به گزارش آتیه آنلاین، داده‌های آماری نشانگر آن است که تعداد ازکارافتادگان تأمین اجتماعی در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال گذشته آن، حدود ۲.۲ درصد رشد داشته است.

اکنون ۱۴۵ هزار و ۳۰۵ نفر به عنوان ازکارافتاده از خدمات همه‌جانبه سازمان تأمین اجتماعی برخوردار هستند که برای ارائه خدمات به این افراد قوانین و مقررات خاصی اعمال می‌شود. البته براساس قانون تأمین اجتماعی ازکارافتادگی به سه مدل مختلف است.

براساس قانون تأمین اجتماعی فرد بیمه‌شده در صورت بروز حادثه یا بیماری می‌تواند از تعهد قانونی ازکارافتادگی در بخش ازکارافتادگی کلی، جزیی و غرامت نقص عضو از خدمات این نهاد بیمه‌گر بهره‌مند و مستمری دریافت کند.

سازمان تأمین اجتماعی تحت عنوان یک سازمان بیمه‌ای براساس اصل ۲۹ قانون اساسی که در این ماده قانونی آمده است، برخورداری از تأمین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری، ازکارافتادگی، بسی‌سرپرستی، درراه‌ماندگی، حوادث و سوانح، نیاز به خدمات بهداشتی، درمانی و مراقبت‌های پزشکی به صورت بیمه و غیره حقی همگانی است. برای افراد ازکارافتاده نیز برنامه‌هایی برای بهره‌مندی از خدمات دارد.

داشتن حداقل سابقه بیمه‌پردازی برای بهره‌مندی از مستمری ازکارافتادگی

بیمه‌شدگان برای بهره‌مندی از حمایت‌های سازمان تأمین اجتماعی در بخش ازکارافتادگی باید حداقل سابقه بیمه‌پردازی را داشته باشند که طبق ماده ۷۵ قانون تأمین اجتماعی بیمه‌شده‌ای که ظرف ۱۰ سال قبل از وقوع حادثه غیر ناشی از کار یا ابتلا به بیماری، حداقل حق بیمه یکسال کار را که متضمن حق بیمه ۹۰ روز کار یکسال قبل از وقوع حادثه یا بیماری منجر به ازکارافتادگی پرداخت کرده باشد، دارای شرایط دریافت مزایای مستمری ازکارافتادگی غیرناشی از کار است.

همچنین ازکارافتادگان کلی با تشخیص کمیسیون‌های پزشکی مرتبط که این شرایط را ندارند می‌توانند براساس قانون نسبت به تکمیل بیمه‌پردازی خود تا ۱۰ سال از این مزایای مستمری بازنشستگی طبق سنوات پرداخت شده استفاده کنند.

قوانین کارافتادگی در تأمین اجتماعی

در قانون تأمین اجتماعی در بندهای مختلف به موضوع کارافتادگی و نحوه خدمات یا استفاده از درصد ازکارافتادگان به صراحت اشاره شده است و به همین منظور افراد بیمه‌شده‌ای که با نظر پزشک، بیماری آنها غیرقابل علاج تشخیص داده شود و امکان اشتغال یا توانبخشی نداشته باشند می‌توانند از سه نوع ازکارافتادگی جزیی، کلی و غرامت نقص مقطوع استفاده کنند.

در بخش ازکارافتادگی کلی، مطابق ماده ۷۰ قانون تأمین اجتماعی چنانچه فرد بیمه‌شده از ۶۶ درصد یا بیشتر قدرت کار خود را از دست داده باشد از بالاترین درصد ازکارافتادگی برخوردار خواهد شد.

در بخش از کارافتادگی جزیی نیز فرد با حادثه ناشی از کار بخشی از توان خود را از دست می‌دهد. طبق ماده ۷۰ این افراد نیز چنانچه ۳۳ تا ۶۶ درصد قدرت کار آنها به دلیل حوادث ناشی از کار کاهش یابد. از مزایای ازکارافتادگی جزیی استفاده خواهند کرد.

