به گزارش آتیه آنلاین،  هلدینگ صنایع عمومی تامین از آن دست مجموعه‌هایی است که فعالیت‌هایش با امنیت غذایی کشور گره خورده است. پس از انجام اصلاحات اقتصادی و حذف ارز ترجیحی بسیاری از واحدهای تولیدی در حوزه دام و طیور دچار آسیب شدند اما آن‌طور که محسن محمدی مدیرعامل هلدینگ صنایع عمومی تامین می‌گوید: این مجموعه، در یک هم‌افزایی بین خانواده رفاه توانسته است با برنامه‌ریزی مناسب تا حد امکان تکانه‌‌های حاصل از اصلاحات اقتصادی را پوشش دهد. به گفته او، ظرف سه سال آینده میزان تولید شیر کشور به ۱۵ میلیون تن خواهد رسید و هلدینگ صنایع عمومی تامین هم تلاش می‌کند حدود یک میلیون تن از این نیاز را تولید کند. به گفته محمدی این مجموعه با تولید شیر به صورت غیرمستقیم به کاهش هزینه‌های نظام تامین اجتماعی کمک می‌کند. مدیرعامل هلدینگ صنایع عمومی تامین از اقدامات انجام شده در حوزه دانش بنیان خبر داده و بر این باور است که با تلاش‌های انجام شده کیفیت شیر تولیدی در زیرمجموعه‌های این هلدینگ ارتقاء یافته است. به گفته او اگر پژوهش‌های انجام شده به سرانجام برسد، به نتایج خوبی در زمینه تغذیه دام و تولید علوفه در شرایط ایران خشک دست خواهیم یافت. محمدی بیان می‌کند که در راستای تکمیل زنجیره پایین‌دست، کارخانه لبنی شیر خشک بروجرد که جزو شرکت‌های تازه تاسیس هلدینگ صنایع عمومی علاوه بر تولید شیر خشک و ۱۰ محصول لبنی، در فازهای تکمیلی شیر نوزاد هم تولید خواهد کرد. مشروح گفت‌وگو با محسن محمدی مدیرعامل هلدینگ صنایع عمومی تامین در ادامه می‌آید:

به نوعی می‌توان گفت سر و کار هلدینگ عمومی تامین با امنیت غذایی کشور است. یکی از بحث‌هایی که اخیرا مطرح بود، بحث حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و اثرش بر قیمت و امنیت غذایی بود که برخی از تولیدکنندگان را دچار مشکل کرد اما به نظر می‌رسد هلدینگ شما به خوبی توانسته جلوی تکانه‌های اصلاح اقتصادی را بگیرد. چه اقداماتی انجام دادید که مجموعه در چنین شرایطی سودده باقی بماند؟

هلدینگ ما یکی از هلدینگ‌های ۹ گانه شستا است. همان‌طور که از نامش پیداست، عمومی است. گرچه بخش عمده‌ای از پرتفوی آن و شرکت‌های تابع در حوزه دامپروری هستند اما بخش دیگری از شرکت‌های ما در حوزه لوازم خانگی هستند. بخش پررنگ‌تر مجموعه ما مربوط به دامپروری، صنعت کشاورزی و زنجیره غذایی است که شما هم به آن اشاره کردید. ما در حوزه امنیت غذایی، کمک به کشور را یکی از ماموریت‌هایمان می‌دانیم. اتفاقاتی که در طی امسال افتاد، حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی برای واردات نهاده‌های دامی و سایر محصولات مرتبط بود که افزایش چشمگیری را برای قیمت نهاده‌ها ایجاد کرد. قبل از آن هم چون به صورت ترجیحی و یارانه‌ای نهاده تحویل می‌شد، در سامانه‌های مرتبط حداکثر دریافتی نهاده دولتی توسط شرکت‌های ما ۵۰-۶۰ درصد نیازمان بود و مابقی را باید آزاد خرید می‌کردیم. سایر واحدها هم این مشکل را داشتند. ارز ترجیحی برای اقتصاد کشور از این جهت بد بود که شاید افراد سودجو، از این سوبسید استفاده می‌کردند و کمک دولت به نحو احسن توسط کسانی که شایسته بودند و واحدهای شناسنامه‌دار داشتند، استفاده نمی‌شد. اصلاح این روند نیازمند یک تصمیم سخت اقتصادی بود بنابراین دولت این جراحی را انجام داد و ارز ترجیحی را حذف کرد. اما در کنار آن مشکلی برای واحدهای دامپروری ایجاد می‌شد که بحث تامین سرمایه در گردش بود. قبلا فرضا یک واحد دامپروری با ۵۰ میلیارد تومان می‌توانست نهاده‌های مورد نیاز خود را خریداری کند، حالا تقریبا باید چهار تا پنج برابر پول بیشتری برای خرید نهاده تامین کنیم. سیستم بانکی به سرعت نتوانست منابع مالی مورد نیاز را در اختیار واحدها قرار دهد. اتفاقی که سعی کردیم در هلدینگ عمومی تامین رقم بزنیم، این بود که از قبل با شبکه‌های بانکی رایزنی‌های لازم را انجام دهیم و خودمان هم تمهیدات لازم را برای تامین منابع مالی شرکت و سرمایه در گردش در نظر گرفتیم. از تسهیلات بانکی تا حد ممکن بهره بردیم تا بتوانیم نهاده‌های دامی را تامین کنیم. از سوی دیگر با شرکت‌های لبنی و لبنیاتی که از مجموعه ما جذب شیر داشتند، رایزنی کردیم. تلاش کردیم با مجموعه پگاه که متعلق به خانواده وزارت رفاه است، تفاهم‌نامه امضا کنیم و همکاری در زمینه خرید شیر و پرداخت به موقع پول داشته باشیم. توانستیم در یک هم‌افزایی بین خانواده رفاه تا حد امکان با برنامه‌ریزی تکانه‌ها را پوشش دهیم. سعی کردیم از ظرفیت اعتباری بانک رفاه کارگران و بانک توسعه تعاون استفاده کنیم. گرچه انتظار خیلی بیشتری داشتیم اما تا همین حد هم که برنامه‌ها محقق شد، به ما کمک کرد تا بتوانیم تا حد امکان تکانه‌های اقتصادی را مدیریت کنیم. در آینده هم‌افزایی بین شرکت‌های رفاه بیشتر خواهد شد و این مسئله خیلی می‌تواند اثر ناشی از اصلاحات اقتصادی را کم کند.

