طرح ملی بیمه سلامت هند
دولت هند در چند سال گذشته طرح «Rashtriya Swasthya Bima Yojana» که در زبان هندی به معنای طرح ملی بیمه سلامت است و به اختصار «RSBY» نامیده می‌شود، را اجرا کرده است. این طرح یک بیمه درمانی است که توسط وزارت کار و اشتغال هند راه‌اندازی شد و هدف اصلی آن تأمین امنیت مالی برای ذی‌نفعان است. بر این اساس، شهروندان هندی که زیر خط فقر بوده‌ و برای هزینه‌های مربوط به بستری شدن و بهبود دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی با کیفیت مشکل داشته‌اند، تحت پوشش این طرح قرار گرفته‌اند. بر اساس آمارهای اعلام شده حدود ۳۰۰ میلیون نفر از جمع حدود ۱.۳ میلیارد نفری هند تحت پوشش این برنامه قرار گرفتند. بر این اساس طرح «RSBY» پوشش بستری شدن در بیمارستان را تا سقف ۳۰ هزار روپیه در سال را برای یک خانواده ۵ نفره تأمین می‌کند. همچنین به صورت شناور هزینه‌های حمل‌و نقل نیز تا حداکثر ۱۰۰۰ روپیه (هر روپیه ۴۸۰ تومان) پوشش داده می‌شود.
همچنین برای هر بستری در بیمارستان، علاوه بر این مزایا، هزینه‌های قبل و بعد از بستری شدن نیز لحاظ خواهد شد؛ بدین ترتیب که یک روز قبل از آن و تا پنج روز از تاریخ ترخیص از بیمارستان نیز پوشش داده می‌شود. یکی دیگر از ویژگی‌های خاص این طرح -بر خلاف طرح‌های بیمه‌ای که از قبل وجود داشته- این است که همه بیماری‌ها تحت «RSBY» پوشش قرار می‌گیرند و هیچ تبعیضی وجود ندارد. همچنین محدودیت سنی نیز وجود نداشته است.
برای افراد تحت پوشش این طرح از فناوری کارت هوشمند استفاده می‌شود و کارت هوشمند بیومتریک به هر خانواده زیر خط فقر داده شده و از طریق آن افراد می‌توانند از مزایای آن استفاده کنند. در این طرح بیش از ۶ هزار بیمارستان خصوصی در هند شرکت کردند و افراد آموزش دیده‌ای برای خدمت‌رسانی به افراد ذی‌نفع به استخدام درآمدند و با توجه به فراهم آوردن امکانات زیرساختی در بیمارستان‌ها، این طرح به خوبی اجرا شد. از سویی عوامل موثر در موفقیت طرح ملی بیمه سلامت هند، عبارت‌اند، از رویکرد مشارکتی با حضور همه ذی‌نفعان، استانداردسازی، بدین معنا که یک طرح ملی مانند ملی «RSBY» درجه بالایی از استانداردسازی را نیاز دارد، تا که بتواند به طور یکنواخت در سراسر هند کار کند، علاوه بر این همه اسناد کلیدی، تمام نرم افزارها و سخت افزارها استاندارد شد و دستورالعمل‌هایی در این خصوص تهیه و استفاده شد.
انعطاف‌پذیری یکی دیگر از زمیاای این طرح است.«RSBY» از زمان پیدایش به طور مداوم تکامل یافته ، مقررات و فرآیندهای مختلف این طرح تجدید نظر شده و در پاسخ به واقعیت‌های موجود نیز خود را به روز کرده است. از طرف دیگر توجه به جزئیات نیز در این موفقیت دخیل بوده، هر فرآیند و هر مرحله مربوط به اجرای طرح مستند شده، به همین ترتیب،نقش هر یک از ذی‌نفعان و رابطه آن‌ها با دیگران به وضوح تعریف شده است تا از هرگونه ابهام جلوگیری شود. از طرفی توانمندسازی ذی‌نفعان در این طرح مورد توجه قرار گرفتهاست؛ در این زمینه فقیرترین افراد از زمانی که در این طرح تحت پوشش قرار گرفتند، توانمند شده‌اند، زیرا این طرح با در اختیار گذاشتن بیمارستان‌های عمومی‌و خصوصی، در سراسر هند، یک تحول جدی در بیمه همگانی در هند ایجاد کرد. در نهایت نیز مدل تجاری «RSBY» آخرین عامل موفقیت این طرح بوده، زیرا طرح ملی بیمه سلامت اولین مدل کسب و کار در تاریخ هند است که در مقیاس بزرگ برای یک بخش اجتماعی آن هم بخش فقیر جامعه، با مشارکت شرکت‌های بیمه و بیمارستان‌ها انجام شده است.

