رئیس سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور روز گذشته (۱۸دی ماه) خبر داد که امروز براساس آمارهای رسمی از هر سه نفر یک نفر نیازمند خدمات مشاوره‌ای است. محمد حاتمی باتاکید بر افزایش میزان مراجعه مردم به روانشناس پس از دوران شیوع کرونا اعلام کرد که اکنون میزان مراجعه به مراکز مشاوره و روانشناسی در سطح کشور افزایش یافته است.

او این امر را ناشی از افزایش نیاز مردم به خدمات به این حوزه به ویژه پس از شیوع کرونا و همچنین سهولت دسترسی به این خدمات دانست.

افزایش اختلالات روانی

سازمان بهداشت جهانی در چهار ماه گذشته اعلام کرد میزان اختلالات روانی در دنیا در همه کشورها نسبت به قبل از دوران شیوع این بیماری (کرونا) ۱۰.۳۷ درصد افزایش پیدا کرده است. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز قبل از شیوع کووید ۱۹ در ایران میزان نیاز شهروندان به خدمات روانشناسی و مشاوره را ۲۳.۸ درصد اعلام کرده‌ بود؛ این رقم اکنون به عدد اعلام شده از طرف سازمان بهداشت جهانی (۱۰.۳۷درصد) اضافه می‌شود و نیاز ۳۴ درصدی آحاد جامعه به خدمات این حوزه را نشان می‌دهد.

در همین‌باره محمد سلگی، معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی پیشتر در گفت‌وگو با آتیه‌آنلاین با اشاره به اینکه برخی آثار روانی ناشی از کرونا طولانی مدت و درمان آنها زمان‌بر است، گفته بود: وسواس یکی از آثار روانشناختی کرونا است که در بعضی از افراد شدت گرفته است؛ فوبیا و ترس از میکروب، ویروس و بیماری هنوز در برخی افراد دیده می‌شود.

او با اشاره به اینکه مبتلایان به فوبیای ‌ناشی از کرونا از جامعه‌گریزانند، می‌افزاید: آنها مدام دستکش می‌پوشند و از مواد ضدعفونی استفاده می‌کنند و کلا زندگی‌شان مختل شده است، بنابراین بازگرداندن این افراد به زندگی عادی نیازمند زمان است.

معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی عارضه PSTD یا اختلال روانی ناشی از عواقب یک ضایعه یا حادثه تروماتیک را یکی دیگر از آثار بلندمدت کرونا خوانده و می‌گوید: افراد مبتلا به این عارضه همچنان مضطرب هستند و ترس در درون آنها ماندگار شده است و درمان آنها نیازمند مداخلات روانشناختی منظم و طولانی است.

سلگی با اشاره به ضرورت حمایت سیستماتیک و نظامند از کودکان بی‌سرپرست می‌گوید: نه تنها کودکان و نوجوانان بسیاری زخم‌خورده کرونا هستند و والدین‌شان را از دست داده‌اند بلکه چه بسیار پدران و مادرانی که در عزای فرزندانشان هنوز اشک می‌ریزند و به جهت اینکه مجال سوگواری نداشته‌اند کرونا برای آنها کابوسی مداوم است.

ضرورت تعجیل تدوین و اجرای راهکارها

فشارهای روانی حاصل از همه‌گیری کرونا بر جوامع موضوعی است که محمد حاتمی، رئیس سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور هم در صحبت‌های دیروز خود بر آن تاکید کرده است. او با اشاره به ضرورت تصویب برنامه مقابله با عوارض روانی اجتماعی کرونا گفته: فشارهای روانی، بحران‌ها و... نرخ شیوع اختلالات روانی اعم از تنهایی، افسردگی، اضطراب، نگرانی، پرخاشگری، استرس و وسواس فکری - عملی را افزایش داده است و رشد اجتماعی و هویتی دانش‌آموزان را به مخاطره انداخته و این عوامل باعث کاهش کیفیت زندگی و نشاط اجتماعی جامعه شده است، بنابراین برنامه مقابله با عوارض روانی و اجتماعی کرونا باید به صورت هدفمند برای پیشگیری از آسیب‌ها، تهیه، تصویب و اجرایی شود.

محمد سلگی، معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی هم بر این موضوع تاکید دارد که دولت باید به صورت ساختارمند تسکین رنج و درد آسیب‌دیدگان ناشی از کرونا را به صورت جدی مدنظر داشته باشد.

او می‌گوید که در این مسیر حمایت و کمک‌های نظام درمان کشور چه در ابعاد پزشکی و چه روانشناختی جهت ارایه خدمات متناسب و به موقع ضرورتی انکارناپذیر است. سلگی تاکید می‌کند که کاهش هزینه‌های مشاوره و روان‌درمانی و فعال ماندن نظام واکسیناسیون در کشور(جهت تزریق دزهای‌ تکمیلی واکسن‌کرونا) باید موردتوجه برنامه‌ریزان قرار گیرد.

در پایان دسامبر ۲۰۱۹، گسترش بیماری کرونا از شهر ووهان چین نگرانی‌های جدی برای سلامت همگانی و زمینه بروز شماری از بیماری‌های روانشناختی از جمله اضطراب،
ترس، افسردگی، برچسب‌زنی، رفتارهای اجتنابی، تحریک‌پذیری، اختلال خواب و اختلال استرس پس از سانحه را افزایش داد. حالا بار دیگر با هشدار سازمان‌های بهداشتی جهان درباره احتمال شیوع دوباره کرونا در جهان بسیاری از پزشکان درباره احتمال تکرار پیامدهای ناشی از این بیماری هشدار می‌دهند و خواستار به‌کارگیری تجربه‌های ناشی از همه‌گیری این بیماری در سال‌های گذشته برای حفظ سلامت جسمانی و روانی جامعه‌اند.