هلدینگ شما چند درصد از شیر موردنیاز کشور را تامین می‌کند؟

حدود ۱۰ میلیون تن در سال میزان تولید شیر کشور است که قریب به ۲۰۰ هزار تن توسط هلدینگ ما تامین می‌شود. در واقع ما تولیدکننده حدود دو درصد شیر مورد نیاز کشور هستیم. طی یک برنامه سه ساله قصد داریم ۱۰ درصد از شیر مورد نیاز کشور را تامین کنیم یعنی ان‌شاءالله میزان تولید شیر در مجموعه ما به یک میلیون تن شیر خواهد رسید. مستحضرید که میزان نیاز کشور خیلی بیشتر از ۱۰ میلیون تن شیر است. مطابق با استانداردهای جهانی باید ۱۵ میلیون تن در سال در داخل کشور به تناسب جمعیت مصرف شیر داشته باشیم. در حال حاضر ممکن است بخشی از ۱۰ میلیون شیری که امروز تولید می‌شود، در داخل کشور مصرف نشود و تبدیل به فرآورده‌های دیگری شود که حتی صادراتی باشند. بنابراین انتظاری که از میزان تولید و مصرف شیر داریم، این است که ظرف سه سال آینده میزان تولید شیر به ۱۵ میلیون تن برسد و هلدینگ ما هم تلاش می‌کند حدود یک میلیون تن شیر تولید کند. قصد داریم کمک کنیم این نیاز ضروری کشور که هم برای سلامت خانوارهای کشور بسیار مهم است، هم برای جلوگیری از هزینه‌هایی که به نظام بیمه کشور وارد می‌شود، به بهترین شکل تامین شود. تولید شیر به امنیت غذایی کشور وابسته است، سبد خانوار را رنگین می‌کند و از بروز خیلی از بیماری‌ها برای مردم جلوگیری می‌کند. بنابراین هلدینگ ما با تولید شیر به صورت غیرمستقیم به کاهش هزینه‌های نظام تامین اجتماعی کمک می‌کند.

نقش این مجموعه در تامین امنیت غذایی کشور را چطور ارزیابی می‌کنید؟

قطعا خودمان را یکی از بازیگران اصلی در این زمینه می‌بینیم و قصد داریم جایگاه و نقشمان را ارتقاء دهیم. حتما این میزان از تولید محصولات لبنی که سهم دو درصدی از بازار است، برای ما رضایت‌بخش نیست. در گام اول حتما قصد داریم به ۱۰ درصد تامین سهم بازار برسیم، دوم اینکه علاوه بر محصولات لبنی، تصمیم داریم در حوزه محصولات پروتئینی هم نقش خود را ایفا کنیم چون همزمان با تولید شیر، میزان گله‌های دامی خود را هم افزایش داده‌ایم.

