیازی نیست که مجموعه‌ها سفرهای غیرضرور شهری یا بین‌شهری با هزینه‌های زیاد را متحمل شوند و این اتفاق یعنی اعطای مجوزها به‌صورت جامع مدیریت می‌شود.
چه سیاست‌ها و اقداماتی باید در دستور کار قرار گیرد تا فضای کاری برای کسب‌وکارهای نوین تسهیل شود؟
در این رابطه باید به کلیدواژه نظارت اشاره کرد. معتقدم که ریل‌گذاری مناسبی در قالب تعریف قوانین و دستورالعمل‌ها برای حمایت از کسب‌وکارهای نوین در کشورمان وجود دارد، اما مشکل نحوه ارجاع توسط مجریان میان‌بخشی و پایین‌دستی است. یعنی تسهیل‌گری به هر طریقی اتفاق افتاده است. نمونه مشخص آن دریافت تسهیلات است.
دولت وامی را برای کسب‌وکارهای دانش‌بنیان مقرر کرده بود، اما بانک عامل به‌خاطر اینکه سود تسهیلات چهار درصد بود نه ۲۰ درصد و برای اینکه منابع از بانک خارج نشود همراهی نمی‌کرد. برای بانک تسهیلات کم‌بهره ضرر دارد، اما مجموعه فعالان استارت‌آپی بسیج شدیم و فشار زیادی آوردیم تا توانستیم بانک عامل را مجبور به پرداخت کنیم. بنابراین در این رابطه لازم است دستگاه‌های نظارتی به‌صورت جدی برای اینکه فقط قانون اجرا شود، وارد عمل شوند. از سویی اصلاً قرار نیست اتفاق ویژه‌ای رخ دهد، بلکه تنها باید مُر قانون اجرا شود و آن کارمندی که در فلان اداره نشسته، واقعاً قانون را اجرا کند و نظر شخصی‌اش را اعمال نکند. متأسفانه این موضوع که فلان کارشناس یا مدیر در فلان دایره اداره‌ای، قانون را اجرا نمی‌کند و تفسیر خودش را از قانون دارد، کار را برای فعالان کسب‌وکارهای نوین سخت کرده است. در همین سامانه ملی مجوزها نیز شاهد هستیم که بعضی‌ها در برابر اجرای قانون مقاومت
می‌کنند.
مهم‌ترین مسائلی که در حال حاضر استارت‌آپ‌ها در حوزه کسب‌وکار و اخذ مجوز با آن سروکار دارند، چیست؟
امروزه سبک جدیدی از کسب‌وکارها راه افتاده است. شما وقتی در فضای سنتی می‌گفتی من کسب‌وکار دارم، می‌گفتند دفتر شرکت شما کجاست؟ مغازه‌ات کجاست؟ آنجایی که مردم بتوانند به شما مراجعه کنند و سرویس بگیرند، کجاست؟ در حال حاضر واقعاً کسب‌وکارها خلاصه شده در یک میز. شما می‌بینید فضای اشتراکی برگزار می‌شود، این آدم می‌رود و یک میز می‌گیرد که یک‌جا بنشیند. حالا شروع می‌کند به تولید یک محصول و محصولش را می‌فروشد.
در این شرایط باید به آن میز کد اقتصادی و پستی تعلق بگیرد، به آن میز باید کد بیمه کارگاهی داده شود. این موضوع باید در عمل هم اجرایی شود. قدر مسلم در ابتدای کار کاستی‌هایی وجود دارد که این موضوع طبیعی است، اما مهم اراده‌ای است که برای این کار وجود دارد که از اهمیت بسزایی برخوردار است. همچنین باید بپذیریم که کسب‌وکارها از شرایط سنتی تبدیل شده‌اند به یک شخص با یک میز و لپ‌تاپ، بنابراین قوانین و مقررات نیز باید هم‌گام با تغییرات فضای کسب‌وکار متحول شود.
جمع‌بندی شما از راه‌اندازی سامانه ملی درگاه ملی مجوزها برای تسهیل فضای کسب‌وکار شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها چیست و چه آینده‌ای را برای این سامانه متصور هستید؟
آن چیزی که تا به امروز طراحی شده، ماحصل بررسی‌های زیادی بوده، بنابراین ایرادی به آن نیست و واقعاً کامل و جامع طراحی شده است. این سامانه به کاهش هزینه و صرفه‌جویی در زمان کسب‌وکارهای نوین کمک زیادی کرده است. این موضوع دولت الکترونیک را تحقق بخشیده که از اهمیت بسزایی برخوردار است. از سویی لازم است تفکر نهادهای مجوزدهنده نیز هم‌سو با درگاه ملی مجوزها تغییر پیدا کند.
یعنی این سامانه آمده و بوروکراسی اداری را از بین برده و به‌نوعی تسهیل‌گری کرده است. این تفکر باید در مجموعه نهادهای مجوزدهنده جابیفتد تا آن‌ها نیز به سمت تسهیل‌گری بیشتر گام بردارند. در نهایت باید گفت که ریل‌گذاری در کلیت ماجرا بسیار خوب پیش رفته و برنامه‌ریزی عالی بوده، اگر مشکلاتی در اجرا وجود دارد، باید با نظارت دقیق شناسایی شده و در جهت رفع آن
تلاش شود.
نظر شما