بیمه اجتماعی روستایی برزیل
بیمه اجتماعی روستایی برزیل «Previdência Social Rural» طی دهه‌های اخیر گسترش بسیار زیادی داشته، این در حالیست که این بیمه ضامن واقعی حفاظت از روستاها و روستاییان بوده و برای آن‌ها همیشه حداقل‌ها را به همراه داشته است. «Previdência Social Rural» به طور رسمی‌یک برنامه مشارکتی است؛ با این حال، به دلیل ویژگی‌های فعالیت روستایی،قوانین مشارکتی متفاوت از قوانین سنتی طرح‌های بیمه‌های اجتماعی شهری،که مستلزم درجه بالایی از یارانه عمومی‌است در آن رعایت شده است. این مدل برای کارگرانی طراحی شده است که فعالیت‌های خاصی را انجام می‌دهند. بر این اساس بخش کشاورزی بدون توجه به اینکه ساکن روستا باشند یا مناطق شهری، تحت پوشش این طرح اجتماعی، بیمه‌شده‌اند. این بیمه شامل کارگران و افراد حقوق بگیر می‌شود که تولید کننده هستند و همچنین خانواده‌های آن‌ها، از سویی هر فرد بیمه‌شده مزایایی را دریافت می‌کند که مربوط به قوانین مشارکت است که برای او اعمال میشود.
دستاوردهای اجتماعی این طرح در حال حاضر در برزیل مشهود است، زیرا که سالمندان را بیمه اجتماعی روستایی برزیل قادر می‌سازد، تا زندگی آبرومندی داشته باشند،زیرا علاوه بر دسترنج ماهانه خود، حقوق بازنشستگی ماهانه توسط سیستم بیمه اجتماعی به انها پرداخت می‌شود. از سویی اجرای این طرح نشان دهنده انگیزه‌ای برای افزایش فعالیت در خدمات، کالاها و سایر بخش‌ها، مخصوصا برای شهرهای کوچکتر و فقیرتر است. همچنین مزایای رفاه اجتماعی این طرح به طور مستقیم مسئول کاهش فقر و فقیر در مناطق روستایی است.
از سوی دیگر اجرای بیمه اجتماعی روستایی برزیل برای ارائه کف حفاظت اجتماعی شامل چهار تضمین اساسی، شامل دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی اولیه برای همه،امنیت اقتصادی برای کودکان،کمک اقتصادی برای بیکاران و فقرا و امنیت برای سالمندان و افراد ناتوان انجام گرفته است.بر این اساس، با توجه به وسعت کشور برزیل (۵.۳ برابر ایران) و پیچیدگی هر یک از این حوزه‌های فعالیت، وزارتخانه‌های مختلف متولی آن هستند. همچنین برزیل علاوه بر طرح بیمه‌ای فوق، رژیم‌های خاص بیمه‌ای دیگر برای نظامیان، معلولان و...، نیز دارد.