قرار است وارد فاز پرواربندی دام شوید؟

بله، نیمی از دام‌هایی که به دنیا می‌آیند، نر هستند. گاهی هم نسبت نر و ماده ۶۰-۴۰ است. از نرها برای پرواربندی استفاده می‌شود و ماده‌ها برای بحث تولید شیر می‌روند. تا به حال برای گوساله‌های نر برنامه پروراربندی نداشتیم و آنها را واگذار می‌کردیم. بنا داریم وارد فاز پرواربندی شویم و در ادامه، زنجیره محصولات پروتئینی خود را تکمیل کنیم تا هم محصول سالم و قابل اطمینان تولید کنیم و هم میزان تولید محصولات پروتئینی به گونه‌ای باشد که بتوانیم بخش قابل توجهی از نیاز بازار داخل را تامین کنیم. در اینجا لازم است به دو نکته اشاره کنم. در حوزه دانش بنیان هم کارهای خوبی در هلدینگ انجام می‌دهیم تا کیفیت شیرهای تولیدی ارتقاء یابد.

ارتقاء کیفیت از نظر درصد چربی اتفاق می‌افتد؟

اصلاحات برای بهبود درصد چربی و پروتئین انجام می‌شود. ضمن آنکه میزان تولید شیر هم بهبود یافته و راندمان تولید دام‌ها بالاتر برود. تلاش می‌کنیم در حوزه گوشت گوساله محصول باکیفیت و ویژگی‌های ممتاز تغذیه‌ای تامین کنیم. در این رابطه یکی دو طرح داریم. ضمن آنکه به دنبال بحث ایجاد نژاد ممتاز یا الیت هستیم تا برای تولید شیر پایه شیرخشک بتوانیم از محصولات این دام استفاده کنیم. همکاری تنگاتنگی با شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌های بزرگ و معتبر داریم و به تامین مالی طرح‌های پژوهشی آزمایشی کمک می‌کنیم. امیدواریم ظرف سه سال آینده طرح‌های آزمایشی به بهره‌برداری برسند و عملیاتی‌شدن این طرح‌ها را جشن بگیریم.

هلدینگ، زنجیره تکمیلی تولید شیر یعنی صنعت لبنیات را هم در زیر مجموعه خود دارد؟

تا به حال به پایین‌دست زنجیره ورود نکرده بودیم و فقط تولید شیر داشتیم. محصولات خود را به مجموعه لبنی از جمله پگاه واگذار می‌کردیم. قبلا به پگاه که هم‌خانواده ما بود کمتر شیر واگذار می‌شد، در دوره جدید تفاهمات خیلی خوبی با مدیران مجموعه داشتیم و همکاری‌ها هم بیشتر شد اما قطعا جذب تمام شیر تولیدی دامداری‌های ما توسط پگاه انجام نمی‌شود. خیلی از شرکت‌های دیگر هم تولیدات ما را جذب می‌کنند. در کنار این اقدامات، در راستای تکمیل زنجیره پایین‌دست، کارخانه لبنی شیر خشک بروجرد که جزو شرکت‌های تازه تاسیس هلدینگ صنایع عمومی است را احداث کردیم. این مجموعه در آخرین روز سال گذشته توسط وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افتتاح شد. قصد داریم که شیر مازاد تولیدی مجموعه‌های خود را به کمک این کارخانه به شیر خشک تبدیل کنیم.

این مجموعه شیرخشک صنعتی تولید می‌کند یا اینکه شیر خشک نوزاد هم تولید خواهید کرد؟

شیرخشک صنعتی است، ولی در حال آغاز فاز دوم هستیم. با تکمیل فاز دوم ده محصول لبنی تولید می‌شود و فاز سوم بحث تولید شیر خشک نوزاد را پیگیری می‌کنیم. امیدواریم در ۱۴۰۲ تولید شیر خشک نوزاد را شروع کنیم و در انتهای سال فازها تکمیل شوند. در این کارخانه در کنار محصولات خاصی که تولید می‌کنیم، شیرخشک، خامه فریزشده و اسپتیک و سایر محصولات، شامل کره و امثالهم تولید می‌شود. چون همه اینها در یک زنجیره به هم وصل می‌شوند، تولید معنادار می‌شوند. ما برای تامین نیاز کارخانه بروجرد مزارعی الیت و فارم ویژه داریم. در فارم ویژ، ه شیر خاصی با ویژگی‌های ژنتیکی و تغذیه‌ای خاص با درجه بهداشتی بسیار بالا تولید می‌شود تا به کارخانه شیرخشک که بهترین تکنولوژی را دارد، بیاید.