اما در بخش غرامت نقص مقطوع عضو، فرد بیمه‌شده چنانچه ۱۰ تا ۳۳ درصد قدرت کار خود را براثر حادثه ناشی از کار از دست بدهد، این افراد بیمه‌شده می‌توانند از این غرامت بهره‌مند شوند.

عوامل اصلی ازکارافتادگی در بیمه‌شدگان

با توجه به اینکه علت اصلی ازکارافتادگی به خاطر بیماری‌های عادی و غیرعادی یا حادثه ناشی از کار و غیرناشی از کار رخ می‌دهد، بنابراین در بند هفت و هشت ماده ۲ قانون تأمین اجتماعی این موضوعات تعریف شده است اما در نهایت تشخیص ازکارافتادگی به عهده کمیسیون پزشکی سازمان است.

همچنین برای تعیین میزان درصد ازکارافتادگی جسمی و روحی بیمه‌شدگان و خانواده آنها کمیسیون‌های بدوی و تجدیدنظر پزشکی تشکیل می‌شود که اعضای تیم کمیسیون پزشکی بدوی ۶ نفر شامل پزشک متخصص، رئیس کمیسیون، پزشک متخصص داخلی، پزشک متخصص مرتبط با بیماری‌های مربوطه، مشاور و منشی است که در بخش کمیسیون‌های تجدیدنظر نیز همین تعداد فعالیت خواهند داشت.

مدارک موردنیاز برای بهره‌مندی از مزایای ازکارافتادگی

بیمه‌شدگانی که به دلیل حوادث ناشی از کار از شرایط دریافت مستمری ازکارافتادگی بهره‌مند می‌شوند باید دارای گزارش وقوع حادثه با تایید کارفرما یا مراجع ذیصلاح، گزارش حادثه از سوی بازرس امور بیمه‌شدگان پس از تایید از سوی مسئولان ذیربط را داشته باشند. البته نظریه کمیسیون پزشکی طبق ماده ۹۱ قانون تأمین اجتماعی برای تایید درصد ازکارافتادگی این افراد نیاز است.

اما چنانچه بیمه‌شدگان به دلیل بیماری یا حوادث غیرناشی از کار درخواست استفاده از مزایای مستمری ازکارافتادگی را داشته باشند ملاک آن نظریه کمیسیون پزشکی براساس ماده ۹۱ قانون تأمین اجتماعی محسوب می‌شود.

ارائه خدمات غیرحضوری برای بهره‌مندی از مستمری ازکارافتادگی

تأمین اجتماعی همچنین برای برقراری مستمری در بخش ازکارافتادگان با داشتن شرایط قانونی مقرر در قوانین این سازمان، به صورت غیرحضوری و از طریق سامانه خدمات غیرحضوری این نهاد بیمه‌گر به نشانی es.tamin.ir به افراد درخواست دهنده خدمات ارائه می‌دهد.

به همین منظور افراد دارای شرایط می‌توانند با مراجعه به سامانه خدمات غیرحضوری از طریق منوی مستمری‌بگیران- مستمری ازکارافتادگی، درخواست برقراری مستمری خود را به صورت غیرحضوری ثبت و پیگیری کنند.

این نوع خدمات در کنار بازنشستگان و بازماندگان تحت عنوان تعهدات بلندمدت سازمان تأمین اجتماعی محسوب می‌شوند کهسال گذشته این سازمان بیمه‌ای ۴۶۰ هزار میلیارد تومان برای ارائه این خدمات هزینه کرده است.

تأمین اجتماعی اکنون حدود ۴۶ میلیون نفر را در قالب ۵۳ درصد جامعه خدمات بازنشستگی، بیمه‌ای و درمانی ارائه می‌دهد و تحت عنوان بزرگترین سازمان بیمه‌گر در کشور فعالیت دارد.