نظام حفاظت اجتماعی شیلی
دولت شیلی در چند سال گذشته طرح «The Red Protege, the Social Protection System» را به مرحله گذاشت. بر اساس این طرح بیمه اجتماعی، چهار سطح برای این حمایت‌های در نظر گرفته شده بود، از دوران بارداری تا مدرسه رفتن فرد، دوران کودکی و جوانی،دوران بزرگسالی و و در نهایت دوران کهنسالی، در دوران اول، این حمایت‌ها شامل بارداری راهنمای بارداری و سال اول زندگی، حمایت زیستی-روانی اجتماعی در سال اول زندگی، گسترش مراقبت‌های پس از زایمان به فرزندان دیگر خانواده، مهدکودک ‌های رایگان تا سه سالگی برای ۶۰ درصد خانوارهای کم درآمد و کمک هزینه کودک به صورت خودکار برای ۴۰ درصد خانوارهای کم درآمد.
در دوران کودکی و جوانی این حمایت‌ها شامل، دبستان و راهنمایی اجباری، گسترش سیستم بورسیه تحصیلی، تنوع بخشیدن به حمایت از دانش آموزان (مواد مطالعه، غذا، حمل‌ونقل مدرسه)،تمدید بورس تحصیلی در آموزش عالی (دانشکده فنی و دانشگاه‌ها) و تحصیلات تکمیلی، یارانه مسکن برای جوانان و یارانه برای استخدام کارگران جوان است.
در دوران بزرگسالی نیز این برنامه حمایتی نیز شامل دستمزد برابر زن و مرد، برنامه درسی بدون تبعیض و تعلیم مهارت‌های فنی و حرفه‌ای، کمک به مادر به ازای هر فرزندی که زنده به دنیا می‌آید، آموزش کار، بیمه بیکاری و دادن یارانه مسکن برای ۴۰ درصد خانوارهای کم درآمد بوده است.در نهایت در دوران کهنسالی نیز مستمری همبستگی پایه برای ۶۰ درصد خانوارهای کم درآمد و معلولین، کمک بازنشستگی همبستگی برای خانوارهای کم درآمد و یارانه به مراقبین افراد بستری اعطا می‌شود.

طرح پوشش همگانی بیمه تایلند
بر اساس طرح پوشش همگانی بیمه تایلند، هر شهروند تایلندی که تحت پوشش سایر طرح‌های عمومی‌بیمه نیست، مشمول این بیمه می‌شود. از سویی جمعیت هدف آن نیز بالغ بر ۴۷ میلیون نفر است که شامل ۸۰ درصد کل جمعیت تایلند می‌شود؛ همچنین مزایای این پوشش بیمه‌ای مشتمل بر خدمات پیشگیری شامل ایمن‌سازی، معاینات فیزیکی سالانه، مشاوره قبل از ازدواج، مراقبت‌های دوران بارداری و خدمات تنظیم خانواده و همچنین سایر مراقبت‌های پیشگیرانه و ترویجی، مراقبت‌های سرپایی و مراقبت‌های بستری (درمان‌های پرهزینه مانند درمان سرطان، جراحی قلب باز و...، است که همگی آن‌ها به صورت رایگان ارائه می‌شود.
طرح پوشش بیمه همگانی در تایلند،یک بسته مزیت جامع ارائه می‌دهد. مزایا شامل خدمات درمانی، ارتقاء سلامت و پیشگیری از بیماری، خدمات توانبخشی و... است. این طرح همچنین خدمات پیشگیرانه شخصی و خدمات ارتقای سلامت را به همه شهروندان تایلندی ارائه می‌دهد.طرح پوشش همگانی از مفهوم واقعی سلامت اولیه پشتیبانی می‌کند.مراقبتی که بر اساس آن افراد خود به بازیگران کلیدی تبدیل می‌شوند و فعالانه در بهبود وضعیت خود شرکت دارند.بسته مزایای طرح پوشش بیمه همگانی به غربالگری خطرات سلامتی و ارائه مداخله این فعالیت‌ها می‌پردازد.

بیمه سلامت مبتنی بر جامعه روآندا
بیمه سلامت مبتنی بر جامعه روآندا با هدف فراهم کردن دسترسی مالی به خدمات بهداشتی برای بخش غیررسمی‌و روستایی است، جمعیت تحت پوشش شامل گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه است که از طریق سیستم بیمه سلامت مورد شناسایی و حمایت قرار می‌گیرند. از سویی به منظور مقرون به صرفه بودن برای آسیب‌پذیرترین بخش جمعیتی، دولت رواندا مکانیسم‌های مالی برای حمایت از آن‌ها ایجاد کرد.بنابراین، برای‌آسیب‌پذیرترین و فقیرترین افراد جامعه کمک توسط شخص ثالثی مانند دولت، سازمان‌های مردم نهاد (NGO) یا شرکای توسعه پرداخت می‌شود. به عنوان نمونه صندوق کمک به بازماندگان نسل کشی ده هزار تن از افرادی که از نسل‌کشی آسیب دیدند، حمایت کرد. از نقاط قوت نظام بیمه سلامت در روآندا نیز می‌توان به مقرون به صرفه بودن مالی،حضور این طرح در هر مرکز بهداشت عمومی، دسترسی به تمام سطوح مراقبت‌های بهداشتی و...، اشاره کرد.

نویسنده: رامین بیات