مزارعی که به آن اشاره کردید در بروجرد هستند؟

خیر. مزرعه تولید شیر در اصفهان است. همه این زنجیره در محیط بسیار استاندارد فعال است. ما استاندارد GMP که یک استاندارد جهانی بین‌المللی و پذیرفته شده است را داریم. هم‌اکنون هم مشتریان فراوانی به خاطر ویژگی‌های منحصر به‌فرد مزارع و کارخانه شیرخشک، به ما مراجعه کرده‌اند و برای کشورهای خارجی درخواست خرید این محصولات را داشته‌اند. با برنامه‌ریزی که صورت می‌گیرد، تصمیم داریم تا حد امکان ابتدا بازار داخل را تامین کند و بعد به مقاصد صادراتی بپردازیم. یکی از نکات دیگر در حوزه دامپروری ویژگی برتر ژنتیکی دام‌های ماست که در فارم‌ها تولید و تکثیر می‌شود.

نژاد دام‌های هلدینگ از نوع هولشتاین نیست؟

بله اما این نژاد اصلاح شده است. شناسنامه ژنتیکی دارند. دام‌های هولشتاین متفاوت هستند و برخی رکورد تولید شیرشان ۳۵ کیلو و برخی دیگر ۴۵ کیلوگرم است.

رکورد تولید شما چند کیلو است؟

حدود ۴۳ کیلوگرم است.

با چند درصد چربی؟

عدد دقیقش خاطرم نیست، فکر می‌کنم ۳.۲ است.

نژاد دیگری هم در مزارع دارید؟

بله نژاد جرسی که با ویژگی خوب، درصد چربی و پروتئین بالاست و میزان چربی آن بیش از ۶ درصد است.

به لحاظ جیره، جرسی با نژاد هولشتاین چه تفاوتی دارد؟

این نژاد جیره کمتری مصرف می‌کند و شیر تولیدی، چربی بیشتری دارد. البته حجم شیر تولیدی‌اش هم کمی کمتر است اما در مجموع نسبت به هولشتاین مزیت‌هایی دارد که ازجمله می‌توان به سازگاری با آب و هوایی با ایران اشاره کرد.

جرسی از کدام کشور آمده است؟

اصلش آمریکایی است اما دام‌های مجموعه ما طی سال‌های گذشته از اروپا آمده و ما ژنتیکشان را بهبود داده‌ایم. هولشتاین هم از سال ۱۳۵۷ به ایران آمده و ژنتیکش بهبود یافته است. در نشریات بین‌المللی وقتی ویژگی‌های دام‌های برتر را ذکر می‌کنند، این نژاد خیلی وقت‌ها بهترین کاندیداها برای مزارع ما هستند و در کشورهای مختلف شناخته‌شده هستند و دیگر کشورها برای دریافت اسپرم یا جنین با این ویژگی‌ها به ما مراجعه می‌کنند.

یعنی در حوزه جنین صادرات دارید؟

بله و اگر مسیر باز شود، امکان افزایش صادرات هم فراهم است.

هنوز مسیر باز نشده است؟

فعلا صادرات تلیسه ممنوع است. ولی در مورد جنین مشکلی نداریم. در واقع بحث هایتک بودن و تولید محصولات یا دام‌های با ویژگی برتر ژنتیکی چون روی دام‌های ما انجام شده، برای کشورهای خارجی مخصوصا اطرافمان جذابیت وجود دارد که از ما دام یا جنین خریداری کنند و این اقدام می‌تواند یکی از منابع ایجاد درآمد ارزی برای کشور و مجموعه‌مان باشد.

سال گذشته چه تفاهم‌نامه‌های مهمی انجام شده است؟

به نظر بنده تفاهم‌نامه‌هایی که با مجموعه خانواده رفاه داشتیم، یکی از تفاهم‌نامه‌های برد-برد این مجموعه بوده است.

با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی این تفاهم نامه امضا شد؟

بله با شرکت‌های تابع وزارت رفاه و شرکت‌های ذیل صندوق کشوری یا تامین اجتماعی و همچنین صندوق عشایر تفاهم نامه امضا کردیم. توانستیم هم‌افزایی خوبی ایجاد کنیم که کمک‌کننده است. به کمک این تفاهم‌نامه‌ها قیمت تمام‌شده پایین می‌آید، فروش محصولات بهبود خواهد یافت و می‌توانیم درون خانواده تامین اجتماعی و وزارت رفاه هم‌افزایی ایجاد کنیم. بحث نظام بانکی شامل بانک توسعه تعاون و رفاه کارگران با مجموعه همکاری خوبی داشته‌اند. با مجموعه اتکا هم تفاهمی داشتیم که توانستیم به قشر زیادی از مردم خدمات دهیم. با مجموعه‌های دیگر هم مثل بنیاد شهید تفاهم‌نامه داشتیم که بتوانیم خدمت‌رسانی کنیم. یکی از موارد مهم که به نظرم خیی مهم است، تفاهم‌نامه با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی بود. چون یکی از اولویت‌هایمان امسال بحث تولید دانش‌بنیان است با دانشگاه تهران، اصفهان، امام حسین (ع) که در این حوزه کرسی‌های تخصصی داشتند، وارد مذاکره شدیم. پنل‌ها و کمیته‌های تخصصی ایجاد کردیم، تفاهم‌نامه نوشتیم و طرح‌های مشترک پژوهشی را شروع کردیم. خیلی از این طرح‌ها به مرحله تست آزمایشی رسیده، و اگر به موفقیت برسد، در فاز صنعتی وارد می‌شود. این بخش برای ما خیلی ارزشمند است. گرچه ابتدای راه هستیم و ممکن است سیر صعود و سرعت و شدتی که می‌خواهیم را نداشته باشد اما همین که آغاز شده و به نقاط مثبتی رسیده است، به صورت لگاریتمی می‌تواند یکباره رشد کند و ما را در خیلی از موارد بی‌نیاز کند. بحث تامین علوفه و محصولات زراعی برای دام‌هایمان را با دانشگاه‌های مختلف کار می‌کنیم که با میزان مصرف کمتر آب، بتوانیم علوفه بیشتری تولید کنیم تا در این اقلیم خشک به ما کمک کند و دغدغه‌مان کم شود. برای بحث جیره دام، تلاش می‌کنیم بتوانیم جیره‌های مناسب‌تر با ارزش تغذیه و قیمت مناسب‌تر را جایگزین کنیم. همکاران به صورت جدی کار می‌کنند و به مراحل خوبی رسیده‌اند. با این اقدامات وابستگی به واردات کمتر می‌شود. تلاش می‌کنیم از مواردی که شاید در کشورمان دورریز باشد به نحو احسن در تغذیه دام استفاده کنیم. همه اینها جمعا دست به دست هم می‌دهد و به ایجاد تحول در مجموعه کمک می‌کنند. این اقدامات سبب می‌شود سال‌های بعد با موجودیت متفاوتی مواجه باشیم که نه تنها در خیلی از اقلام وابسته نیست بلکه از جاهای مختلف دنیا از محصولات ما استفاده می‌کنند و خدمات دریافت می‌کنند. کمااینکه در حوزه ژنتیک به مهارت و دانش خوبی رسیده‌ایم و خیلی از کشورهای اطراف، تمایل دارند از دانش فنی ما استفاده کنند. لذا امیدواریم در سایر حوزه‌ها هم بتوانیم با همکاری با دانشگاه‌ها و مجموعه پژوهشی این کارها را داشته باشیم.

یکی از سیاست‌های اصلی سازمان تامین اجتماعی فقرزدایی است. هلدینگ شما در این مسیر چه اقداماتی انجام داده است؟

مستحضر هستید که خیلی از مزارع و مجموعه‌های دامپروری ما در نقاط محروم، شهرستان‌ها و استان‌های مختلف است. ترجیحمان این است که مزارع جدید که ایجاد می‌کنیم، در مناطق محروم باشند و بتوانیم به اقشار ضعیف و مستضعفان که ولی‌نعمتان کشورمان هستند، خدمت‌رسانی کنیم. هم برای مجموعه ما خوب است و هم می‌توانیم از پتانسیل جغرافیایی و اقلیمی آنجا استفاده کنیم. همچنین از نیروی کار وافر، ارزان و مناسب مناطق استفاده کنیم و برای جوانان منطقه اشتغال ایجاد کنیم. ما تلاش می‌کنیم از طریق آموزش برای آنها مهارت‌افزایی داشته باشیم. یکی از مسئولیت‌های اجتماعی که به شرکت‌هایمان تکلیف کرده‌ایم، این است که در هر منطقه هستند از شهرستان‌ها و روستاهای اطراف برای جذب جوانان فراخوان بدهند، به داوطلبان آموزش بدهند. باید تلاش کنیم تا جوامع روستایی و اطراف دامپرروری‌های ما توانمند شوند و برای جوانان اشتغال ایجاد شود. پروژه‌های توسعه دامپروری ما که حدود ۱۸ پروژه در دست تاسیس است، همگی در مناطق محروم واقع شده‌اند.